เมนู

29. เตน

เอกีภาโวติ มุคฺเคหิ สํสฏฺฐานํ มาสานมิว มิสฺสีภาโวฯ เอโสติ สํสคฺโค, อุกฺกํเสนาติ อุกฺกํสาธาเนน [อุตฺกํสสาธเนน (โปตฺถเก)] จ ภวิตพฺพนฺติ สมฺพนฺโธ ฯ สํสคฺคอุกฺกํสานํ สหภาวสฺส อเนกนฺติ กตฺเต การณมาห- ‘อสุจิทพฺเพ’จฺจาทินาฯ พฺยติเรกมาห- ‘นุกฺกํโส’ติ ยตฺถ สํสคฺครหิตํ เกวลมภิสงฺขตฺตมตฺถิ, ตตฺถ ปจฺจยมุทาหรเณน ทสฺเสตฺวา วิชฺชาย สห สํสคฺคสฺสาวิชฺชมานตฺเต การณํ วทติ ‘รูปี ธมฺมตฺตา’ติอาทิฯ รูปํ ภูโตปาทายเภทมสฺส อตฺถีติ รูปี, ฆตาทิ สํสฏฺฐํ ภตฺตาทิฯ ตสฺส ธมฺโม สภาโว สํสคฺโค, ตสฺส ภาโว ตตฺตํ, ตสฺมา, ตสฺสาติ สํสคฺคสฺส, วิชฺชาตฺวรูปี… ยถาวุตฺต รูปสภาวาภาวา, เตนาห- ‘วิชฺชาย จ อรูปิตฺตา’ติ จรอิจฺจนฺธาตุเยว จรติฯ

วาจสิกํ มานสิกนฺติ ‘‘มนาทีนํ สก, ยํกิญฺจีติ สตาทิกํ ยํกิญฺจิฯ พาหุลเกเนเวตฺถาวธารณํ ลพฺภตีติ วุตฺตํ- ‘ตโต วา’ติ, เทวทตฺเตน กีโตติ โส อตฺโถ ตทตฺโถ, ตสฺส อปฺปตีติ อภิธานสตฺติเวกลฺเลน วุตฺติยมนวคโม, เทวทตฺติโกติ หิ วุตฺเต เทวทตฺเตน กีโตตฺยยมตฺโถ นปฺปตียเต… ตาทิส สทฺทสตฺติเวกลฺเลน ตทตฺถสฺสานมิธียมานตฺตา, อวคโม จ นาม สติ สามตฺถิเย สิยาติ อิมมตฺถํ สงฺเขปโต ทสฺเสตุมาห- ‘ตทตฺถาปฺปตีติยา’ติอาทิฯ

อภิธานลกฺขณตฺตนฺติ อภิธานํ สติ สามตฺถิเย วากฺเย วจนียสฺสาตฺถสฺส วุตฺติยา กถนํ ลกฺขณํ สภาโว เยสนฺเต อภิธานลกฺขณา, เตสํ ภาโว ตตฺตํ, ตพฺพาทิสมาปฺเยวเมว ทฏฺฐพฺพาฯ มริเจน อภิสงฺขตํ สํสฏฺฐํ วาติ, สลากาย ชิตนฺติ วิคฺคโหฯ

30. ตสฺส

โย ‘‘ทิสฺสนฺตญฺเญปิ ปจฺจยา’’ติ (4-120)

34. โณ

ปวุตฺเตปีติ กจฺจายเนน ปวุตฺตนฺติ อตฺเถ ‘‘อญฺญสฺมิํ’’ติสฺมิํโณ โหเตวาติ อธิปฺปาโยฯ

35. ควา

ทุโน รุกฺขสฺสฯ