เมนู

ลทฺธา ตโต กญฺจุกี-สุปการ,

วคาทิเนเก ปริจารเก โส;

นานาคุณา ราธิตมานสสฺส,

วสีสกาเส ปิตุโน สุเขนฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

สงฺขตฺถลิปุราภิคมโน นาม

เอกสฏฺฐิโม ปริจฺเฉโทฯ

ทฺวิสฏฺฐิมปริจฺเฉท

ปรมณฺฑลาภิคมโน

[1]

อตฺตนาภิมตสฺสา’สุ, ชาตเทสสฺส ปตฺติยา;

สมฺปุณฺณมนสงฺกปฺโป, ทุสฺสงฺกปวิวชฺชิโตฯ

[2]

วชิรูปโมรุปญฺญา, พเลน คุรุสนฺติเก;

ลหุํ พหุญฺจ คณฺหนฺโต, สิปฺปชาตมเนก กํฯ

[3]

ชินาคเมสุ เนเกสุ, โกฏิลฺลา ทีสุ นีติสุ;

สทฺทสตฺเถ จ กาเวยฺเย, สนิฆณฺฑุก เกฏุเภฯ

[4]

นจฺจคีเตสุ สตฺเถสุ, หตฺถิสิปฺปาทิเกสุ จ;

ธนุ ขคฺคาทิเนเกสุ, สตฺเถสุ จ วิเสสโตฯ

[5]

ปารปฺปตฺโต วินีตตฺโต, ปิตุ รญฺโญ สมาจริ;

อธิปฺปายานุกุลํ’ว, สทา ภตฺติปุรสฺสโรฯ

[6]

ตทา สทา ทราจาร-คุณาราธิตมานโส;

ปิเยน วิย มิตฺเตน, เตน สทฺธิํ มหีปติฯ

[7]

อุยฺยานชลกีฬาทิ-สุขํ นานปฺปการกํ;

อนุโภตฺวา สเทสสฺมิํ, สญฺจรนฺโต ตหิํ ตหิํฯ

[8]

เอกทาสงฺขเสนาธิ-ปตินา ทฬฺหภตฺตินา;

สรฏฺฐสีมา รกฺขาย, โย ชิเตน พลียสาฯ

[9]

อชฺฌาวุตฺถสฺส จ พลตฺถ-ลินมสฺส จ สนฺติกํ;

คามสา’คญฺฉิ สุตฺวาน, ตมตฺถํ ธชินีปติฯ

[10]

คามํ ตํ สาธุกํ สชฺชุ, สชฺชาเปตฺวา สปุตฺตกํ;

ปจฺจุคฺคนฺตฺวา มหีปาลํ, ปณมิตฺวา ฐิโต ตทาฯ

[11]

ปิตา ปุตฺโต อุโภ ตสฺส, สมฺภาสิย ปิยํ วโจ;

เนกธา’ราธิตา เตน, ตํ คามํ สมุปาคคุํฯ

[12]

ตหิํ กติจิ ภูปาโล, วาสเร วีตินามิย;

เสนาปติํ สมาหูย, อิทํ วจนํ มพฺรวิฯ

[13]

ปุตฺโต เม ทานิวยสิ, ฐิโต’ ปนยนารเห;

ตสฺโสปนยนํ กาตุํ, มโหปกรณํ ลหุํฯ

[14]

สชฺเชตพฺพนฺติ ตํ สุตฺวา, โสปิ เสนาธินายโก;

สพฺพุปกรณํ ขิปฺปํ, มงฺคลตฺถํ สุสชฺชยิฯ

[15]

สุคนฺธ ทีปปุปฺผาทิ-วตฺถูหิ ทิวสตฺตยํ;

ปุพฺพการํ กริตฺวาน, มหนฺตํ รตนตฺตเยฯ

[16]

เวทิกาจารทกฺเขหิ, ทฺวิเชหิ ปุถุวีปติ;

สมฺปภาวานุ รูปํว, มงฺคลํ ตํ สมาปิยฯ

[17]

ปรกฺกมกุมาเรน, เตน สทฺธิํ สมารภิ;

วสนฺตกีฬํ มหติํ, สามจฺโจ กีฬิตุํ ตทาฯ

[18]

ราชา กิตฺติ สิรีเมโฆ-โรหเณ วสโต ตทา;

สิรีวลฺลภนามสฺส, สภาตุ มรณมฺปิ จฯ

[19]

มาณภรณนามสฺส, รชฺชลาภญฺจ เทวิยา;

มิตฺตาย ปฏิลาภญฺจ, สิรีวลฺลภสูนุ โนฯ

[20]

โรหณาคตทูเตหิ, สุณิตฺวา สกภาตุโน;

กาลกฺริยาย สญฺชาต-โสกเวคํ สุทุสฺสหํฯ

[21]

มิตฺตายตนยุปฺปตฺติ ปวตฺติํ สวเณน ตํ;

วิเนยฺย วิรโต ตมฺหา, วสนฺตสมยุสฺสวาฯ

[22]

นิวตฺเตตฺวาน ตตฺเถว, เสนานิํ สงฺขนามกํ;

ปุตฺเตน สห โส สงฺข-ตฺถลิ นามํ ปุรํ คมิฯ

[23]

ปรกฺกมกุมาเรน, เตน สทฺธิํ ตหิํ สุขํ;

วสโต ตสฺส ภูปสฺส, วสฺสเมกมติกฺกมิฯ

[24]

มาณาภรณภูปสฺส , เทวี จาปิ ปภาวตี;

ลภิตฺถ ทุติยา กิตฺติ-สิรี เมฆวฺหยํ สุตํฯ

[25]

สุณิตฺวา ตญฺจ โส อมฺหํ, วํโส ชาโต มหา’’อิติ;

อหุ กิตฺติสิรีเมโฆ, ตทา อตฺตมโน ภุสํฯ

[26]

ลํกาทีโปปโภเคก-เหตุนา มหตา สตา;

อสาธารณภูเภน, โจทิโต ปุญฺญกมฺมุนาฯ

[27]

กุมาโร โส’ถ ปิตรา, ปิยมิตฺเต วิยตฺตนิ;

กริยมานํ สสฺเนหํ, มหนฺตํ โจ’ปลาลนํฯ

[28]

สจิวานมเนเกสํ, ภยภตฺตี ปุรสฺสรํ;

กฺริยมานมุปฏฺฐานํ, น มญฺญนฺโต ติณายปิฯ

[29]

ลํกาทีปมิมํ สพฺพ เมกจฺฉตฺโต ปโสภิตํ;

ขิปฺปํ กาเรตุกาโม โส, สยํ อิติ วิจินฺตยิฯ

[30]

เกส อกฺขก คีวฏฺฐิ-ทาฐา ปตฺตาน เมว จ;

ปทเจตฺย มหาโพธิ-สาขานญฺจาปิ สตฺถุโนฯ

[31]

จตุราสีติสหสฺสานํ, ธมฺมกฺขนฺธาน เมว จ;

สมฺมาสมฺพุทฺธกปฺปานํ, อาธารตฺตา จ นิจฺจโสฯ

[32]

อากรตฺตา จ เนเกสํ, มณิมุตฺตาทิวตฺถูนํ;

สมฺมโตปิ วิสิฏฺโฐติ, ทีโปนาติ มหา อยํฯ

[33]

ตโย เม ปิตโร ภูปา, มาตุโลปิ จ สพฺพถา;

เอกจฺฉตฺเตน วตฺเตตุ, มสมตฺถา วิภชฺชิ’มํฯ

[34]

ภุญฺชนฺตา เอตฺตเกเนว, กตกิจฺจา มยํ อิติ;

มญฺญนฺตา วิคตจฺฉนฺทา’ภิเสกมฺหิ กุโลจิเตฯ

[35]

รฏฺเฐสเก สเกเยว, อิสฺเสรํ สมฺปวตฺตยุํ;

กสิกมฺมาทิกํ คาม-โภชกา วิย นิสฺสิตาฯ

[36]

เตสุ กิตฺติสิริ เมฆํ, เปตฺเตยฺยํ เม ฐเปตฺว เต;

อคมํสุ ยถากมฺมํ, เสสา ภูปตโย ตโยฯ

[37]

มจฺจานํ ปรมํ อายุ, วเต’ทานิ ปริตฺตกํ;

พาลายุวาโน วุทฺธา จ, อิเม สตฺตา’นุปุพฺพโสฯ

[38]

ปาปุณิสฺสนฺติ มรณ-มีติ’ยํ นิยโมปิ จ;

น เหว อสฺมิํ โลกสฺมิํ, สํวิชฺชติ กทาจิปิฯ

[39]

ตสฺมา สรีรเก อสฺมิํ, ภงฺคุเร สารวชฺชิเต;

หีฬิเต สารทสฺสีหิ, อเปกฺขํ หิตฺวา สพฺพถาฯ

[40]

ปิหนิเย ยโสเทเห, จิรฏฺฐายิมฺหิ สพฺพทา;

อมฺหาทิเสหิ กตฺตพฺโพ, ราชปุตฺเตหิ อาทโรฯ

[41]

อุมฺมคฺคชาตกาทีสุ, จาริตฺตญฺจาปิ ภูมิสุ;

วิหิตํ โพธิสตฺเตน, วีรภาวาทินิสฺสิตํฯ

[42]

รามายณภารตาทิ-โลกิยาสุ กถาสุปิ;

รามสฺส วิกฺกมญฺเจว, ตสฺส ราวณฆาติโนฯ

[43]

ทุโยธนาทิราชาโน, หนฺตฺวายุทฺเธ ปวตฺติตํ;

วิกฺกมาติ สยญฺเจว, ปญฺจนฺนํ ปณฺฑุสูนูนํฯ

[44]

อิติหาสกถายญฺจ, เทวาสุรรเณ ปุรา;

ทุสฺสนฺตาทิมหีเปหิ, กตญฺจ จริตพฺภูตํฯ

[45]

อุมฺมูลิตวโต ตสฺส, นนฺทวํสนริสฺสเร;

จารกฺกทฺวิชเสฏฺฐสฺส, สุตฺวา พุทฺธิพลมฺปิ จฯ

[46]

สพฺพา เนตานิ โลกมฺหิ, ยาวชฺชทิวสา ภุวิ;

เตสํ อสนฺนิธาเนปิ, สุปฺปสิทฺธิํ คตานิ หิฯ

[47]

สุลทฺธํ ชีวิตํ เตสํ, อสาธารณมีทิสํ;

จริตาติสยํ กตฺตุํ, สมตฺถา โหนฺติ เย ภุวิฯ

[48]

ชายิตฺวา ขตฺตวํสมฺหิ, ขตฺตวีรวโรธิตํ;

ยทิหํ น กริสฺสามิ, โมฆา เม ชาติ เหสฺสติฯ

[49]

เตสมพฺภธิกา กาล-สมฺปทาเยว เกวลํ;

มยา เต อธิกา กินฺตุ, ปญฺญาทีหีติ จินฺติยฯ

[50]

ปิตุราชา จ เม’ทานิ, ปจฺฉิเม วยสิฏฺฐิโต;

ยทิทํ เปตฺติกํ รชฺชํ, มม หตฺถคตพฺภเวฯ

[51]

ราชลกฺขิว โส เปต-เจตโส เม ปมาทโต;

ยถิจฺฉิตญฺเจ น ภเว, มหตี ชานิ เม ภุสํฯ

[52]

เอตฺเถว นิวสนฺโต’หํ, จราปิย สเก วเร;

ปรมณฺฑลวุตฺตนฺตํ, ชาเนยฺยํ ยทิ ตตฺตโนฯ

[53]

รนฺธํ ปจฺจตฺถิกานนฺตุ, ปกาเสตุํ รถาตถํ;

อธิปฺปายานุรูปํ เม, สมตฺถา วา น วาจราฯ

[54]

เย เกจิ’ธ ชนา สนฺติ, สพฺเพ เต มม สมฺมุขา;

พลียตฺตํ’ว สตฺตูนํ, กถยนฺติ อเนกโสฯ

[55]

ปจฺเจกรฏฺฐสามีหิ, ปิตุภูเปหิ ติหิปิ;

เอกีภูย กริตฺวาน, สตฺตกฺขตฺตุํ มหาหวํฯ

[56]

สาเธตุํ ทุกฺกรํ รฏฺฐํ, ภวเต กากินา กถํ;

สิสุนา คณฺหิตุํ สกฺกา, ขุทฺทรชฺโช ปโภคินาฯ

[57]

สุกรํ มูลภูตสฺส, ตสฺส รชฺชสฺส สาธนํ;

อิติ ทุจฺจินฺตํตํ ตุยฺหํ, ทูเร ตพฺพมิทํ’’อิติฯ

[58]

กณฺเณ ตตฺถสลากาโย, ปเวเสนฺตา’ว เนกโส;

มหนฺตตฺตํ กเถนฺเต’วํ, พหุธา ปรมณฺฑเลฯ

[59]

อชานนํ ยถาภูตํ, วทนฺตานํ กุพุทฺธินํ;

สพฺพเมตํ วโจ ชาตุ, สทฺธาตพฺพํ สิยา น หิฯ

[60]

เลเสเนเกน คนฺตฺวาน, ขิปฺปํ’ว ปรมณฺฑลํ;

สรูปํ ตตฺถ อุสฺสามิ, อหเมเวติ จินฺตยิฯ

[61]

ยทิ เม ปีตุภูปาโล, วิญฺญาเยตํ วิตกฺกิตํ;

อภิชาตสฺส ปุตฺตสฺส, วํสโชติกรสฺส เมฯ

[62]

คตสฺส สตฺถุ วิสย-มนตฺโถปิ สิยา อิติ;

อนุกมฺปาธิยา มยฺหํ, คมนํ วารยิสฺสติฯ

[63]

มโนรถสฺส สํสิทฺธิ, สพฺพถา เมน เหสฺสติ;

ตสฺมา นิคุฬรูเปน, คมนํ ภทฺทกํ อิติฯ

[64]

ลทฺธาน รตฺติยม เถกทินํ ขณญฺญู,

โส ตาทิสํ ขณมขีณตโรรูปาโย;

ชานาติ โน สกปิตาคมนํ ตถาตํ,

เคหา’ภินิกฺขมิตถา จตุโร กุมาโรฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

ปรมณฺฑลาภิคมโน นาม

ทฺวิสฏฺฐิโม ปริจฺเฉโทฯ

ติสฏฺฐิม ปริจฺเฉท