ครูปเทสลาภี จ, อตฺถสารสมายุโต;

สทฺธมฺมํ ปริปาเลนฺโต, สทฺธมฺมสฺมา น หายติฯ

สทฺธมฺมตฺถาย เม ตสฺมา, สงฺขฺยามาลาปิ ภาสิตา;

สปฺปโยคา ยถาโยคํ, สเหวตฺถวินิจฺฉยาฯ

อิติ นวงฺเค สาฏฺฐกเถ ปิฏกตฺตเย พฺยปฺปถคตีสุ วิญฺญูนํ

โกสลฺลตฺถาย กเต สทฺทนีติปฺปกรเณ

สวินิจฺฉโย สงฺขฺยานามานํ นามิกปทมาลาวิภาโค

นาม

เตรสโม ปริจฺเฉโทฯ

14. อตฺถตฺติกวิภาค

ภูธาตุ ตาย นิปฺผนฺน-รูปญฺจาติ อิทํ ทฺวยํ;

กตฺวา ปธานมมฺเหหิ, สพฺพเมตํ ปปญฺจิตํฯ

ภวติสฺส วสา ทานิ, วกฺขามตฺถตฺติกํ วรํ;

อตฺถุทฺธาโร ตุมนฺตญฺจ, ตฺวาทิยนฺตํ ติกํ อิธฯ

ตสฺมา ตาว ภูธาตุโต ปวตฺตสฺส ภูตสทฺทสฺส อตฺถุทฺธาโร นียเต –

ขนฺธสตฺตามนุสฺเสสุ, วิชฺชมาเน จ ธาตุยํ;

ขีณาสเว รุกฺขาทิมฺหิ, ภูตสทฺโท ปวตฺตติฯ

อุปฺปาเท จาปิ วิญฺเญยฺโย, ภูตสทฺโท วิภาวินา;

วิปุเล โสปสคฺโคยํ, หีฬเน วิธเมปิ จ;

ปราชเย เวทิยเน, นาเม ปากฏตาย จฯ

วุตฺตญฺเหตํ – ภูตสทฺโท ปญฺจกฺขนฺธามนุสฺสธาตุวิชฺชมานขีณาสวสตฺตรุกฺขาทีสุ ทิสฺสติฯ ‘‘ภูตมิทนฺติ ภิกฺขเว สมนุปสฺสถา’’ติอาทีสุ หิ อยํ ปญฺจกฺขนฺเธสุ ทิสฺสติฯ