6. ตฺยาทิกณฺฑ

อถ ตฺยาทโย กฺริยาวาจีหิ ธาตูหิ วุจฺจนฺเตฯ

กฺริยํ อาจิกฺขตีติ อาขฺยาตนฺติ กฺริยาปทสฺส ปุพฺพาจริยสญฺญาฯ กาล+การก+ปุริสปริทีปกํ กฺริยาลกฺขณํ ตฺยาทฺยนฺตํ อลิงฺคญฺจ, วุตฺตมฺปิ เจ+ตํ –

ยํ ติกาลํ ติปุริสํ, กฺริยาวาจี ติการกํ;

อติลิงฺคํ ทฺวิวจนํ, ต+ทาขฺยาตนฺติ วุจฺจติฯ

14. กฺริยตฺถา พหุลํ –ติ

จ สพฺพตฺถ วตฺตเตฯ กฺริยา อตฺโถ เอตสฺสาติ กฺริยตฺโถ ธาตุ, โส จ ทุวิโธ สกมฺมกา+กมฺมกวเสนฯ ตตฺถ ยสฺมิํ กฺริยตฺเถ กตฺตุวาจิมฺหา กมฺมํ คเวสียเต, โส สกมฺมโกฯ อิตโร อกมฺมโกฯ

ตตฺร สกมฺมกา กมฺมาเปกฺขํ กฺริยํ วทนฺติ, ยถา กฏํ กโรติ, คามํ คจฺฉติ, โอทนํ ปจติฯ อกมฺมกา กมฺมนิรเปกฺขํ กฺริยํ วทนฺติ, ยถา อจฺฉติ เสติ ติฏฺฐติฯ กฺริยาติ จ คมนปจนาทิโก อสตฺตสมฺมโต กตฺตริ กมฺเม วา ปติฏฺฐิโต การกสมูหสาธิโย ปทตฺโถ วุจฺจติฯ อปิ จ –

กรณํ ภวนํ จาปิ, กร+ภูหิ กถียเต;

ตโต กฺริยาทิวาจตฺตํ, ปากาทีนํ กถํ ภเวฯ

กร+ภูธาตูหิ กรณญฺจ ภวนญฺจ วุจฺจติ, ปาก+คมนาทีหิ เตสํ กฺริยาภวนานํ วาจฺจตฺตํ กถํ ภวตีติ วุตฺตํ โหติฯ ปุนปิ –