เนยฺยนีตตฺถสุตฺเตสุ , เญยฺยํ สทฺทตฺถมตฺตกํ;

เน+ตฺถ วตฺตพฺพอตฺเถน, สุตฺตํ นีตตฺถกํ ภเวติฯ

เอว+มญฺเญสมฺปิ อการนฺตานํ ปุลฺลิงฺคานํ สทฺทานํ รูปนโย กฺริยา+ภิสมฺพนฺโธ จฯ สุคตสทฺทโต ยสฺส สทฺทสฺส วิเสโส อตฺถิ, ตํ วกฺขามฯ อิโต ปรํ ฉฏฺฐิยา จตุตฺถีสมตฺตา ปญฺจมีพหุวจนสฺส จ ตติยาพหุวจเนน สมตฺตา น ตา ทสฺสิยนฺเตฯ

คุมฺพ สิ, ‘‘อโต’’ ‘‘สิสฺสา’’ติ จ วตฺตเตฯ

110. กฺวเจ+วาฯ

อการนฺตโต นามสฺมา ปรสฺส สิสฺส เอ โหติ วา กฺวจิฯ คุมฺเพ คุมฺโพ, คุมฺพาฯ โภ คุมฺพ คุมฺพา, ภวนฺโต คุมฺพา อิจฺจาทิ สุคตสมํฯ เอวํ ผุสฺสิตคฺเค ผุสฺสิตคฺโค, วตฺตพฺเพ วตฺตพฺโพ อิจฺจาทิฯ สิสฺโส+การสฺส นิจฺจตฺตา กตฺถจิ ปกฺเข เอการตฺต+มิท+มารทฺธนฺติ สิสฺโส+การปกฺเข เอว ภวตีติ ‘‘อํ นปุํสเก’’ติ อ+มาเทเสน เอการสฺส นปุํสกวิสเย พาธิตตฺตา ‘‘พหุลํ’’ วิธานา นปุํสเกปิ สุเข ทุกฺเขติ กฺวจิ โหเตวฯ

‘‘โยสฺส’’ ‘‘เฏ’’ติ จ วตฺตเตฯ

135. เอกจฺจาทีห+โต

อการนฺเตหิ เอกจฺจาทีหิ โยนํ เฏ โหติฯ เอกจฺโจ, เอกจฺเจฯ โภ เอกจฺจ เอกจฺจา, เอกจฺเจฯ เอกจฺจํ, เอกจฺเจฯ เอวํ เอส+ส+ปฐมสทฺทานํฯ

โกโธ , โกธาฯ โภ โกธ โกธา, โกธาฯ โกธํ, โกเธฯ

‘‘นาสฺส’’ ‘‘สา’’ติ จ วตฺตเตฯ

107. โกธาทีหิ

โกธาทีหิ นาสฺส สา โหติ วาฯ โกธสา โกเธนฯ อตฺถสา อตฺเถนฯ ‘‘เย อุตฺตมตฺถานิ ตยิ ลภิมฺหา’’ติ อตฺถสทฺโท นปุํสกลิงฺโคปิ ทิสฺสติฯ

‘‘สฺมิโน ฏี’’ติ จ วตฺตเตฯ

175. ทิวาทิโต

ทิวาทีหิ นาเมหิ สฺมิโน ฏิ โหติ นิจฺจํฯ ทิวิ, เอวํ ภุวิฯ เอตฺถฏิมฺหิ นิจฺจํ วการาคโม รสฺโส จฯ เอตฺถ ภูสทฺโท วธูสทฺทสมํฯ

‘‘เว’’ติ วตฺตเตฯ

144. มนาทีหิ สฺมิํ+สํ+นา+สฺมานํ สิ+โส+โอ+สา+สา

มนาทีหิ สฺมิ+มาทีนํ สิ+โส+โอ+สา+สา โหนฺติ วา ยถากฺกมํฯ มโน, มนาฯ โภ มน มนา, มนาฯ มโน, มนํ, มเนฯ มนสา มเนน, มเนหิ มเนภิฯ มนโส มนสฺส, มนานํฯ มนสา มนา มนมฺหา มนสฺมา, มเนหิ มเนภิฯ มนสิ มนมฺหิ มนสฺมิํ, มเนสุฯ