เมนู

56. สพฺพา

อญฺญํ อญฺญนฺติ ฐิเต อิมินา วิภตฺติยา โลเป อการสฺส ‘‘ตทมินา’’ (1-47) ทินา โอกาเร อญฺโญญฺญนฺติปิ โหติฯ

57. ยาว

ยาวโพธนฺติ ‘‘ยาวาวธารเณ’’ติ (3-4) อสงฺขฺยสมาโสฯ

58. พหุล

กฺวจิ ปวตฺยปฺปวตฺติ, กฺวจญฺญํ กฺวจิ วา กฺวจิ;

สิยา พหุลสทฺเทน, วิธิ สพฺโพ ยถาคมํติฯ

อิติ โมคฺคลฺลานปญฺจิกาฏีกายํ สารตฺถวิลาสินิยํ

ปฐมกณฺฑวณฺณนา สมตฺตาฯ

2. ทุติยกณฺฑ วณฺณนา

1. ทฺเวทฺเว

อวยวสมฺพนฺเธติ สฺยาทฺยวยวีสมุทาเยน ทฺเวทฺเวติ วุตฺตานมวยวานํ สมฺพนฺเธ, อเตตฺถ วุตฺยนุกูลาย ปญฺจิกาย วา ภวิตพฺพํ, ปญฺจิกานุ กูลาย วุตฺติยา วา, น เจตฺถ ทฺวินฺนมญฺโญญฺญานุกูลตา ทิสฺสติ, ตถาหิ วุตฺติยํ-‘เอกาเนกตฺเถสุ วตฺตมานโต นามสฺมา’ติ เอตฺตกเมว ปกติวิเสสนวเสน วุตฺตํ, ปญฺจิกายนฺตุ ตพฺพิเสสน วเสน จ ปจฺจยตฺถวิเสสนวเสน จ อตฺโถ ทสฺสิโต, ตเทว มุภินฺนนฺนาญฺญมญฺญานุกูลตา ทิสฺสติ, ตโต เอตฺถ ยถา ทฺวินฺนมญฺโญญฺญานุกูลตา สมฺปชฺชติ, ตถา พฺยาจิกฺขิสฺสาม ‘‘ยทิ ปเนตฺถ วุตฺยานุกูลา ปญฺจิกา ภเวยฺย ปจฺจยตฺถปกฺโข ชหิตพฺโพ สิยาติ ‘เต…เป.… เอกาเนกตฺเถสุ’ติ จ, เตน…เป.… โยชนิย’นฺติ จ เอเตสํ ชหิตพฺพตาย พหุปาฐวิโลโป อาปชฺชติ, ยทิ ปน ปญฺจิกานุกูลา วุตฺติ ภเวยฺย วุตฺติยํ กิญฺจิมตฺตํ ปกฺขิปิตพฺพ มตฺตเมว สิยาติ พหุวิโลปาปตฺติ (น) โหตีติ เอเตสํ ทฺเวทฺเว โหนฺติ เอกาเน กตฺเถสุ วตฺตมานโต นามสฺมา’ติ วุตฺติยา ภวิตพฺพ’’นฺติ, เอวญฺหิ สติ สตฺถนฺตเรนาปิ สห ฆฏเต, สุตฺเต ‘ทฺเวทฺเวกาเนเกสุ นามสฺมา’ติ วุตฺตตฺตา ‘เอกาเนเกสู’ติ อิทํ ปจฺจยวิเสสนํ วา ยุชฺชติ