เทวทตฺตสฺส ธุรุโน กุลนฺติ สามฺยนฺตรพฺยวจฺเฉทาย เทวทตฺตสทฺทสฺโส ปาทานโต คุรุกุลนฺติ วุตฺติปเทน เทวทตฺตตฺถสฺสานฺโต ภาโวติ อตฺโถฯ ตเมตฺโถปิ สมานนฺตูปทสฺเสนฺโต อาห- ‘ตเถหาปิ’จฺจาทิฯ อถาตฺตโน ปุตฺตมิจฺฉตีตฺเยตสฺมิํ วากฺเย ปทสฺสานฺวาขฺยานโต อตฺตสทฺทสฺสาปฺผโยโค กินฺน สิยาติ ทสฺเสตุมาห- ‘นจาปิ’จฺจาทิฯ

ปทสฺสาติ ปุตฺตียาทิโน ปทสฺสฯ นจาปิ อปฺปโยโคติ สมฺพนฺโธฯ การณมาห- ‘อียนฺตสฺสา’ติอาทิฯ อียนฺโต ปุตฺตียาทิ, นิโยคโต น ปปฺโปตีติ สมฺพนฺโธฯ ตพฺพาจีสทฺทปฺปโยคนฺติ อญฺญวาจีสทฺทโยคํฯ สุตคฺคหณนฺติ อสุตตฺตาติ วุตฺตสุตคฺคหณํฯ อตฺถปฺปกรณาทฺยุปลกฺขณนฺตฺยเนน อตฺถโต ปกรณาทิโตปิ ปุตฺตสฺสตฺต นิยตา คมฺยเต, สุตสทฺทสฺส ตุ คหณมุปลกฺขณตฺถนฺติ วทติฯ

นนุ จ สุตฺเต กมฺมาติ วุตฺตตฺตา กมฺมสมุทายโตปีโย สิยา ตฺยาสงฺกิเยว (มภา)วํ สาธยมาห- ‘กมฺมา’ติอาทิฯ วตฺตุํ อิฏฺฐา เอกสขฺยา ยสฺส กมฺมสามญฺญสฺส ตํ ตถาวุตฺตํฯ วตฺตุมิฏฺเฐก สงฺขฺยสฺส คหณมาห- ‘กมฺมสมุทายโต’ติฯ กิมฺปนาวยวโต น สิยา’ มหนฺตมฺปุตฺตมิจฺฉตี’จฺจตฺร ปุตฺตมิจฺจโตจฺจาสงฺกิยาห ‘อวยวโตปิ สาเปกฺขตฺตาเยวา’ติฯ น ภตีติ สมฺพนฺโธฯ เอวญฺจรหิ อิทมฺปิ น สิชฺฌตีติ โจเทนฺโต อาห ‘จรหิ’จฺจาทิฯ มหา จายํ ปุตฺโตเจติ มหาปุตฺตมิจฺฉตีติ ยเทวํ กรียติ ตทายมฺปโยโคติ ทสฺเสนฺโต อาห- ‘ภวิตพฺพเมเว’จฺจาทิฯ

6. อุปมา

อุปมียเต ปริจฺฉิชฺชติ สาธียตีตฺยตฺโถฯ กีทิสนฺตมุปมานมิจฺจาห- ‘ปสิทฺธสาธมฺยา’อิจฺจาทิฯ ปสิทฺโธ ควาทิ, ตสฺส สาธมฺยา สมาน รูปตาย ยมฺปสิทฺธสฺส ควยาทิโน สาธิยสฺส สาธนํ ตมุปมานนฺตฺยตฺโถฯ สมาโน ธมฺโม-สฺเสติ สธมฺโม, ควาทิเยวฯ ตสฺส ภาโว สาธมฺยํฯ สาธฺยเต อุปมียเต-เนเนติ สาธนมุปมานํ ควาทิฯ สาธุเต อุปมียเตติ สาธิโย, ควยาทิฯ ตสฺส สาธนํ สาธิยสาธนํฯ