18. ลกฺขเณ

ลกฺขเณ วตฺตมานโต ตติยาฯ ภินฺเนน สีเสน ปคฺฆรนฺเตน โลหิเตน ปฏีวิสฺสเก อุชฺฌาเปสิ, อูนปญฺจพนฺธเนน ปตฺเตน อญฺญํ นวํ ปตฺตํ เจตาเปยฺย, ติทณฺฑเกน ปริพฺพาชก+มทฺทกฺขิ, อกฺขินา กาโณ, หตฺเถน กุณี, ปาเทน ขญฺโช, ปิฏฺฐิยา ขุชฺโชฯ เตน หิ วิกลงฺเคน วิกลงฺคิโน วิกาโร ลกฺขิยเตฯ

19. เหตุมฺหิ

วาสาทิลกฺขณกฺริยาย เหตุโต ตติยาฯ อนฺเนน วสติ, วิชฺชาย วสติ, น ชจฺจา วสโล โหติ, กมฺมุนา วสโล โหติ, ทาเนน โภควา, อาจาเรน กุลํ, เตน ปาณิ กามทโทฯ

20. ปญฺจมี+เณ วา

อิเณ เหตุมฺหิ ปญฺจมี วาฯ สตสฺมา พทฺโธ, สเตน วาฯ

21. คุเณ

ปรงฺคภูเต เหตุมฺหิ ปญฺจมี โหติ วาฯ ชฬตฺตา พทฺโธ, ชฬตฺเตนวา, ปญฺญาย มุตฺโต, หุตฺวา อภาวโต อนิจฺจา, สงฺขารนิโรธา วิญฺญาณนิโรโธฯ พหุลํวิธานา สตฺตมฺยตฺเถหิปิ, เตน สมเยน, กาเลน ธมฺมสากจฺฉา, ปุรตฺถิเมน ธตรฏฺโฐ, ทกฺขิเณน วิรูฬฺหโก, อุตฺตเรน กปิลวตฺถุ, เยน ภควา, เตนุปสงฺกมิ, โส โว มม+จฺจเยน สตฺถาติฯ มาเสน ภุญฺชติ, เอกาเหเนว พาราณสิํ ปาวิสิ, นวหิ มาเสหิ วิหารํ การาเปสิ , กหาปเณน อูโน, ธเนน วิกโล, อสินา กลโห, อาจาเรน นิปุโณ, คุเฬน มิสฺสกํ, วาจาย สขิโล, มณินา อตฺโถ, ธเนน อตฺโถ, โยชเนน คจฺฉติ อิจฺจาทิ เหตุมฺหิ กรเณ วา ตติยาฯ อตฺตนาว อตฺตานํ สมฺมนฺนตีติ ปจฺจตฺเต พหุลํวิธานา กตฺตริ ตติยาฯ เอวํ ติเลหิ เขตฺเต วปตีติ กมฺมตฺเถ, สุมุตฺตา มยํ เตน มหาสมเณนาติ ปญฺจมฺยตฺเถ จฯ

24. จตุตฺถี สมฺปทาเน

อเจตนํ สเจตนํ วา ปฏิคฺคาหกภาเวนา+เปกฺขิตํ, ตํ สมฺปทานํ, ตญฺจ ทา-ทาเนติ ธาตุโต พฺยปฺเปน ยุตฺตเมว, ตตฺถ จตุตฺถี โหติฯ ตญฺจ ทียมานสฺส วตฺถุโน อนิวารณ+ชฺเฌสนา+นุมติโต ติวิโธ, ยถา พุทฺธสฺส ปุปฺผํ เทติ, โพธิรุกฺขสฺส ชลํ เทติ, ยาจกสฺส ธนํ เทติ, ภิกฺขูนํ ทานํ เทติฯ

อนิรากรณา+ราธ-น+พฺภนุญฺญวเสน หิ;

สมฺปทานํ ติธา วุตฺตํ, รุกฺข+ยาจก+ภิกฺขโวฯ

อาธารวิวกฺขายํ สตฺตมีปิ, สงฺเฆ โคตมิ เทหิ, สงฺเฆ ทินฺเน อหญฺเจว ปูชิโต ภวิสฺสามิ, ยา ปลาลมยํ มาลํ, นารี ทตฺวาน เจติเยติฯ