เมนู

เทสิโน อาเทโส ตทาเทโส, ตสฺส, ตสฺส อาเทสิโน คหณํ ตคฺคหณํ, เตนฯ

134. ทุติ

อญฺญถาติ คุรุนิทฺเทสมกตฺวา อญฺเญน ลหุปฺปกาเรน นิทฺทิสเน สติ, เอกวิภตฺตินิทฺทิฏฺฐตฺตาติ‘ทุติยาโยสฺสา’ติ เอกวิภตฺติยา นิทฺทิฏฺฐตฺตา, อญฺญถาติอาทินา เนกเทโสติวจนปริยนฺเตเนเตน ‘น ตฺเวกวิภตฺติยุตฺตาน’นฺติ ปริภาเสกเทสสฺส อธิปฺปาโย ปกาสิโตติ ญาตพฺพํ, เอตเทวานุวตฺตตีตฺยเนน ตุ ‘‘เอกโยค นิทฺทิฏฺฐานมฺเปกเทโส-นุวตฺตเต’’ตีมสฺส, เอกวิภตฺติยุตฺตานํ เอกเทโส นานุวตฺตเตติ โยชนา ปริภาสายํ, ญาเปตีติ ปุพฺเพ วิย สามตฺถิเยน ญาเปติฯ

139. นาญฺญํ

อปฺปธานปฺปฏิเสธโต สพฺพาทีนํ ตทนฺตวิธินา ภวิตพฺพํ, อญฺญถา หิ สพฺพาทิคฺคหเณ โก ปสงฺโค ปิยสพฺพาทีนํ, ยโต อปฺปธานปฺปฏิเสโธ, กรียเต เตน ปรมสพฺเพอิจฺจาทิ โหตีติ ทสฺเสตุมาห-‘อปฺปธานปฺปฏิเสโธ’อิจฺจาทิฯ

140. ตติ

ยตฺถาติ ยสฺมิํ กตฺตริ กรเณ วา, กตฺตริ ตติยาสิทฺธิมาห-‘กโรติ’จฺจาทิ, กโรติมฺหิ กรธาตุมฺหิ คมฺมมาเน, มาเสน กตาติ ปาเฐน ภวิตพฺพํ… มาเสน กตานํ ปุพฺพานนฺติ วตฺตพฺพตฺตา, ปุพฺพภาเวติ ปุพฺพภวเน มาสสฺส กรณตฺตํ, เอตฺถ ตุ มาเสน กรณภูเตน ปุพฺพภูตานนฺติ อตฺโถ, เตเนเวตฺถาปิ ภวนฺตีติ ปาเฐน ภวิตพฺพํฯ

141. จตฺถ

จสฺส อตฺโถ จตฺโถ, โสเยวาติ เอตฺถ สมาสสฺส ปรามาโส, จตฺโถ เอตฺถ สมฺภวติ กินฺตุ สพฺพาทิ น จตฺถสมาสวิสโยติ ปาเฐน ภวิตพฺพํฯ

144. มนา

กิํ พหุลํวิธานา ‘วุทฺธฺยภาโว’ [โอตฺถาภาโว (ปญฺจิกายํ)] ติ ปาเฐน ปโยชนํ เยเน ตทตฺถเมว ‘‘สุเมธาทีนมวุทฺธิ เจ’’ติ คณปาโฐ กโต, เหมสทฺเทน เหมมยานิ คหิตานฺยเภเทนตฺยาห- ‘เหมมยานี’ติ, กปฺปน สทฺเทน สีสาลงฺการชาลานิ คยฺหนฺติ, ตานิเยว วาสสานิ ปฏา ตํสริกฺขตาย, สกตฺเถปิ ยถาคมมฺภวนฺตีติ สมฺพนฺโธ, พาณาทีสุ อภิเธยฺเยสุ มนาทีสุ น ปฏฺฐียนฺตีติ โยชนา, พาณาทีสุติ พาณ สทฺทกฺขยาทีสุ, อหสทฺทสฺส มนาทิการิยาสมฺภวา อหสทฺโท มนาทีสุ น ทฏฺฐพฺโพ, รหสีติ นิปาตตฺตา อิการสฺส จ อสพฺภวา รหสทฺโท จ มนาทีสุ น ทฏฺฐพฺโพติ สชฺฌาหาโร สมฺพนฺโธ เวทิตพฺโพ, อิการสฺส กจฺจายเน สฺมิโน กรียมานสฺส อิการาเทสสฺส จ, รหติสทฺทสฺส นิปาตตฺตํ สภาวโต ปกาเสตุํ ‘รหสีตฺยาทิ’มาห, รโหสทฺเทติ เอตฺถ รหสทฺโทติ ปาโฐ-วคนฺตพฺโพ, เตนาติ เยน อหสทฺทสฺส มนาทิการิยาสมฺภโว รหสีติจ นิปาโต, เตน, อิหมนาทีสุฯ

146. ภว

เคติ คสญฺเญ ปเร, กุโต-นุอิจฺจาโท โภ’อิติ พหุวจนนฺโต นิปาโต, ตถาสติ ‘ตโยชนา’ติ ยุชฺชติ, ตญฺจ นิปาตตฺตํ สมตฺเถตีติ [นิปาตมตฺเตติ] ทสฺเสตุมาห- ‘พหุตฺเต’จฺจาทิฯ

148. นฺตสฺสํ

สตฺตมฺยนฺตํ ภวตีติ เสโส, นนุจนฺตสฺสาติ วุตฺเต นฺตนฺตุปฺปจฺจโยวาวสียติ, น ตทนฺตวิธีติ [นฺตนฺตุปฺปจฺจโยว นาวสียติ, ตทนฺตวิธิปีติ ปาเฐน ภวิตพฺพํ] อาห- ‘นฺตปฺปจฺจย สฺเสเว’จฺจาทิ, สุตตฺตาติ โสตวิญฺญาเณน คหิตตฺตา ปจฺจกฺขตฺตาติ วุตฺตํ โหติ, อนุมิตสฺส ‘‘วิธิพฺพิเสสนนฺตสฺสา’’ติ (1-26) ลิงฺคโต ตทนฺตสงฺขาต อตฺถทสฺสนสงฺขาตอนุมานญฺญาเณน วิญฺญาตสฺสาติ อตฺโถฯ

154. ราช

ทฬฺโห ธมฺโม ธนุ อสฺส ทฬฺหธมฺมาฯ ราชาทีสฺวิมปฺปจฺจเย ปฐิเต