13. วิธิ

วจนารมฺภโยชนมาห–‘ยํ วิเสสนภาเวเน’จฺจาทิ, ยนฺติ อนิยเมน ‘‘อโต โยนํ ฏาเฏ’’ติ (2-43) อาทีสุ อโตติอาทิกํ วิเสสนภาเวน วตฺตุมิจฺฉิตํ ปรามสติ, เตนาติ วิเส สนตฺเตนุ-ปาทิยมาเนน ยํ สทฺทนิทฺทิฏฺเฐน อโตติอาทิเกน กรณภูเตน, ยถากถญฺจิตพฺพโตติ อาโท มชฺเฌ-นฺเต วา สพฺภาวโต เยนเกนจิ อากาเรน อเภโทปจาเรน อการาทิวิเสสนวโต นามาทิโน, ตทนฺตตฺถนฺติ ตํ อโตตฺยาทิ วิเสสนมนฺเต, นาโท น มชฺเฌ ยสฺส ตํ ตทนฺตํ, ตํ อตฺโถ ปโยชนํ ยสฺสาติ อญฺญปทตฺโถ, วตฺตายตฺตาติ วตฺตุโน อายตฺตา… อตฺตาวาตฺตโน วจเน ปธานนฺติ, ตสฺสาติ วตฺตุโน, สาติ วจนิจฺฉา, ปโยคานุสา เรนาติ ชินวจนานุสาเรน, อิตีติ การณตฺเถ นิปาโต, อิมินา การเณนาติ อตฺโถ, น สพฺพตฺถปฺปสงฺโคติ สํหิตาทิวิธิมฺหิ สพฺพตฺถ ตทนฺต วิธิปฺปสงฺโค น โหติ, ตถาหิ ‘‘สโร โลโป สเร’’ติ (1-26) เอตฺถ สโรติ วิเสสนภาเวน วจนิจฺฉาย สพฺภาเว สโรติ ตตฺรา’ทีนํ วิเสสนนฺติ ยถากถญฺจิสราทิสรมชฺฌสรนฺตานํ ตตฺราทีนํ โลปปฺปสงฺเค ‘‘วิธิพฺพิเสสนนฺตสฺสา’’ติ (1-13) สรนฺตสฺสปสงฺโค สิยา, น ‘‘ฉฏฺฐิยนฺตสฺสา’’ติ (1-13) อนฺตสฺส… ฉฏฺฐีนิทฺเทสาภาวา, ตถา สติ ‘ตตฺริเม’ติอาทิมฺหิ ‘อิเม’ติอาทินา วตฺตพฺพตา อาปชฺเชยฺยาติ ปโยคํ นานุสฏา นามสิยุนฺติ น สพฺพตฺถ ตทนฺต วิธิปฺปสงฺโค, ตถา ‘‘คติโพธา’’ (2-4) ทิสุตฺตาทิมฺหิปิ ‘คมยติ มาณวกํคามํ ตฺยาทิปฺปสงฺโคติอาทิ จ ยถาโยคมวคนฺตพฺพํ, วุตฺติยํ ‘‘อโต โยนํ ฏาเฏ’’ติ สุตฺโตทาหรณํ ทสฺสิตํ, ‘‘นรา นเร’’ติ ลกฺขิโยทาหรณํฯ