อณ-อิติ ทณฺฑกธาตุ, อาณาเปตีติ อาณาปโกฯ ตถา สญฺญาปโก, ปติฏฺฐาปโกฯ สํ+ป ปุพฺโพ อาป=ปาปุณเน, นิพฺพานํ สมฺปาเปตีติ นิพฺพานสมฺปาปโกฯ การาปโก, การาปิกา อิจฺจาทิฯ

พหุลํวิธานา กมฺเมปิ-ปาเทหิ หรียตีติ ปาทหารโกฯ จุป=มนฺทคมเน, คเล จุปฺปตีติ คลโจปโกฯ

สิทฺโธว ลฺตุ อรหาทีสุ ‘‘ภวํ ขลุ กญฺญาย ปริคฺคหารโห’’ติ (ปริคฺคหิตา)ฯ สีลตฺเถ-อุปาทานสีโลติ อุปาทาตาฯ สาธุ คจฺฉตีติ คนฺตาฯ มุณฺฑนธมฺมา มุณฺฑนาจาราติ มุณฺฑยิตาโร, เอตฺถ ‘‘ธาตฺวตฺเถ นามสฺมี’’ติ อิมฺหิ อูอาคเม เอ+อยาเทเส มุณฺฑยิตุสทฺทมฺหิ อารงาเทเส จ กเต โยสฺส โฏฯ

34. อาวี

กฺริยตฺถา อาวี โหติ พหุลํ กตฺตริฯ ‘‘ทิสสฺส ปสฺส+ทสฺส=ทส+ท+ทกฺขา’’ติ ทสฺสาเทโส, ภยํ ปสฺสตีติ ภยทสฺสาวีฯ นีมฺหิ ภยทสฺสาวินีฯ ภยทสฺสาวิ จิตฺตํฯ อปฺปวิสยตาญาปนตฺถํ ภินฺนโยคกรณํฯ สามญฺญวิหิตตฺตา สีลาทีสุ จ โหเตวฯ

35. อาสิํสาย+มโก

อาสิํสายํ คมฺมมานายํ กฺริยตฺถา อโก โหติ กตฺตริฯ ชีว=ปาณธารเณ, ชีวตูติ ชีวโกฯ นนฺท=สมิทฺธิยํ, นนฺทตูติ นนฺทโกฯ ภวตูติ ภวโกฯ

36. กรา ณโน

กรโต กตฺตริ ณ โน โหติฯ กโรตีติ การณํฯ กตฺตรีติ กิํ, กโรติ อเนนาติ กรณํฯ

37. หาโต วีหิ+กาเลสุ

หาโต วีหิสฺมิํ กาเล จ ณโน โหติฯ ‘‘อาสฺสา’’ตฺยาทินา ยุก, ชหนฺติ อุทกํติ หายนา วีหโยฯ ชหาติ ภาเว ปทตฺเถติ หายโน สํวจฺฉโรฯ วีหิกาเลสูติ กิํ, ชหาตีติ หาตาฯ

38. วิทา กู

วิทสฺมา กู โหติ กตฺตริฯ กกาโร ‘‘กูโต’’ติ วิเสสนตฺโถฯ วิทตีติ วิทู, โลกวิทูฯ

39. วิโต ญาโต

วิปุพฺพา ญาอิจฺจ+สฺมา กู โหติ กตฺตริฯ วิชานาตีติ วิญฺญูฯ

40. กมฺมา

กมฺมโต ปรา ญาอิจฺจ+สฺมา กู โหติ กตฺตริฯ สพฺพํ ชานาตีติ สพฺพญฺญูฯ เอวํ มตฺตญฺญู, ธมฺมญฺญู, อตฺถญฺญู กาลญฺญู, กตญฺญู อิจฺจาทิฯ (ภิกฺขูติ ปน ‘‘ภราทิ’’ ณฺวาทิสุตฺเตน สิทฺธํ)ฯ