เมนู

อวตฺถาเภเทนาติ ปฏุตราวตฺถาวโต ปฏุอวตฺถาย ภินฺนตฺตา วุตฺตํ, ตถาหิ ตเมวาวตฺถนฺตรยุตฺตํ วตฺตาโร ภวนฺติ อญฺเญ ‘ภวํสูอวตฺโถ’ติฯ ปการนฺตเรนปิ สาธเน เหตุมาห- ‘อติสยมตฺเต วา วิธานโต’ติฯ อนวฏฺฐิตตฺตมาห- (‘อติสยวาปิ’จฺจาทิ)ฯ ปญฺจสฺเวเตสูติ เอเตสํ ยถาวุตฺตานํ ตราทีนํ ปญฺจนฺนํ มชฺเฌ, รูปานิ คุณวจนสฺส วุตฺติยมุทาหริตานิฯ กิริยาวจนสฺส ตุ ‘อติสเยน ปาจกตโร ปาจกตโม’ติฯ อิสฺสิก อิยอิฏฺฐา สราที ตโต (อญฺญโต) น โหนฺติ พหุลาธิการาฯ

66. ตสฺส

ตสฺสาติ สามญฺเญน วุตฺเตปิ วิการสมฺพนฺธีเยว ฉฏฺฐิยนฺโต คยฺหติ, ฉฏฺฐิยนฺตสมฺพนฺธีเยว จ วิกาโร คยฺหติ สมฺพนฺธวสาติ ทสฺเสตุมาห ‘ยสฺสา’จฺจาทิฯ โกสการกปาณวิเสเสหิ กโต โกโสฯ ปาณโย สตฺตา, โอสธฺโยผลปากนฺตา, รุกฺขา ปุปฺผผลูปคาติ รุกฺโขสธีนํ ลกฺขณํ วทนฺติ ตลฺลกฺขเณเนตฺถ รุกฺโข สธโย น คยฺหนฺติ, กิญฺจรหิ โอสธิสทฺเทน ลตาทิปิ คยฺหติ, รุกฺขสทฺเทน (วนปฺป)ตโยปิ, วนปฺปตโย หิ ผลวนฺตา น ปุปฺผวนฺตาฯ กถํ คาวสฺส วิกาเร ปุริเส มโยจฺจาห- ‘อญฺญสฺมิ’นฺติอาทิฯ คาวสฺส อิทํ โคมยํฯ

67. ชตุ

อุปปตฺยนฺตรนฺติ ปจฺจยโลปโต ยุตฺยนฺตรํฯ

68. สมู

ตีสุตฺตเรสุ จ วตฺตเตติ สมฺพนฺโธฯ ราชญฺญมนุสฺสานมฺปิ ชาติยมปจฺเจ ญฺญสฺสปฺปจฺจยานํ วิธานา วุตฺตํ ‘โคตฺตปฺปจฺจยนฺตา’ติ อาห- ‘ราชญฺญานํ สมูโห’จฺจาทิฯ อุกฺโข อุสโภฯ โอฏฺโฐ ขรโต, อุรพฺโภ เมโส, เอวมิจฺจาทินา ‘อุกฺขานํ สมูโห’จฺจาทิฯ วากฺยมปทิสติฯ กากานํ สมูโหติ วิคฺคโห, ณิกอจิตฺตาติ อิมินา ณิโก อจิตฺตวาจ เกเหว ทิสฺสตีติ ญาเปติฯ อปูโป ปิฏฺฐปูโป, สํกุลนฺติ (คุฬ) มิสฺสกขชฺชกวิเสโสฯ