เมนู

เขทมฺปิ กายชมสยฺหมจินฺตยิตฺวา,

ปุญฺญํ ปสนฺนมนโส ปจิต หิ เอวํ;

สาเธติ สาธน สตานิ สุขา กรานิ,

ตสฺมา ปสนฺนมนโส’ว กเรยฺย ปุญฺญนฺติฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

มหาถูปสาธนลาโภ นาม

อฏฺฐวีสติโม ปริจฺเฉโทฯ

เอกูนติํสติม ปริจฺเฉท

ถูปารมฺโภ

[1]

เอวํ สมตฺเต สมฺภาเร, เวสาขปุณฺณมาสียํ;

ปตฺเต วิสาขนกฺขตฺเต, มหาถูปตฺถมารภิฯ

[2]

หาเรตฺวาน ตหิํ ถูปํ, ถูปฐานมขาณยิ;

สตฺถหตฺโถ มหีปาโล, ถิรี กาตุํ มเนกธาฯ

[3]

โยเธหิ อาหราเปตฺวา, คุฬปาสาณเก ตหิํ;

กูเฏหิ อาหนาเปตฺวา, ปาสาเณ จุณฺณิเต อถฯ

[4]

จมฺมวนทฺธ ปาเทหิ, มหาหตฺถีหิ มทฺทยิ;

ภูมิยา ถิรีภาวตฺถํ, อตฺถานตฺถวิจกฺขโณฯ

[5]

อากาส คงฺคาปติต-ฏฺฐาเน สตตตินฺตเก;

มตฺติกา สุขุมา ตตฺถ, สมนฺตา ติํ สโยชเนฯ

[6]

นวนีต มตฺติกา’เตสา, สุขุมตฺตา ปปุจฺจติ;

ขีณาสวา สามเณรา, มตฺติกา อาหรุํ ตโตฯ

[7]

มตฺติกา อตฺถราเปสิ, ตตฺถ ปาสาณโกฏฺฏิเม;

อิฏฺฐกา อตฺถราเปสิ, มตฺติโก ปริอิสฺสโรฯ

[8]

ตสฺโส ปริขรสุธํ, กุรุวินฺทํ ตโตปริ;

ตสฺโส ปริอโยชาลํ, มรุมฺพนฺตุ ตโตปรํฯ

[9]

อาหฏํ สามเณเรหิ, หิมวนฺตา สุคนฺธกํ;

สนฺถราเปสิ ภูมินฺโท, ผฬิกนฺตุ ตโตปริฯ

[10]

สีลาโย สนฺถราเปสิจฺฉ ผฬิกสนฺถโร ปริ;

สพฺพตฺถ มตฺติกากิจฺเจ, นวนีตวฺหยา อหุฯ

[11]

นิยฺยาเสน กปิฏฺฐสฺส, สนฺนิเตน รโสทเก;

อฏฺฐงฺคุลํ พหลเอตา, โลหปฏฺฏํ สีโลปริฯ

[12]

มโนสิลายติลเต-ลสนฺนิตาย ตโต ปริ;

สตฺตงฺคุลํ สชฺชุปฏฺฏํ, สนฺถเรสิ รเถสโภฯ

[13]

มหาถูป ปติฏฺฐาน-ฐาเน เอวํ มหีปติ;

กาเรตฺวา ปริกมฺมานิ, วิปฺปสนฺเนน เจตสาฯ

[14]

อาสฬฺหี สุกฺกปกฺขสฺส, ทิวสมฺหิ จตุทฺทเส;

กาเรตฺวา ภิกฺขุสงฺฆสฺส, สนฺนิปาตมิทํ วทิฯ

[15]

มหาเจติย มตฺถาย, ภทนฺตามงฺคลิฏฺฐกํ;

ปติฏฺฐาเปสฺสํ สฺเว เอตฺถ, สพฺโพ สงฺโฆ สเมตุโนฯ

[16]

พุทฺธ ปูชา ปโยเคน, มหาชนหีตตฺถิโก;

‘‘มหาชโน’ โปสถิโก, คนฺธมาลาทิคณฺหิยฯ

[17]

มหาถูป ปติฏฺฐาน-ฐานํ ยาตุ สุเว’’อิติ;

เจติย ฐาน ภูสาย, อมจฺเจ จ นิโยชยิฯ

[18]

อาณาปิตา นรินฺเทน, มุนิโน ปิยคารวา;

อเนเกหิ ปกาเรหิ, เต ตํ ฐานมลงฺกรุํฯ

[19]

นครํ สกลญฺเจว, มคฺคญฺเจว อิธาคตํ;

อเนเกหิ ปกาเรหิ, อลงฺการยิ ภูปติฯ

[20]

ปภาเต จ จตุทฺวาเร, นครสฺส ฐปาปยิ;

นหาปิเต นหาปเก จ, อปฺปเก จ พหูตถาฯ

[21]

วตฺถานิ คนฺธมาลา จ, อนฺนานิ มธุรานิ จ;

มหาชนตฺถํ ภูมินฺโท, มหาชนหิเต รโตฯ

[22]

ปฏิยตฺตานิ เอตานิ, สาทิยิตฺวา ยถารุจิ;

โปราชานปทาเจว ถูปฐานมุปาคมุํฯ

[23]

สุมณฺฑิเตหิ เนเกหิ, ฐานนฺตร วิธานโต;

อารกฺขิโต อมจฺเจหิ, ยถาฐานํ มหีปติฯ

[24]

สุมณฺฑิตาหิ เนกาหิ, เทวกญฺญูปมาหิ จ;

นาฏกีหิ ปริพฺพุฬฺโห, สุมณฺฑิต ปสฺสาธิโตฯ

[25]

จตฺตาลีส สหสฺเสหิ, นเรหิ ปริวาริโต;

นานา ตูริย สงฺฆุฏฺโฐ, เทวราช วิลาสวาฯ

[26]

มหาถูป ปติฏฺฐานํ, ฐานาฐาน วิจกฺขโณ;

อปรณฺเห อุปาคญฺฉิ, นนฺทยนฺโต มหาชนํฯ

[27]

อฏฺฐุตฺตรสหสฺสํ โส, สาฏกานิฏฺฐปาปิย;

ปุฏพทฺธานิ มชฺฌมฺหิ, จตุปสฺเส ตโต ปนฯ

[28]

วตฺถานิ ราสีํกาเรสิ, อเอนกานิ มหีปติ;

มธุสปฺปิ คุฬาทีหิ จ, มงฺคลตฺถํ ฐปาปยิฯ

[29]

นานาเทเสหิปา’คญฺฉุํ, พหโว ภิกฺขโว อิธ;

อิธ ทีปฏฺฐสงฺฆสฺส, กา กถาว อิธาคเมฯ

[30]

เถโร’ สีติ สหสฺสานิ, ภิกฺขู อาทาย อาคมา;

ราชคหสฺส สามนฺตา, อินฺทคุตฺโต มหาคณีฯ

[31]

สหสฺสานิ’สิปตนา, ภิกฺขูนํ ทฺวาทสา’ทิย;

ธมฺมเสโน มหาเถโร, เจติยฐานมาคมาฯ

[32]

สฏฺฐิภิกฺขุสหสฺสานิ, อาทาย อิธมาคมา;

ปียทสฺสี มหาเถโร, เชตาราม วิหารโตฯ

[33]

เวสาลี มหาวนโต, เถโรรุ พุทฺธรกฺขิโต;

อฏฺฐารส สหสฺสานิ, ภิกฺขู อาทาย อาคมาฯ

[34]

โกสมฺพี โฆสิตารามา, เถโรรุ ธมฺมรกฺขิโต;

ติํสภิกฺขุสหสฺสานิ, อาทาย อิธ อาคมาฯ

[35]

อาทายุชฺเชนียํ เถโร, ทกฺขิณ คิริโต ยติ;

จตฺตารีส สหสฺสานิ, อโครุ สงฺฆรกฺขิโตฯ

[36]

ภิกฺขูนํ สตสหสฺสํ, สฏฺฐสหสฺสานิ จา’ทิย;

ปุปฺผปุเร’โสกรามา, เถโร มิตฺติณฺณ นามโกฯ

[37]

ทุเว สตสหสฺสานิ, สหสฺสานิ อสีติ จ;

ภิกฺขู คเหตฺวานุ’ตฺติณฺโณ, เถโร กสฺมิรมณฺฑลาฯ

[38]

จตฺตารีสต สหสฺสานิ, สหสฺสานิ จ สฏฺฐิ จ;

ภิกฺขู ปลฺลวโภคมฺหา, มหาเทโว มหามตีฯ

[39]

โยนนครา’ลสนฺทาโส, โยน มหาธมฺมรกฺขิโต;

เถโร ติํส สหสฺสานิ, ภิกฺขู อาทาย อาคมาฯ

[40]

วญฺฌาฏวิวตฺตนิยา, เสนาสนา ตุ อุตฺตโร;

เถโร สฏฺฐิสหสฺสานิ, ภิกฺขู อาทาย อาคมาฯ

[41]

จิตฺตคุตฺโต มหาเถโร, โพธิมณฺฑวิหารโต;

ติํส ภิกฺขุสหสฺสานิ, อาทิยิตฺวา อิธาคมาฯ

[42]

จนฺทคุตฺโต มหาเถโร, วนวาสปเทสโต;

อาคาสีติ สหสฺสานิ, อาทิยิตฺวา ยตี อิธฯ

[43]

สูริยคุตฺโตมหาเถโร, เกลาสมฺหา วิหารโต;

ฉนฺนวุติ สหสฺสานิ, ภิกฺขูอาทาย อาคมาฯ

[44]

ภิกฺขูนํ ทีปวาสินํ, อาคตานญฺจ สพฺพโส;

คณนาย ปริจฺเฉโท, โปราเณหิ น ภาสิโตฯ

[45]

สมาคตานํ สพฺเพสํ, ภิกฺขุนํ ตํ สมาคเม;

วุตฺตา ขีณาสวาเยว, เต ฉนฺนวุติโกฏิโยฯ

[46]

เต มหาเจติยฐานํ, ปริวาเรตฺวา ยถารหํ;

มชฺเฌ ฐเปตฺวา โอกาสํ, รญฺโญ อฏฺฐํสุ ภิกฺขโวฯ

[47]

ปวิสิตฺวา ตหิํ ราชา, ภิกฺขุสงฺฆํ ตถา ฐิตํ;

ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺเตน, วนฺทิตฺวา หฏฺฐมานโสฯ

[48]

คนฺธมาลาหิ ปูเชตฺวา, กตฺวาน ติปทกฺขิณํ;

มชฺเฌ ปุณฺณฆฏฐานํ, ปวิสิตฺวา สมงฺคลํฯ

[49]

สุวณฺณขีเล ปฏิมุกฺกํ, ปริพฺภมนทณฺฑกํ;

ราชเตน กตํ สุทฺธํ, สุทฺธปีติ พโลทโยฯ

[50]

คาหยิตฺวา อมจฺเจน, มณฺฑิเตน สุชาตินา;

อภิมงฺคลภูเตน, ภูตภูติปรายโณฯ

[51]

มหนฺตํ เจติยาวฏฺฏํ, กาเรตุํ กตนิจฺฉโย;

ภมาปยิตุ มารทฺโธ, ปริกมฺมิต ภูมิยํฯ

[52]

สิทฺธตฺโถ นาม นาเมน, มหาเถโร มหิทฺธิโก;

ตถากโรนฺตํ ราชานํ, ทีฆทสฺสี นิวารยิฯ

[53]

‘‘เอวํ มหนฺตํ ถูปญฺจ, อยํ ราชา’รภิสฺสติ;

ถูเป อนิฏฺฐิเตเยว, มรณํ อสฺส เหสฺสติฯ

[54]

ภวิสฺสติ มหนฺโต จ, ถูโปทุปฺปฏิสงฺขโร;

อิติ โส นาคตํ ปสฺสํ, มหนฺตตฺตํ นิวารยิฯ

[55]

สงฺฆสฺส จ อนุญฺญาย, เถโร สมฺภาวนายจ;

มหนฺตํ กตฺตุกาโม’ปิ, คณฺหิตฺวา เถรภาสิตํฯ

[56]

เถรสฺส อุปเทเสน, ตสฺส ราชา อการยิ;

มชฺฌิมํ เจติยาวฏฺฏํ, ปติฏฺฐาเปตุมิฏฺฐิกาฯ

[57]

โสวณฺณรชเต เจว, ฆเฏ มชฺเฌฏฺฐปาปยิ;

อฏฺฐฏฺฐ อฏฺฐิตุสฺสาโห, ปริวาริย เต ปนฯ

[58]

อฏฺฐุตฺตรสหสฺสญฺจ, ฐปาเปสิ นเว ฆเฏ;

อฏฺฐุตฺตเร อฏฺฐุตฺตเร, วตฺถานํ ตุ สเต ปนฯ

[59]

อิฏฺฐิกาปวรา อฏฺฐ, ฐปาเปสิ วิสุํ วิสุํ;

สมฺมเตน อมจฺเจน, ภูสิเตน อเนกธาฯ

[60]

ตโต เอกํ คาหยิตฺวา, นานามงฺคลสงฺขเต;

ปุริตฺถิมทิสาภาเค, ปฐมํ มงฺคลิตฺถิกํฯ

[61]

ปติฏฺฐาเปสิ สกฺกจฺจํ, มนุญฺเญ คนฺธกทฺทเม;

ชาติสุมน ปุปฺเผสุ, ปูชิเตสุ ตหิํ ปนฯ

[62]

อโหสิ ปุถวีกมฺโป, เสสา สตฺตาปิ สตฺตหิ;

ปตฺติฏฺฐาเปส’ มจฺเจหิ, มงฺคลานิ จ การยิฯ

[63]

เอวํ อสาฬฺหมาสสฺส, สุกฺกปกฺเข’ภิสมฺมเต;

อุโปสเถ ปนฺนรเส, ปติฏฺฐาเปสิ อิฏฺฐิกาฯ

[64]

จตุทฺทิสํ ฐิเต ตตฺถ, มหาเถเร อนาสเว;

วนฺทิตฺวา ปูชยิตฺวา จ, สุปฺปติโต กเมน โสฯ

[65]

ปุพฺพุตฺตรํ ทิสํ คนฺตฺวา, ปิยทสฺสิํ อนาสวํ;

วนฺทิตฺวาน มหาเถรํ, อฏฺฐาสิ ตสฺส สนฺติเกฯ

[66]

มงฺคลํ ตตฺถ วฑฺเฒนฺโต, ตสฺส ธมฺมมภาสิโส;

เถรสฺส เทสนา ตสฺส, ชนสฺสา’โหสิ สาตฺถิกาฯ

[67]

จตฺตาลีสสหสฺสานํ, ธมฺมาภิสมโย อหุ;

จตฺตาลีสสหสฺสานํ, โสตาปตฺติผลํ อหุฯ

[68]

สหสฺสํ สกทาคามิ, อนาคามิ จ ตตฺตกา;

สหสฺสํเยว อรหนฺโต, ตตฺถ’เหสุํ คิหีชนาฯ

[69]

อฏฺฐารสสหสฺสานิ, ภิกฺขูภิกฺขุนิโย ปน;

จุทฺทเสว สหสฺสานิ, อรหตฺเต ปติฏฺฐยุํฯ

[70]

เอวมฺปปสนฺนมติมา รตนตฺตยมฺหิ,

จาคามิมุตฺตมนสาชนตาหิ เตน;

โลกตฺถสิทฺธิ ปรมา ภวตีติ ญตฺวา,

สทฺธาทิเนกคุณโยค รติํ กเรยฺยาติฯ

สุชนปฺปสาทสํ เวคตฺถาย กเต มหาวํเส

ถูปารมฺโภ นาม

เอกูนติํสติโม ปริจฺเฉโทฯ

ติํสติม ปริจฺเฉท