วิชยาคมนํ
[1]
วงฺเคสุ วงฺคนคเร, วงฺคราชา อหุ ปุเร;
กาลิงฺครญฺโญ ธีตา’สิ, มเหสี ตสฺส ราชิโนฯ
[2]
โส ราชา เทวิยา ตสฺสา, เอกํ อลภิ ธีตรํ;
เนมิตฺตาพฺยากรุํ ตสฺสา, สํวาสํ มคราชินาฯ
[3]
อตีว รูปินิํ อาสิ, อตีว กามคิทฺธินี;
เทเวน เทวิยา’จาปิ, ลชฺชายา’สิ ชคุจฺฉิตาฯ
[4]
เอกากินี สา นิกฺขมฺม, เสรีจารสุขตฺถินี;
สตฺเถน สห อญฺญาตา, อคา มคธคามินาฯ
[5]
ลาฬรฏฺเฐ อฏวิยา, สีโห สตฺถมภิทฺธวิ;
อญฺญตฺถ เสสา ธาวิํสุ, สีหคตทิสนฺตุสาฯ
[6]
คณฺหิตฺวา โคจรํ สีโห, คจฺฉํ ทิสฺวา ตมา’รโต;
รตฺโต อุปาคลาเลนฺโต, ลงฺคุลํ ปตฺตกณฺณโกฯ
[7]
สา ตํ ทิสฺวา สริตฺวาน, เนมิตฺตวจนํ สุตํ;
อภีตา ตสฺส องฺคานิ, รญฺชยนฺติ ปรามสิฯ
[8]
ตสฺสา ผสฺเสนา’ติ รตฺโต, ปิฏฺฐิํ อาโรปิยา’สุตํ;
สีโห สกํ คุหํ เนตฺวา, ตาย สํวาสมาจริฯ
[9]
เตน สํวาสมนฺวาย, กาเลน ยมเก ทุเว;
ปุตฺตญฺจ ธีตรญฺจาติ, ราชธีตา ชเนสิ สาฯ
[10]
ปุตฺตสฺส หตฺถปาทา’สุํ, สีหาการา ตโต อกา;
นาเมน สีหพาหุํ ตํ, ธีตรํ สีหสีวลิํฯ
[11]
ปุตฺโต โสฬสวสฺโส โส, มาตรํ ปุจฺฉิ สํสยํ;
ตุวํ ปิตา จ โน อมฺม, กสฺมา วิสทิสา อิติฯ
[12]
สา สพฺพมพฺรวี ตสฺส, กิํนยามา’ติ โส’พฺรวิ;
คุหํ ถเกติตาโต เต, ปาสาเณนาติ สา’พฺรวิฯ
[13]
มหาคุหาย ถกนํ, ขนฺเธนา’ทาย โส อกา;
เอกาเหเน’ว ปญฺญาส-โยชนานิ คตาคตํฯ
[14]
โคจราย คเห สีเห, ทกฺขิณสฺมิญฺหิ มาตรํ;
วาเม กณิฏฺฐิํ กตฺวาน, ตโย สีฆํ อปกฺกมีฯ
[15]
นิวาเสตฺวาน สาขํ เต, ปจฺจนฺตํ คามมาคมุํ;
ตตฺถาสิ ราชิธีตาย, มาตุลสฺส สุโต ตทาฯ
[16]
เสนาปติ วงฺครญฺโญ, ฐิโต ปจฺจนฺต คามโก;
นิสินฺโนวฏมูลเลโส, กมฺมนฺตํ สํวิธายกํฯ
[17]
ทิสฺวา เต ปุจฺฉิเต’โวจุํ, อฏวี วาสิโน มยํ;
อิติ โส ทาปยี เตสํ, วตฺถานิ ธชินี ปติฯ
[18]
ตานา’เหสุํ อุฬารานิ, ภตฺตํ ปณฺเณสุ ทาปยิ;
โสวณฺณภาชนนา’สุํ, เตสํ ปุญฺเญน ตานิ จฯ
[19]
เตน โส วิมฺหิโต ปุจฺฉิ, เก ตุมฺเหติ จมูปติ;
ตสฺส สา ชาติโคตฺตานิ, ราชธีตา นิเวทยิฯ
[20]
ปิตุจฺฉา ธีตรํ ตํ โส, อาทาย ธชินี ปติ;
คนฺตฺวาน วงฺคนครํ, สํวาสํ ตาย กปฺปยิฯ
[21]
สีโห สีฆํ คุหํ คนฺตฺวา, เต อทิสฺวา ตโย ชเน;
อฏฺฏิโต ปุตฺตโสเกน, น จ ขาทิ น จา’ปิวิฯ
[22]
ทารเก เต คเวสนฺโต, อคา ปจฺจนฺตคามเก;
อุพฺพาสียติ โส โส’ว, ยํยํ คามมุเปติ โสฯ
[23]
ปจฺจนฺตวาสิโน คนฺตฺวา, รญฺโญ ตํ ปฏิเวทยุํ;
สีโห ปิเฬติ เต รฏฺฐํ, ตํ เทว ปฏิเสธยฯ
[24]
อลกํ นิเสธกํ ตสฺส, หตฺถิกฺขนฺธคตํ ปุเร;
อาเทตุ สีหทายีติ, สหสฺสํ โส ปจารยิฯ
[25]
ตเถว ทฺเวสหสฺสานิ, ตีณิจา’ปิ นริสฺสโร;
ทฺวีสุ วาเรสุ วาเรสิ, มาตา สีหภุชํ หิตํฯ
[26]
อคฺคหิ ตติเย วาเร, สีหพาหุ อปุจฺฉิย;
มาตรํ ติสหสฺสํ ตํ, ฆาเตตุํ ปิตรํ สกํฯ
[27]
รญฺโญ กุมารํ ทสฺเสสุํ, ตํ ราชา อิธ มพฺรวิ;
คหิโต ยทิ สีโห เต, ทมฺมิ รฏฺฐํ ตเทว เตฯ
[28]
โส ตํ คนฺตฺวา คุหาทฺวารํ, สีหํ ทิสฺวาว อารกา;
เอนฺตํ ปุตฺตสิเนเหน, วิชฺฌิตุํ ตํ สรํ ขิปิฯ
[29]
สโร นฬาตมาหจฺจ, เมตฺตจิตฺเตน ถสฺส ตุ;
กุมารปาทมูเล’ว, นิวตฺโต ปติ ภูมิยํฯ
[30]
ตถา’สิ ยาว ตติยํ, ตโต กุชฺฌิมิคามิโป;
ตโต ขิตฺโต สโรตสฺส, กายํ นิพฺพิชฺช นิกฺขมิฯ
[31]
สเกสรํ สีหสีสํ, อาทาย สปุรํ อคา;
มตสฺส วงฺคราชสฺส, สตฺตาหานิ ตทา อหุฯ
[32]
รญฺโญ อปุตฺตกตฺตา จ, ปตีตา จสฺส กมฺมุนา;
สุตฺวา จ รญฺโญ นตฺตุตฺตํ, สญฺชานิตฺวา จ มาตรํฯ
[33]
อมจฺจา สนฺนิปติตา, อขิลา เอกมานสา;
สีหพาหุ กุมารสฺส, ราชา โหหีติ อพฺรวุํฯ
[34]
โส รชฺชํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา, ทตฺวา มาตุ ปติสฺส ตํ;
สีหสีวลิมาทาย, ชาตภูมิํ คโต สยํฯ
[35]
นครํ ตตฺถ มาเปสิ, อหุ สีหปุรนฺติ ตํ;
อรญฺเญ โยชนสเต, คาเม จาปิ นิเวสยิฯ
[36]
ลาฬรฏฺเฐ ปุเร ตสฺมิํ, สีหพาหุนราธิโป;
รชฺชํ กาเรสิ กตฺวาน, มเหสิํ สีหสีวลิํฯ
[37]
มเหสี โสฬสกฺขตฺตุํ, ยมเก จ ทุเว ทุเว;
ปุตฺเต ชนยิ กาเลสา, วิชโย นาม เชฏฺฐโกฯ
[38]
สุมิตฺโต นาม ทุติโย, สพฺเพ ทฺวตฺติํส ปุตฺตกา;
กาเลน วิชยํ ราชา, อุปรชฺเช’ภิ เสจยิฯ
[39]
วิชโย วิสมาจาโร, อาสิ ตมฺปริสาปิ จ;
สาหสานิ อเนกานิ, ทุสฺสหานิ กริํสุเตฯ
[40]
กุทฺโธ มหาชโน รญฺโญ, ตมตฺถํ ปฏิเวทยิ;
ราชา เต สญฺญเปตฺวาน, ปุตฺตํ โอวทิ สาธุกํฯ
[41]
สพฺพํ ตเถว ทุติยํ, อโหสิ ตติยํ ปน;
กุทฺโธ มหาชโน อาห, ปุตฺตํ ฆาเตหิ เต อิติฯ
[42]
ราชา’ถวิชยํ ตญฺจ, ปริวารญฺจ ตสฺส ตํ;
สตฺตสตานิ ปุริเส, กาเรตฺวา อทฺธมุณฺณเกฯ
[43]
นาวาย ปกฺขิปาเปตฺวา, วิสฺสชฺชาเปสิ สาคเร;
ตถา เตสํ ภริยาโย, ตเถว จ กุมารเกฯ
[44]
วิสุํ วิสุํ เต วิสฺสฏฺฐา, ปุริสิตฺถิกุมารกา;
วิสุํ วิสุํ ทีปกสฺมิํ, โอกฺกมิํสุ วสิํสุ จฯ
[45]
นคฺคทีโปติ ญายิตฺถ, กุมาโรกฺกนฺตทีปโก;
ภริโยกฺกนฺตทีโป ตุ, มหินฺททีปโก อิติฯ
[46]
สุปฺปารเก ปฏฺฏนมฺหิ, วิชโย ปน โอกฺกมิ;
ปริสา สาหเสเน’ตฺถ, ภีโต นาวํ ปุนา’รุหิฯ
[47]
ลํกายํ วิชยสนามโก กุมาโร;
โอติณฺโณ ถิรมติ ตมฺพปณฺณิทีเป;
สาลานํ ยมกคุณานมนฺตรสฺมิํ;
นิพฺพาตุํ สยิตทิเน ตถาคตสฺสฯ
สุชนปสาทสํเว คตฺถายกเต มหาวํเส
วิชยาคมนํนาม
ฉฏฺฐาปริจฺเฉโทฯ
สตฺตม ปริจฺเฉท