[188] ‘‘ทฺวีหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเคฯ กตเมหิ ทฺวีหิ? อกฺโกเธน จ อนุปนาเหน จ… อมกฺเขน จ อปฬาเสน จ… อนิสฺสาย จ อมจฺฉริเยน จ… อมายาย จ อสาเฐยฺเยน จ… หิริยา จ โอตฺตปฺเปน จฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ทฺวีหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเค’’ฯ

[189] ‘‘ทฺวีหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต อิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺชติฯ กตเมหิ ทฺวีหิ? โกเธน จ อุปนาเหน จ… มกฺเขน จ ปฬาเสน จ… อิสฺสาย จ มจฺฉริเยน จ… มายาย จ สาเฐยฺเยน จ… อหิริเกน จ อโนตฺตปฺเปน จฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ทฺวีหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต อิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺชติ’’ฯ

[190] ‘‘ทฺวีหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต อิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติฯ กตเมหิ ทฺวีหิ? อกฺโกเธน จ อนุปนาเหน จ… อมกฺเขน จ อปฬาเสน จ… อนิสฺสาย จ อมจฺฉริเยน จ… อมายาย จ อสาเฐยฺเยน จ… หิริยา จ โอตฺตปฺเปน จฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ทฺวีหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต อิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติ’’ฯ

โกธเปยฺยาลํ นิฏฺฐิตํฯ

2. อกุสลเปยฺยาลํ

[191-200] ‘‘ทฺเวเม , ภิกฺขเว, ธมฺมา อกุสลา… ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา กุสลา… ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา สาวชฺชา… ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา อนวชฺชา… ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา ทุกฺขุทฺรยา… ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา สุขุทฺรยา… ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา ทุกฺขวิปากา… ทฺเวเม , ภิกฺขเว, ธมฺมา สุขวิปากา… ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา สพฺยาพชฺฌา… ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา อพฺยาพชฺฌาฯ กตเม ทฺเว? อกฺโกโธ จ อนุปนาโห จ… อมกฺโข จ อปฬาโส จ… อนิสฺสา จ อมจฺฉริยญฺจ… อมายา จ อสาเฐยฺยญฺจ… หิรี จ โอตฺตปฺปญฺจฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ทฺเว ธมฺมา อพฺยาพชฺฌา’’ติฯ

อกุสลเปยฺยาลํ นิฏฺฐิตํฯ

3. วินยเปยฺยาลํ

[201] ‘‘ทฺเวเม , ภิกฺขเว, อตฺถวเส ปฏิจฺจ ตถาคเตน สาวกานํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํฯ กตเม ทฺเว? สงฺฆสุฏฺฐุตาย สงฺฆผาสุตาย… ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย, เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย… ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย, สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย… ทิฏฺฐธมฺมิกานํ เวรานํ สํวราย, สมฺปรายิกานํ เวรานํ ปฏิฆาตาย… ทิฏฺฐธมฺมิกานํ วชฺชานํ สํวราย, สมฺปรายิกานํ วชฺชานํ ปฏิฆาตาย… ทิฏฺฐธมฺมิกานํ ภยานํ สํวราย, สมฺปรายิกานํ ภยานํ ปฏิฆาตาย… ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ สํวราย, สมฺปรายิกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปฏิฆาตาย… คิหีนํ อนุกมฺปาย, ปาปิจฺฉานํ ภิกฺขูนํ ปกฺขุปจฺเฉทาย… อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย, ปสนฺนานํ ภิยฺโยภาวาย… สทฺธมฺมฏฺฐิติยา วินยานุคฺคหายฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ทฺเว อตฺถวเส ปฏิจฺจ ตถาคเตน สาวกานํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺต’’นฺติฯ

[202-230] ‘‘ทฺเวเม, ภิกฺขเว, อตฺถวเส ปฏิจฺจ ตถาคเตน สาวกานํ ปาติโมกฺขํ ปญฺญตฺตํ…เป.… ปาติโมกฺขุทฺเทโส ปญฺญตฺโต… ปาติโมกฺขฏฺฐปนํ ปญฺญตฺตํ… ปวารณา ปญฺญตฺตา… ปวารณฏฺฐปนํ ปญฺญตฺตํ… ตชฺชนียกมฺมํ ปญฺญตฺตํ… นิยสฺสกมฺมํ ปญฺญตฺตํ… ปพฺพาชนียกมฺมํ ปญฺญตฺตํ… ปฏิสารณียกมฺมํ ปญฺญตฺตํ… อุกฺเขปนียกมฺมํ ปญฺญตฺตํ… ปริวาสทานํ ปญฺญตฺตํ… มูลาย ปฏิกสฺสนํ ปญฺญตฺตํ… มานตฺตทานํ ปญฺญตฺตํ… อพฺภานํ ปญฺญตฺตํ… โอสารณียํ ปญฺญตฺตํ… นิสฺสารณียํ ปญฺญตฺตํ… อุปสมฺปทา ปญฺญตฺตา… ญตฺติกมฺมํ ปญฺญตฺตํ… ญตฺติทุติยกมฺมํ ปญฺญตฺตํ… ญตฺติจตุตฺถกมฺมํ ปญฺญตฺตํ… อปญฺญตฺเต ปญฺญตฺตํ… ปญฺญตฺเต อนุปญฺญตฺตํ… สมฺมุขาวินโย ปญฺญตฺโต… สติวินโย ปญฺญตฺโต… อมูฬฺหวินโย ปญฺญตฺโต… ปฏิญฺญาตกรณํ ปญฺญตฺตํ… เยภุยฺยสิกา ปญฺญตฺตา… ตสฺสปาปิยสิกา ปญฺญตฺตา… ติณวตฺถารโก ปญฺญตฺโตฯ