เมนู

อิทานิ สงฺเขปโต สตฺถกฺกมํ ทสฺเสตุมาห-เอวํ ตาวิ’จฺจาทิ, ตาวาติ ปฐมํ, อุปยุชฺชมานตฺตาติ พฺยาปาริยมานตฺตา, วิสโย โคจโร ยตฺเถเต สฺยาทโย วิธี ยนฺเต, สห วิสเยนาติ สวิสยา, ปฐมํ กรียตีติ ปกติ ยโต สฺยาทโย วิธียนฺเต, สห ปกติยาติ สปฺปกติกา, ลิงฺคาทิกนฺติ อาทิสทฺเทน‘สลภจฺฉาย’มิจฺจาโท เอกตฺตาทิ, ลิงฺเคภวา ลิงฺคิกา-อิตฺถิวิธโย, เอกตฺถีภาโว สมาโส, เตน, สามญฺญโต สมานตฺตา, สมานตฺตนฺตุณาทิวุตฺติยา ‘‘ราชาทิวิสิฏฺเฐ ปุริสา โทวิย’วสิฏฺฐาทิวิสิฏฺเฐ อปจฺจาทิมฺหิ อตฺเถ ปวตฺตนโตฯ

อิติ โมคฺคลฺลานปญฺจิกาฏีกายํ สารตฺถวิลาสินิยํ

รตนตฺตยปณามาทิกถา สมตฺตาฯ

1. ปฐมกณฺฑวณฺณนา

สญฺญาธิการ

1. อ อาทโย

สพฺพวจนานํ สาตฺถกนิรตฺถกตฺตพฺยภิจาริตฺตา ‘อิท’นฺติอาทินา สทิฏฺฐนฺเตน สํสยมุปทสฺสิย สาตฺถกตฺตมสฺส ทสฺเสตุญฺจ ‘น ตาว…เป.… สาตฺถกตฺตา’ติ วุตฺตํ, อุมฺมตฺตกาทิวากฺยมิติ ‘ทส ทาฬิมา, ฉ อปูปา, กุณฺฑมชาชินํ, ปลาลปิณฺโฑ’อิจฺจาทิกํ, อวยวตฺถาน มญฺญมญฺญนาติ สมฺพนฺธา สมุทายตฺถาภาวโต อนตฺถกตฺตํ, อาทิวากฺยนฺติ ‘‘มโนเสฏฺฐา มโนมยา’’ติอาทิวากฺยํ, สาตฺถกตฺตํ ปนสฺส ปทตฺถาน มญฺญมญฺญาภิสมฺพนฺธสฺส ปตีติโตฯ

อถ ออาทฺยาทิสทฺทานํ สาธุตฺตานฺวาขฺยานาย อิทํ วจนมิจฺจาทิวิกปฺปนฺตรสมฺภเว กถํ นิยโม วุตฺติยํ วุตฺเตนตฺเถน สาตฺถกตฺตมิจฺจาสงฺกิย เตสมิหานุปโยคิตฺตํ กเมน ปฏิปาทยิตุมาห ‘วกฺขมานตฺถเมวิท’มิจฺจาทิ,’ อาการาทโย นิคฺคหีตนฺตา’อิจฺจาทินา วุตฺติยํ วกฺขมาโน อตฺโถ ยสฺส ตํ ตถา วุตฺตํ, สาธูนํ สาธุสทฺทานํ อนุสาสนํ อาขฺยานํ อตฺโถ ปโยชนํ ยสฺส ตนฺติ วิคฺคโหฯ