ธาตุนิธานํ

[1]

ธาตุคพฺภมฺหิ กมฺมานิ, นิฏฺฐาเปตฺวา อรินฺทโม;

สนฺนิปาตํ การยิตฺวา, สงฺฆสฺส อิธมพฺรวิฯ

[2]

ธาตุคพฺภมฺหิ กมฺมานิ, มยา นิฏฺฐาปิ ตานิ หิ;

สุเว ธาตุํ นิเธสฺสามิ, ภนฺเต ชานาถ ธาตุโย’’ฯ

[3]

อิทํ วตฺวา มหาราชา, นครํ ปาวิสี ตโต;

ธาตุ อาหรกํ ภิกฺขุํ, ภิกฺขุสงฺโฆ วิจินฺติยฯ

[4]

โสณุตฺตรํ นามยติํ, ปูชาปริเวณวาสิ กํ;

ธาตาหรณ กมฺมมฺหิ, ฉฬภิญฺญํ นิโยชยิฯ

[5]

จาริกํ จรมานมฺหิ, นาเถ โลกหิตายหิ;

นนฺทุตฺตโร’ติ นาเมน, คงฺคาตีรมฺหิ มาณโวฯ

[6]

นิมนฺเตตฺวา’ภิสมฺพุทฺธํ, สห สงฺฆํ อโภชยิ;

สตฺถาปโยคปฏฺฐาเน, สสงฺโฆนาวมารุหิฯ

[7]

ตตฺถ ภทฺทชิเถโร ตุ, ฉฬภิญฺโญ มหิทฺธิโก;

ชลปกฺขลิตฏฺฐานํ, ทิสฺวา ภิกฺขู อิทํ วทีฯ

[8]

‘‘มหา ปนาทภูเตน, มยา วุตฺโต สุวณฺณโย;

ปาสาโท ปติโต เอตฺถ, ปญฺจวีสติโยชโกฯ

[9]

ตํ ปาปุณิตฺวา คงฺคาย, ชลํ ปกฺขิลิ ตํ อิธ;

ภิกฺขู อสทฺทหนฺตา ตํ, สตฺถุโน ตํ นิเวทยุํฯ

[10]

สตฺถา’ห ‘‘กงฺขํ ภิกฺขุนํ, วิโนเทหี’’ติโสตโต;

ญาเปตุํ พฺรหฺมโลเก’ปิ, วสวตฺติสมตฺถ ตํฯ

[11]

อิทฺธิยา นภมุคฺคนฺตฺวา, สตฺตตาลสเม ฐิโต;

ทูสฺสถูปํ พฺรหฺมโลเก, ฐเปตฺวา วฑฺฒิเต กเรฯ

[12]

อิธา’เนตฺวา ทสฺสยิตฺวา, ชนสฺส ปุน ตํ ตหิํ;

ฐปยิตฺวา ยถาฐาเน, อิทฺธิยา คงฺคามาคโตฯ

[13]

ปาทงฺคุฏฺเฐน ปาสาทํ, คเหตฺวา ถุปิกายโส;

อุสฺสาเปตฺวาน ทสฺเสตฺวา, ชนสฺส ขิปิ ตํ ตหิํฯ

[14]

นนฺทุตฺตโร มาณวโก, ทิสฺวา ตํ ปาฏิหาริยํ;

ปรายตฺตมหํ ธาตุํ, ปหุอานยิตุํ สิยํฯ

[15]

อิติ ปตฺถยิ เตเนตํ, สงฺโฆ โสณุตฺตรํ ยติํ;

ตสฺมิํ กมฺเม นิโยเชสิ, โสฬสวสฺสิกํ อปิฯ

[16]

‘‘อาหรามิ กุโต ธาตุํ’’, อิติ สงฺฆมปุจฺฉิโส;

กเถสิ สงฺโฆ เถรสฺส, ตสฺส ตา ธาตุโย อิติฯ

[17]

‘‘ปรินิพฺพาน มญฺจมฺหิ, นิปนฺโน โลก นายโก;

ธาตูหิปิโลกหิ ตํ, กาตุํ เทวินฺท มพฺรุวิฯ

[18]

เทวินฺท’ฏฺฐสุ โทเณสุ, มม สาริรธาถุสุ;

เอกํ โทณํ รามคาเม, โกฬิเยหิ จ สกฺกตํฯ

[19]

นาคโลกํ ตโต นิตํ, ตโต นาเคหิ สกฺกตํ;

ลํกาทิเป มหาถูเป, นิธานาย ภวิสฺสติฯ

[20]

มหากสฺสปตฺเถโรปิ, ทีฆทสฺสี มหายติ;

ธมฺมาโสก นรินฺเทน, ธาตุวิตฺถารการโกฯ

[21]

ราชคหสฺส สามนฺเต, รญฺญา อชาตสตฺตุนา;

การาเปนฺโต มหาธาตุํ, นิธานํ สาธุ สงฺขตํฯ

[22]

สตฺต โทณานิ ธาตูนํ, อาหริตฺวาน การยิ;

รามคามมฺหิ โทณนฺตุ, สตฺตุจิตฺตญฺญุน’คฺคหิฯ

[23]

มหาธาตุนิธานํ ตํ, ธมฺมาโสโกปิ ภูปติ;

ปสฺสิตฺวา อฏฺฐมํ โทณํ, อาณาเปตุํมกิํ อกาฯ

[24]

มหาถูเป นิธานตฺถํ, วิหิตํ ตํ ชิเนนิ’ติ;

ธมฺมาโสกํ นิวาเรสุํ, ตตฺถ ขิณาสวายติฯ

[25]

รามคามมฺหิ ถูโปตุ, คงฺคาตีเร กโต ตโต;

ภิชฺชิคงฺคาย โอเฆน, โสตุ ธาตุ กรณฺฑโกฯ

[26]

สมุทฺทํ ปวิสิตฺวาน, ทฺวิธา ภินฺเน ชเล ตหิํ;

นานารตนปิฏฺฐมฺหิ, อฏฺฐารสฺมิํ สมากุโลฯ

[27]

นาคา ทิสฺวา กรณฺฑํ ตํ, กาฬนาคสฺส ราชิโน;

มญฺเชริกนาคภวนํ, อุปคมฺม นิเวทยุํฯ

[28]

ทสโกฏิสหสฺเสหิ, คนฺตฺวา นาเคหิ โส ตหิํ;

ธาตู ตา อภิปูเชนฺโต, เนตฺวาน ภวนํ สกํฯ

[29]

สพฺพรตนมยํ ถูปํ, ตสฺโสปริฆรํ ตถา;

มาเปตฺวา สห นาเคหิ, สทา ปูเชสิ สาทโรฯ

[30]

อารกฺขามหตี ตตฺถ, คนฺตฺวา ธาตุอิธานย;

สุเว ธาตุนิธานญฺหิ, ภูมิปาโล กริสฺสติ’’ฯ

[31]

อิจฺเจวํ สงฺฆวจนํ, สุตฺวา สาธูติ โส ปน;

ปตฺตพฺพกาลํ เปกฺขนฺโต, ปริเวณ มคาสกํฯ

[32]

ภวิสฺสติ สุเว ธาตุ, นิธานนฺติ มหีปติ;

จาเรสิ นคเร เภริํ, สพฺพ กิจฺจํ วิธาย ตํฯ

[33]

นครํ สกลญฺเจว, อิธาคามิญฺจ อญฺชสํ;

อลงฺการยิ สกฺกจฺจํ, นคเร จ วิภูสยิฯ

[34]

สกฺโก เทวานมินฺโท จ, ลํกาทีปมเสสกํ;

อามนฺเตตฺวา วิสฺสกมฺมํ, อลงฺการยิเนกธาฯ

[35]

นครสฺส จตุทฺวาเร, วตฺตภตฺตํหิ เนกธา;

มหาชโนปโภคตฺถํ, ฐปาเปสิ นราธิโปฯ

[36]

อุโปสเถ ปนฺนรเส, อปรนฺเห สุมานโส;

ปณฺฑิโต ราชกิจฺเจสุ, สพฺพาลงฺการ มณฺฑิโตฯ

[37]

สพฺพาหิ นาฏกตฺถีหิ, โยเธหิ สายุเธหิ จ;

มหตา จ พโลเฆน, หตฺถิวา ชิรเถหิ จฯ

[38]

นานาวิธวิภูเสหิ, สพฺพโต ปริวาริโต;

อารุยฺห สุรถํ อฏฺฐา, สุเสต จ สุสินฺธวํฯ

[39]

ภูสิตํ กณฺฑูลํ หตฺถิํ, กาเรตฺวา ปุรโตสุภํ;

สุวณฺณจงฺโคฏธโร, โสตจฺฉตฺตสฺส เหฏฺฐาโตฯ

[40]

อฏฺฐุตฺตร สหสฺสานิ, นาครนาริโย สุภา;

สุปุณฺณฆฏภูสาโย, ตํ รฏฺฐํ ปริวารยุํฯ

[41]

นานาปุปฺผสมุคฺคานิ, ตเถว ทณฺฑทีปิกา;

ตตฺตกา ตตฺตกา เอว, ธารยิตฺวาน อิตฺถิโยฯ

[42]

อฏฺฐุตฺตร สหสฺสานิ, ทารกา สมลงฺกตา;

คเหตฺวา ปริวาเรสุํ, นานาวณฺณธเช สุเภฯ

[43]

นานาตูริยโฆเสหิ, อเนเกหิ ตหิํ ตหิํ;

หตฺถสรถสทฺเทหิ, ภิชฺชนฺเต วิย ภูตเลฯ

[44]

ยนฺโต มหาเมฆวนํ, สิริยา โส มหายโส;

ยนฺเต’ว นนฺทนวนํ, เทวราชา อโสภถฯ

[45]

รญฺโญ นิคฺคมนารมฺเภ, มหาตูริย รวํปุเร;

ปริเวเณ นิสินฺโน’ว, สุตฺวา โสณุตฺตโร ยติฯ

[46]

นิมุชฺชิตฺวา ปุถุวิยา, คนฺตฺวาน นาคมนฺทิรํ;

นาคราชสฺส ปุรโต, ตตฺถ ปาตูรหุลหุํฯ

[47]

วุฏฺฐาย อภิวาเทตฺวา, ปลฺลงฺเก ตํ นิเวสีล;

สกฺกริตฺวาน นาคินฺโท, ปุจฺฉิ อาคต เทสกํฯ

[48]

ตสฺมิํ วุตฺเต อโถปุจฺฉิ, เถราคมนการณํ;

ปตฺวา’ธิการํ สพฺพํ โส, สงฺฆ สนฺเทส มพฺรุวิฯ

[49]

มหาถูเป นิธานตฺถํ, พุทฺเธน วิหิตา อิธ;

ตว หตฺถคตา ธาตุ, เทหิตา กิร เม ตุวํฯ

[50]

ตํ สุตฺวา นาคราชาโส, อตีว โทมนสฺสิ โต;

‘‘ปหู อยญฺหิ สมโณ, พลกฺกาเรน คณฺหิตุํฯ

[51]

ตสฺมา อญฺญตฺถ เนตพฺพา, ธาตุโย’’อิติ จินฺติย;

ตตฺถ ฐิตํ ภาคิเนยฺยํ, อากาเรน นิเวทยิฯ

[52]

นาเมน วาสุลทตฺโต, ชานิตฺวา ตสฺส อิงฺคิตํ;

คนฺตฺวา ตํ เจติยฆรํ, คิลิตฺวาน กรณฺฑกํฯ

[53]

สิเนรุปาทํ คนฺตฺวาน, กุณฺฑลาวฏฺฏโกสยิ;

ติโยชนสตํ ทีโฆ, โภโคโยชนวฏฺฏวาฯ

[54]

อเนกานิ สหสฺสานิ, มาเปตฺวาน ผณานิ จ;

ธูปายติ ปชฺชลติ, สยิตฺวา โส มหิทฺธิโกฯ

[55]

อเนกานิ สหสฺสานิ, อตฺตนา สทิเส อหิ;

มาปยิตฺวา สยาเปสิ, สมนฺตา ปริวาริเตฯ

[56]

พหู เทวา จ นาคา จ, โอสริํสุ ตหิํ ตทา;

‘‘ยุทฺธํ อุภินฺนํ นาคานํ, ปสิสฺสาม มยํ’’อิติฯ

[57]

มาตุโล ภาคิเนยฺเยน, หฏาตา ธาตุโย อิติ;

ญตฺวา’นห เถรํ ตํ, ธาตุนตฺถิ เม สนฺติเก อิติฯ

[58]

อาทิโตปฺปภุติเถโร, ตาสํ ธาตูนมาคมํ;

วตฺวาน นาคราชํ ตํ, ‘‘เทหิ ธาตู’’ติ อพฺรุวิฯ

[59]

อญฺญถา สญฺญาเปตุํ ตํ, เถรํ โส อุรคาธิโป;

อาทาย เจติย ฆรํ, คนฺตฺวา ตํ ตสฺส วณฺณยิฯ

[60]

อเนกธา อเนเกหิ, รตเนหิ สุสงฺขตํ;

เจติยํ เจติยฆรํ, ปสฺส ภิกฺขุ สุนิมฺมิตํฯ

[61]

ลํกาทีปมฺหิ สกเล, สพฺพานิ รตนานิปิ;

โสปานนฺเต ปาฏิกมฺปิ, นาคฺฆนฺต’ญฺเญสุ กา กถาฯ

[62]

มหาสกฺการฐานมฺหา, อปฺปสกฺการฐาน กํ;

ธาตูนํ นยนํ นาม, นยุตฺตํ ภิกฺขุโว อิทํฯ

[63]

‘‘สจฺจาภิสมโย นาม, ตุมฺหากํ หีน วิชฺชติ;

สจฺจาภิสมยฐานํ, เนตุํ ยุตฺตญฺหิ ธาตุโย’’ฯ

[64]

‘‘สํสาร ทุกฺข โมกฺขาย, อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตา;

พุทฺธสฺสายมธิปฺปาโย, เตนเนสฺสาม ธาตุโยฯ

[65]

ธาตุนิธานํ อชฺเช’ว, โส หิ ราชา กริสฺสติ;

ตสฺมา ปปญฺจมกริตฺวา, ลหุํ เม เทหิ ธาตุโย’’ฯ

[66]

นาโคอาหสเจ ภนฺเต, ตุวํ ปสฺสสิ ธาตุโย;

คเหตฺวา ยาหิ ตํ เถโร, ติกฺขตฺตุํ ตํ ภณาปิยฯ

[67]

สุขุมํ กรํ มาปยิตฺวา, เถโร ตตฺรฐิโต’วโส;

ภาคิเนยฺยสฺส วทเน, หตฺถํ ปกฺขิปฺป ตาวเทฯ

[68]

ธาตุกรณฺฑํ อาทาย, ‘‘ติฏฺฐ นาคา’’ติ ภาสิย;

นิมุชฺชิตฺวา ปถวิยํ, ปริเวณมฺหิ อุฏฺฐหิฯ

[69]

นาคราชา คโต ภิกฺขุ, อมฺเหหิ วญฺจิโต’’อิติ;

ธาตุ อานยนตฺถาย, ภาคิเนยฺยสฺส ปาหิณิฯ

[70]

ภาคิเนยฺโย’ถ กุจฺฉิมฺหิ, อปสฺสิตฺวา กรณฺฑกํ;

ปริเทวมาโน อาคนฺตฺวา, มาตุลสฺส นิเวทยิฯ

[71]

ตทา โส นาคราชาปิ, ‘‘วญฺจิตมฺห มยํ’’อิติ;

ปริเทวิ นาคา สพฺเพปิ, ปริเทวิํสุ ปีฬิตาฯ

[72]

ภิกฺขุ นาคสฺส วิชเย, ตุฏฺฐา เทวา สมาคตา;

ธาตุโย ปูชยนฺตาตา, เตเนว สห อาคมุํฯ

[73]

ปริเทวมานา อาคนฺตฺวา, นาคา สงฺฆสฺส สนฺติเก;

พหุธา ปริเทวิํสุ, ธาตาหรณ ทุกฺขิตาฯ

[74]

เตสํ สงฺโฆ’นุกมฺปาย, โถกํ ธาตุมทาปยิ;

เต เตน ตุฏฺฐา คนฺตฺวาน, ปูชา ภณฺฑานิ อาหรุํฯ

[75]

สกฺโก รตนปลฺลงฺกํ, โสณฺณจงฺโกฏเมว จ;

อาทาย สห เทเวหิ, ตํ ฐานํ สมุปาคโตฯ

[76]

เถรสฺส อุคฺคตฐาเน, การิเต วิสฺสกมฺมุนา;

ปติฏฺฐเปตฺวา ปลฺลงฺกํ, สุเภ รตนมณฺฑเปฯ

[77]

มาตุกรณฺฑมาทาย, ตสฺส เถรสฺส หตฺถโต;

จงฺโกฏเก ฐเปตฺวาน, ปลฺลงฺเก ปวเรฐปิฯ

[78]

พฺรหฺมา ฉตฺตมธาเรสิ, สนฺตุสฺสิโต วาฬพีชนิํ;

มณิตาลวณฺฏํ สุยาโม, สกฺโก สงฺขํ ตุโสทกํฯ

[79]

จตฺตาโร ตุ มหาราชา, อฏฺฐํสุ ขคฺคปาณิโน;

สมุคฺคหตฺถา เตตฺติํส, เทวปุตฺตา มหิทฺธิกาฯ

[80]

ปาริจฺฉตฺตก ปุปฺเผหิ, ปูชยนฺตา ตหิํฐิตา;

กุมาริโยตุ ทฺวตฺติํส, ทณฺฑทีปธรา ฐิตาฯ

[81]

ปลาเปตฺวา ทุฏฺฐยกฺเข, ยกฺขเสนาปติ ปน;

อฏฺฐวีสติ อฏฺฐํสุ, อารกฺขํ กุรุมานกาฯ

[82]

วีณํ วาทยมาโน’ว, อฏฺฐา ปญฺจสิโข ตหิํ;

รงฺคภูมิํ มาปยิตฺวา, ติมฺปรุตุริย โฆสวาฯ

[83]

อเนกเทวปุตฺตา จ, สาธุคีตปฺปโยชกา;

มหากาโฬ นาคราชา, ถุยมาโน อเนกธาฯ

[84]

ทิพฺพตูริยานิ วชฺชนฺติ, ทิพฺพสํคีติ วตฺตติ;

ทิพฺพคนฺธาทิวสฺสานิ, วสฺสเปนฺติ จ เทวตาฯ

[85]

โส อินฺทคุตฺตเถโรตุ, มารสฺส ปฏิพาหนํ;

จกฺกวาฬสมํ กตฺวา, โลหจฺฉตฺตมมาปยิฯ

[86]

มาตูนํ ปุรโต เจว, ตตฺถ ตตฺถ จ ปญฺจสุ;

ฐาเนสุ คณสชฺฌายํ, กริํสฺว ขิลภิกฺขโวฯ

[87]

ตตฺถา’คมา มหาราชา, ปหฏฺโฐ ทุฏฺฐคามณิ;

สีเสนา’ทาย อานีเต, จงฺโกฏมฺหิ สุวณฺณเยฯ

[88]

ฐเปตฺวา ธาตุ จงฺโกฏํ, ปติฏฺฐาปิย อาสเน;

ธาตุํ ปูชีย วนฺทิตฺวา, ฐิโต ปญฺจลีโก ตหิํฯ

[89]

ทิพฺพจฺฉตฺตาทิกาเนตฺถ, ทิพฺพคนฺธาทิกานิ จ;

ปสฺสิตฺวา ทิพฺพตูริยาทิ-สทฺเท สุตฺวา จ ขตฺติโยฯ

[90]

อปสฺสิตฺวา พฺรหฺมเทโว, ตุฏฺโฐ อจฺฉริยพฺภุโต;

ธาตุฉตฺเตน ปูเชสิ, ลํการชฺเช’ภิสิญฺจิ จฯ

[91]

‘‘ทิพฺพจฺฉตฺตํ มานุสญฺจ, วิมุตฺติจฺฉตฺตเมว จ;

อิติ ติจฺฉิตฺตธาริสฺส, โลกนาถสฺส สตฺถุโนฯ

[92]

ติกฺขตฺตุเมว เม รชฺชํ, ทมฺมี’ติ หฏฺฐมานโส;

ติกฺขตฺตุเมว ธาตูนํ, ลํการชฺชมทาสิโสฯ

[93]

ปูชยนฺโต ธาตุโยตา, เทเวหิ มานุเสหิ จ;

สห จงฺโกฏเกเหว, สีเสนาทาย ขตฺติโยฯ

[94]

ภิกฺขุสงฺฆ ปริพฺยุฬฺโห, กตฺวา ถูปํ ปทกฺขิณํ;

ปาจินโต อาหริตฺวา, ธาตุคพฺภมฺหิ โอตริฯ

[95]

อรหนฺโต ฉนฺนวุติ-โกฏิโย ถูปมุตฺตมํ;

สมนฺตา ปริวาเรตฺวา, อฏฺฐํสุ กตปญฺชลีฯ

[96]

โอตริตฺวา ธาตุคพฺภํ, มหคฺเฆ สยเนสุเภ;

ฐเปสฺสามิติ จินฺเตนฺเต, ปีติปุณฺณนริสฺสเรฯ

[97]

สธาตุ ธาตุจงฺโกโฏ, อุคฺคนฺตฺวา ตสฺส สีสโต;

สตฺตตาลปฺปมาณมฺหิ, อากาสมฺหิ ฐิโต ตโตฯ

[98]

สยํ กรณฺโฑ วิวริ, อุคฺคนฺตฺวา ธาตุโย ตโต;

พุทฺธเวสํ คเหตฺวาน, ลกฺขเณพฺยญฺชนุชฺชลํฯ

[99]

คณฺฑมฺพมูเล พุทฺโธ’ว, ยมกํ ปาฏิหาริยํ;

อกํสุ ธรมาเนน, สุคเตน อธิฏฺฐิตํฯ

[100]

ตํ ปาฏิหาริยํ ทิสฺวา, ปสนฺเนกคฺคมานสา;

เทวามนุสฺสา อรหตฺตํ, ปตฺตา ทฺวาทส โกฏิโยฯ

[101]

เสสา ผลตฺตยํ ปตฺตา, อตีตา คณนาปถํ;

หิตฺวา’ถ พุทฺธเวสํ ตา, กรณฺฑมฺหิ ปติฏฺฐยุํฯ

[102]

ตโต โอรุยฺห จงฺโกโฏ, รญฺโญ สีเส ปติฏฺฐหิ;

สหินฺทคุตฺตเถเรน, นาฏกีหิ จ โส ปนฯ

[103]

ธาตุคพฺภํปริหรํ, ปตฺวาน สยนํ สุภํ;

จงฺโกฏํ รตนปลฺลงฺเก, ฐปยิตฺวา ชุตินฺธโรฯ

[104]

โธวิตฺวาน ปุโนหตฺเถ, คนฺธวาสิต วารินา;

จตุชฺชาติยคนฺเธน, อุพฺพเตตฺวา สคารโวฯ

[105]

กรณฺฑํ วิวริตฺวาน, ตาคเหตฺวาน ธาตุโย;

อิติ จินฺตยิ ภูมินฺโท, มหาชนหิตตฺถิโกฯ

[106]

อนากุลํ เกหิจิปิ, ยทิ เหสฺสนฺติ ธาตุโย;

ชนสฺส สรณํ หุตฺวา, ยทิ ฐสฺสนฺติ ธาตุโยฯ

[107]

สตฺถุนิปนฺนากาเรน, ปรินิพฺพานมญฺจเก;

นิปชฺชนฺตุ สุปญฺญตฺเต, สยนมฺหิ มหารเหฯ

[108]

อิติ จินฺติย โส ธาตู, ฐเปสิ สยนุตฺตเม;

ตทา การา ธาตุโย จ, สหิํสุ สยนุตฺตเมฯ

[109]

อาสฬฺหีสุกฺกปกฺขสฺส, ปนฺนรสอุโปสเถ;

อุตฺตราสฬฺหนกฺขตฺเต, เอวํ ธาตุปติฏฺฐิตาฯ

[110]

สห ธาตุปติฏฺฐานา, อกฺขมฺปิตฺถ มหามหี;

ปาฏิหีรานิเนกานิ, ปวตฺติํสุ อเนกธาฯ

[111]

ราชา ปสนฺโนธาตุตา, เสตจฺฉตฺเตน ปูชยิ;

ลํกาย รชฺชํ สกลํ, สตฺตาหานิ อทาสิ จฯ

[112]

กาเย จ สพฺพาลงฺการํ, ธาตุคพฺภมฺหิ ปูชยิ;

ตถานาฏกิโย’มจฺฉา, ปริสา เทวตาปิ จฯ

[113]

วตฺถคุฬฆตาทีนิ, ทตฺวา สงฺฆสฺส ภูปติ;

ภิกฺขูหิ คณสชฺฌายํ, กาเรตฺวา’ขิลรตฺติยํฯ

[114]

ปุนาหนิ ปุเรเภริํ, จาเรสิ ‘‘สกลา ชนา;

วินฺทนฺตุ ธาตุสตฺตาหํ, อิมํ’’ติ ชนตาหิโตฯ

[115]

อินฺทคุตฺโต มหาเถโร, อทิฏฺฐาสิ มหิทฺธิโก;

‘‘ธาตุ วนฺทิตุกามาเย, ลํกาทีปมฺหิ มานุสาฯ

[116]

ตงฺขณํเยว อาคนฺตฺวา, วนฺทิตฺวา ธาตุโย อิธ;

ยถา สกํ ฆรํ ยนฺตุ’’, ตํ ยถาธิฏฺฐิตํ อหุฯ

[117]

โส มหาภิกฺขุสงฺฆสฺส, มหาราชา มหายโส;

มหาทานํ ปวตฺเตตฺวา, ตํ สตฺตาหํ นิรนฺตรํฯ

[118]

อาจิกฺขิธาตุคพฺภมฺหิ, กิจฺจํ นิฐาปิตํ มยา;

ธาตุคพฺภปิธานํตุ, สงฺโฆ ชานิตุมรหติฯ

[119]

สงฺโฆ เต ทฺเว สามเณเร, ตสฺมิํ กมฺเม นิโยชยิ;

ปิทหิํสุ ธาตุคพฺภํ, ปาสาเณนา’หเฏน เตฯ

[120]

‘‘มาเลตฺถ มา มิลายนฺตุ, คนฺธาสุสฺสนฺตุมา อิเม;

มา นิพฺพายนฺตุ ทีปาว, มา กิญฺจาปิ วิวชฺชตุฯ

[121]

เมทวณฺณ ฉ ปาสาณา, สนฺธิยนฺตุนิรนฺตรา’’;

อิติ ฆีณาสวา เอตฺถ, สพฺพเมตํ อธิฏฺฐยุํฯ

[122]

อาณาเปสิ มหาราชา, ‘‘ยถาสตฺติํ มหาชโน;

ธาตุนิธานกาเน’ตฺถ, กโรตู’’ติ หิตตฺถิโกฯ

[123]

มหาธาตุนิธานสฺส, ปิฏฺฐิมฺหิ จ มหาชโน;

อกา สหสฺส ธาตุนํ, นิธานานิ ยถาพลํฯ

[124]

ปิทหาปิยตํ สพฺพํ, ราชาถูปํ สมาปยิ;

จตุรสฺส จ ยญฺเจตฺถ, เจติยมฺหิ สมาปยิฯ

[125]

ปุญฺญานิ เอวมมลานิ สยญฺจสนฺโต,

กุพฺพนฺติ สพฺพวิภวุตฺตมปตฺติ เหตุ;

กาเรนฺติ จาปิหิ’ขิลา ปริสุทฺธจิตฺตา,

นานาวิเสสชานตา ปริวารเหตู’’ติฯ

สุชนปฺปสาท สํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

ธาตุนิธานํ นาม

เอกติํสติโม ปริจฺเฉโทฯ

ทฺวตฺติํสติม ปริจฺเฉท

ตุสิตปุรคมนํ

[1]

อนิฏฺฐิเต ฉตฺตกมฺเม, สุธากมฺเม จ เจติเย;

มารณนฺติกโรเคน, ราชา อาสิ คิลานโกฯ

[2]

ติสฺสํ ปกฺโกสยิตฺวา โส, กนิฏฺฐํ ทีฆวาปิโต;

‘‘ถูเป อนิฏฺฐิตํ กมฺมํ, นิฏฺฐาเปหีติ อพฺรวิฯ

[3]

ภาตุโน ทุพฺพลตฺตาโส, ตุนฺนวาเยหิ การิย;

กญฺจุกํ สุทฺธวตฺเถหิ, เตน ฉาทิย เจติยํฯ

[4]

จิตฺตกาเรหิ กาเรสิ, เวทิกํ ตตฺถ สาธุกํ;

ปนฺติปุณฺณฆฏานญฺจ, ปญฺจงฺคุลกปนฺติกํฯ

[5]

ฉตฺตากาเรหิ กาเรสิ, ฉตฺตํ เวฬุมยํ ตถา;

ขรปตฺตมเย จนฺท-สูริเย มุทฺธเวทิยํฯ

[6]

ลาขากุงฺกุมเกเห’ตํ, จิตฺตยิตฺวา สุจิตฺติตํ;

รญฺโญ นิเวทยิ’’ถูเป, กตฺตพฺพํ นิฏฺฐิตํ’’อิติฯ

[7]

สิวิกาย นิปชฺชิตฺวา, อิธาคนฺตฺวา มหีปติ;

ปทกฺขิณํ กริตฺวาน, สิวิกาเย’ว เจติยํฯ

[8]