จคฺคหเณน ติณฺณํ พฺยญฺชนานมนฺตเร เย สรูปา, เตสมฺปิ โลโป โหติฯ อคฺยาคารํ, ปฏิสนฺถารวุตฺยสฺสฯ

อิติ สนฺธิกปฺเป จตุตฺโถ กณฺโฑฯ

ปญฺจมกณฺฑ

[42, 32. โคสเร ปุถสฺสาคโม กฺวจิฯ

ปุถอิจฺเจตสฺส อนฺเต สเร ปเร กฺวจิ คการาคโม โหติฯ

ปุถเค วฯ

[43, 33. ปาสฺส จนฺโต รสฺโสฯ

ปาอิจฺเจตสฺส อนฺเต สเร ปเร กฺวจิ คการาคโม โหติ, อนฺโต จ สโร รสฺโส โหติฯ

ปเคว วุตฺยสฺสฯ

กฺวจีติ กสฺมา? ปา เอว วุตฺยสฺสฯ

[44, 24. อพฺโภ อภิฯ

อภิอิจฺเจตสฺส สเร ปเร อพฺภาเทโส โหติฯ อพฺภุทีริตํ, อพฺภุคฺคจฺฉติฯ

[45, 25. อชฺโฌ อธิฯ

อธิอิจฺเจตสฺส สเร ปเร อชฺฌาเทโส โหติฯ

อชฺโฌกาเส, อชฺฌาคมาฯ

[46, 26. เต น วา อิวณฺเณฯ

เต จ โข อภิอธิอิจฺเจเต อิวณฺเณ ปเร อพฺโภ อชฺโฌอิติวุตฺตรูปา นํ โหนฺติ วาฯ

อภิจฺฉิตํ, อธีริตํฯ

วาติ กสฺมา? อพฺภีริตํ, อชฺฌิณมุตฺโตฯ

[47, 23. อติสฺส จนฺตสฺสฯ

อติอิจฺเจตสฺส อนฺตภูตสฺส ติสทฺทสฺส อิวณฺเณ ปเร ‘‘สพฺโพ จํ ตี’’ติ วุตฺตรูปํ น โหติฯ

อตีสิคโณ, อตีริตํฯ

อิวณฺเณติ กสฺมา? อจฺจนฺตํฯ

[48, 43. กฺวจิ ปฏิ ปติสฺสฯ

ปติอิจฺเจตสฺส สเร วา พฺยญฺชเน วา ปเร กฺวจิ ปฏิอาเทโส โหติฯ

ปฏคฺคิ ทาตพฺโพ, ปฏิหญฺญติฯ

กฺวจีติ กสฺมา? ปจฺจนฺติเมสุ ชนปเทสุ, ปติลียติ, ปติรูปเทสวาโส จฯ

[49, 44. ปุถสฺสุ พฺยญฺชเนฯ

ปุถอิจฺเจตสฺส อนฺโต สโร พฺยญฺชเน ปเร อุกาโร โหติฯ

ปุถุชฺชโน, ปุถุภูตํฯ

อนฺตคฺคหเณน อปุถสฺสาปิ สเร ปเร อนฺตสฺส อุกาโร โหติ, มนุญฺญํฯ

[50, 45. โอ อวสฺสฯ

อวอิจฺเจตสฺส พฺยญฺชเน ปเร กฺวจิ โอกาโร โหติฯ

อนฺธกาเรน โอนทฺธาฯ

กฺวจีติ กสฺมา? อวสุสฺสตุ เม สรีเร มํสโลหิตํฯ

[51, 59. อนุปทิฏฺฐานํ วุตฺตโยคโตฯ

อนุปทิฏฺฐานํ อุปสคฺคนิปาตานํ สรสนฺธีหิ พฺยญฺชนสนฺธีหิ วุตฺตสนฺธีหิ จ ยถาโยคํ โยเชตพฺพํฯ

ปาปนํ , ปรายณํ, อุปายนํ, อุปาหนํ, นฺยาโยโค, นิคุปธิ, อนุโพโธ, ทุวูปสนฺตํ, สุวูปสนฺตํ, ทฺวาลโย, สฺวาลโย, ทุราขฺยาตํ, สฺวาขฺยาโต, อุทีริตํ, สมุทฺทิฏฺฐํ, วิยคฺคํ, วิชฺฌคฺคํ, พฺยคฺคํ, อวยาคมนํ, อนฺเวติ, อนุปฆาโต, อนจฺฉริยํ, ปริเยสนา, ปรามาโส, เอวํ สเร จ โหนฺติฯ

ปริคฺคโห, ปคฺคโห, ปกฺกโม, ปรกฺกโม, นิกฺกโม, นิกฺกสาโว, นิลฺลยนํ, ทุลฺลยนํ, ทุมฺภิกฺขํ, ทุพฺพุตฺตํ, สนฺทิฏฺฐํ, ทุคฺคโห, วิคฺคโห, นิคฺคโต, อภิกฺกโม, ปฏิกฺกโม, เอวํ พฺยญฺชเน จฯ เสสา สพฺเพ โยเชตพฺพาฯ

อิติ สนฺธิกปฺเป ปญฺจโม กณฺโฑฯ

สนฺธิกปฺโป นิฏฺฐิโตฯ

2. นามกปฺป

ปฐมกณฺฑ

[52, 60. ชินวจนยุตฺตํ หิฯ

‘‘ชินวจนยุตฺตํ หิ’’ อิจฺเจตํ อธิการตฺถํ เวทิตพฺพํฯ

[53, 61. ลิงฺคญฺจ นิปฺปชฺชเตฯ

ยถา ยถา ชินวจนยุตฺตํ หิ ลิงฺคํ, ตถา ตถา อิธ ลิงฺคญฺจ นิปฺปชฺชเตฯ

ตํ ยถา? เอโส โน สตฺถา, พฺรหฺมา อตฺตา, สขา, ราชาฯ

[54, 62. ตโต จ วิภตฺติโยฯ

ตโต ชินวจนยุตฺเตหิ ลิงฺเคหิ วิภตฺติโย ปรา โหนฺติฯ

[55, 63. สิ โย, อํ โย, นา หิ, ส นํ, สฺมา หิ, ส นํ, สฺมิํ สุฯ

กา จ ปน ตาโย วิภตฺติโย? สิ, โย อิติ ปฐมา, อํ, โยอิติ ทุติยา, นา หิ อิติ ตติยา, ส, นํอิติ จตุตฺถี, สฺมา, หิ อิติ ปญฺจมี, ส, นํ อิติ ฉฏฺฐี, สฺมิํ, สุ อิติ สตฺตมีฯ