181. โยนํ

ทุติยาคฺคหเณนาติ ‘ทุติยาโยสฺส เน วา’ตฺเยวํ สุตฺต รจนายํ ทุติยาคฺคหเณนฯ

185. นามฺหิ

เอนาเทสสฺสาสมฺภวาติ นาสฺส สฺมาเทสตฺตาฯ

187. คสฺสํ

อุภยวิกปฺโปติ สมาสาสมาสปกฺขทฺวยวิธานํ, กจฺจายนวุตฺติ การสฺส วิปฺปฏิปตฺติมาวีกตฺตุมาห-‘กจฺจายเน’จฺจาทิ, อิตฺถิปุมนฺนปุํสก สมูโหติ เอตฺถายนฺเตสํ สาธนกฺกโม ‘ทฺวนฺทฉฏฺฐีหิ สมาเส อิตฺถิปุมนปุํสกสมูโห’ติ ฐิเต ‘‘สมาเส จ วิภาสา’’ติ (2-2-35) ปุมนฺตสฺส อมาเทเส ‘‘วคฺคนฺตํ วา วคฺเค’’ติ (1-42) นิคฺคหีตสฺส วคฺคนฺโตฯ

192. ปุม

กมฺมาทิตฺตา เอนสฺสาปิ อภาวปกฺเขติ ‘‘นา สฺเส โน’’ติ (2-80) กมฺมาทิโต นาสฺส เอนาเทสกรณโต วุตฺตํฯ

197. อิเม

อาเทโส กถนํ, อนฺวาเทโส-นุกถนมิจฺจาห-‘อนฺวาเทโส กถิตานุกถน’มีติ, กถิตสฺสานุกถนํ กถิตานุกถนํ, อเนน จ เนห ปจฺฉา อุจฺจารณมตฺตมนฺวาเทโส, กิญฺจรหิ เอกสฺสาภิเธยฺยสฺส ปุพฺพสทฺเทน ปฏิปาทิตสฺส ทุติยมฺปติปาทนมนฺวาเทโสติ วทติ, เตเนห น ภวติ ‘เทวทตฺตํ โภชย, อิมญฺจ ยญฺญทตฺต’นฺติ, เกนจิ วิเสสนฺตรโยเคน กถิตสฺสานุกถนํ อนฺวาเทโสติ สมฺพนฺโธฯ กถมฺปน วิเสสนฺตรโยโค คมฺยเตจฺจาห- ‘สามตฺถิยา’ติ, เกนจิ วิเสเสนาโยเค วุตฺตสฺเสว ปุนพฺพจนานุปปชฺชนํ สามตฺถิยํ, เตเนวาห- ‘อญฺญเถ’จฺจาทิฯ

198. กิสฺส

นวิรุชฺฌตีติ อิมินา ‘‘อิตฺถิยมตฺวา’’ติ (3-26) สามญฺเญน วิธานโต สฺยาทฺยนฺตมชฺเฌปิ อิตฺถิยมฺปจฺจโย นวิรุชฺฌตีติ วทติฯ

204. นมฺหิ

นนุ ยถากฺกมํ นํวิภตฺติกฺกเมนาปิ สมฺภวติ, ตถาสติ ‘ทฺวินฺนํ สทฺทานํ ทฺเวอาเทสา กเมเน’จฺเจว กสฺมา วุตฺตํ ตฺยาสงฺกิยาห ‘น นํวิภตฺติกฺกเมนาปี’ติฯ การณมาห- ‘ตสฺสานเปกฺขิตตฺตา’ติ, อิมินา นิสฺสยกรณเมกา สตฺถิยา ยุตฺตีติ ทสฺเสติ, อเปกฺขิเต กถํ ภเวยฺยา ตฺยาห- ‘ยทิ หิ’จฺจาทิ, อเปกฺขิติ ยถากฺกมํ, เอวมญฺญเต ‘‘กิญฺจาปิ ชาตินิทฺเทเสน ทฺเวปิ นํ รูปานิ คยฺหนฺติ, ตถาปิ ‘ติจตุนฺน’นฺติ วิย พฺยตฺตินิทฺเทโสว ยถากฺกโมปการียมานาน, มนุเทสสฺส ตถา วิญฺญยมานตฺตาติ นํสุอิจฺเจว วเทยฺย, น ตถา วุตฺตํ, ตโต-วสียเต ‘น ยถากฺกมเมตฺถาเปกฺขิต’นฺติฯ

205. นฺต

นนุ นฺตนฺตูนนฺติ ตทนฺตา คยฺหนฺติ ปจฺจยคฺคหณปริภาสาย, ตถา สติ การิยิตฺเตน ตทนฺตาว คยฺหนฺติ กถํ นฺตนฺตูเยวา ตฺยาสงฺกิยาห- เตเยเว’จฺจาทิ, ปจฺจกฺขตายาติ [สุตถาย-ปญฺจิกา] สุตตฺตา, พลวตฺตา เตเยว การิยิตฺเตน คยฺหนฺตีติ สมฺพนฺโธ, น ตทนฺตา, ทุพฺพลาติ พฺยติเรกํ วตฺวา ทุพฺพลตฺเต การณมาห- ‘อนุมิตตฺตา’ติ, อนุมิตตฺตํ สาเธตุมาห- ‘อนุมิตาหิ’จฺจาทิ, ภวิภตฺตีนนฺติ ปาโฐ ยุตฺต ตโร, ตสฺส อนฺตาเทเส อกาเรติ สมฺพนฺโธฯ

219. โยมฺหิ

โยมฺหีติ สตฺตมฺยนฺตชาตินิทฺเทสา ลพฺภมานตฺถวเสน ‘ปจฺเจก’นฺติ วุตฺติยํ วุตฺตํ, เตเนวาห ปญฺจิกายํ- ‘กถมิทมวสียเต โยมฺหีติ นิทฺเทสา’ติ, ตสฺสทานิ อตฺถมฺปกาเสตุํ ‘ปจฺเจกนฺติ เอเกกสฺมิ’นฺติอาทิ วุตฺตํฯ เอเกกสฺมิํ โยมฺหิ ทฺวินฺนํ อาเทสานํ สมฺภวา อาเทสีนมฺปิ พหุตฺตสมฺภโวติ สุตฺเต ‘ทฺวินฺน’นฺติ พหุวจนนิทฺเทโส, วุตฺติยมฺปน ปจฺเจกํ โยมฺหิ ปจฺเจกํ ทฺวิสทฺทสมฺภวา ‘ทฺวิสฺสา’ติ วุตฺตํ, ทุติยายมฺปิ ทุเว ทฺเวฯ