เอตฺถ ‘‘วิทา กู’’ ‘‘วิโต ญาโต’’ ‘‘กมฺมา’’ติ ตีสุ สุตฺเตสุ กูปจฺจยสฺส คหิตตฺตา เวทคูอาทโย รูปจฺจยนฺตา น คหิตาฯ

อูการนฺตํฯ

โค, สิ, สิโลโปฯ โคฯ

67. โคสฺสา+ค+สิ+หิ+นํสุ คาว+ควา

ค+สิ+หิ+นํวชฺชิตาสุ วิภตฺตีสุ โคสทฺทสฺส คาว+ควา โหนฺติ นิจฺจํฯ

170. อุภ+โคหิ โฏ

อุภ+โคหิ โยนํ โฏ โหติฯ คาโว คโวฯ โภ โค, คาโว คโวฯ

72. คาวุ+มฺหิ

อํวจเน โคสฺส คาวุ วา โหติฯ คาวุํ คาวํ ควํ, คาโว คโวฯ

71. นาสฺสา

โคโต นาสฺส อา โหติ วาฯ เอกวณฺณตฺตา น สพฺพาเทโสฯ ‘‘ปญฺจมิยํ ปรสฺเส’’ติ วตฺตนฺเต ‘‘อาทิสฺสา’’ติ นาสฺส อา โหติ, ปรโลโป, คาวา คาเวน ควา คเวน, โคหิ โคภิฯ

69. ควํ เสน

โคสฺส เส วา ควํ โหติ สห เสนฯ ควํ คาวสฺส ควสฺสฯ กจฺจายเน ‘‘ควํ เจ ตรมานานํ’’ติ ปาฬิํ ปฏิจฺจ นํมฺหิ พหุวจนเมว สาธิตํ, อิธ ‘‘ควํว สิงฺคิโน สงฺคํ’’ติ ทสฺสนโต เอกวจนญฺจฯ

70. คุนฺนญฺจ นํนา

นํวจเนน สห โคสฺส คุนฺนํ โหติ ควญฺจ วาฯ คุนฺนํ ควํ โคนํฯ คาวา คาวมฺหา คาวสฺมา ควา ควมฺหา ควสฺมาฯ คาเว คาวมฺหิ คาวสฺมิํ คเว ควมฺหิ ควสฺมิํฯ

68. สุมฺหิ วา

สุมฺหิ โคสฺส คาว+ควา โหนฺติ วาฯ คาเวสุ คเวสุ โคสุฯ โคสฺส โคณาเทโส น กโต, สทฺทนฺตรตฺตาฯ โคณสทฺโท หิ สตฺตสุ วิภตฺตีสุ ทิสฺสตีติฯ

อุสุ+ภูมิ+ปสุ+รํสิ-ทิสา+วาจา+มฺพุ+จกฺขุสุ;

ทสสฺว+ตฺเถสุ โค วุตฺโต, ลคฺเค จ วชิเร อิติฯ

โอการนฺตํฯ

อิติ ปุลฺลิงฺคํฯ

กญฺญา, สิโลโปฯ

1,11. ฆา

อิตฺถิยํ วตฺตมานสฺส นามสฺส+นฺเต วตฺตมาโน อากาโร ฆสญฺโญ โหติฯ ‘‘ชนฺตุ+เหตฺวี+ฆ+เปหิ วา’’ติ โยโลโป วาฯ กญฺญา กญฺญาโยฯ ‘‘ฆ+พฺรหฺมาทิเต’’ติ คสฺส เอ วา, กญฺเญ กญฺญา, โยมฺหิ กญฺญา กญฺญาโยฯ ‘‘โฆ สฺสํ+สฺสา ยํ+ติํสู’’ติ อํมฺหิ รสฺโสฯ กญฺญํ, กญฺญา กญฺญาโยฯ