จูฬามณิทุสฺสเจตฺยํ , กาลมฺหิ โพธิสตฺตเก;
พุทฺธกาเล อิทํ สพฺพ-ปฐมํ ตํ นมามหํฯ
(รการวิปุลา ปถฺยาวตฺตคาถา)ฯ
[12]
นมามหํ วนฺทามหํ, ปูเชมหํ สิโรรุหํ;
ปุญฺญมิทํ ภวตุ เม, ปจฺจโย อาสวกฺขเยฯ
(ตการ นการวิปุลา ปถฺยาวตฺตคาถา)ฯ
ติคุมฺพเจติยโถมนา นิฏฺฐิตาฯ
วาสมาลินีกฺย
ฯนโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ
[1]
วุฑฺโฒปิ ชินานํ, พุทฺโธสิ วิชานํ;
ปุพฺโพทิติ มาหํ, กุพฺโพมิ วิมานํฯ
(ตนุมชฺฌาคาถา)
[2]
มหาสมตกูลํ, นราปวรปูชํ;
ชหา อภยปูรํ, นมา กนกรูปํฯ
(กุมารลลิตาคาถา)
[3]
นราสภสุพุทฺธํ , ปชามตนุรุตฺตํ;
ทยากรมุทุตฺตํ, นมาม ห อุสุกฺกํฯ
(กุมารลลิตาคาถา)
[4]
หิตํ วหสุสีโล, ปโมทติ สุขตฺเต;
นเม ตมปพุทฺธํ, ชินํ คตสุขนฺตํฯ
(กุมารลลิตาคาถา)
[5]
พนฺธุ จ สนฺตกิเลโส, โย ปิตวณฺณปภาโส;
โคตมโคตฺตสุญฺญโต, ตสฺส นโม นรสีโหฯ
(จิตฺรปทาคาถา)
[6]
พุทฺธํ สุทฺธํ โลเกสีตํ, อุกฺกํ ยุตฺตํ โยเค หํ;
วนฺตาตีตํ โอเฆ สีทํ, วนฺทาปีหํ โสเกหีหํฯ
(วิชฺชุมฺมาลาคาถา)
[7]
โภควตี โยปขมี, สีตทยา โลกสขา;
ธาตุตเย กิตฺติ ส เว, ทาตุ ชเย-ตสฺส จ เม;
(มาณวกคาถา)
[8]
มานิโต ลุโข รุโตถ, สนฺนิโภ สุโภ สุโข จ;
ชานิโต ธโร นโม จ, ตสฺส โย ถุโต คุโณวฯ
(สมานิกาคาถา)
[9]
ชยํ ธชํ ปชาปุเค, ฐิตํ ลิลํ มหาสุเข;
สุภํ ผุฏํ ปภํ นเม, หิตํ สุขํ ททาตุ เมฯ
(ปมาณิกาคาถา)
[10]
ปุณฺณปุญฺญชนิตสุภํ, ชาติญาติถุติยคุณํ;
เภทเวรวิมลชินํ, ญาณปาทจรณ-มหํฯ
(หลมุขีคาถา)
[11]
สติ มติ สุจิ โย-ภาโส, ถุติ มุนิ สุขิโต กาโย;
มนุชปุมสุโต นาโถ, ชยวร มุ-สโภ ทาโตฯ
(ภุชคสุสุคาถา)
[12]
โย พุทฺโธ ปวโร ลิโล ปุเค,
โลกุตฺโต อภโย ฐิโต สุเข;
อุตฺติณฺณํ นิสภํ หิตํ วเห,
โมนินฺทํ วิมลํ ชินํ นเมฯ
(สุทฺธวิราชิตคาถา)
[13]
เทวินฺทํ วรคณเถรินฺทํ,
นิฏฺฐานํ ภวชนนิพฺพานํ;
นิทฺโทสํ รณรชนิปฺโผฏํ,
วนฺเท-หํ สุภมุขโสณฺเณมํฯ
(ปณวคาถา)
[14]
โคตมโคตฺเต เกตุว ญาตํ,
โลกชเขตฺเต เมรุว ชาตํ;
ถนฺทิลเชฏฺเฐ เภทิตมารํ,
ปณฺฑิตมชฺเฌ เมธิว ภาณํ;
มนฺติย วนฺเท เสวิตนาถํฯ
(รุมฺมวตีคาถา)
[15]
พุทฺโธ สุกฺโก อมิตคุณีโส,
ยุตฺโต มุตฺโต สสิว ติมีโต;
เข โย เตโช ตปสิว อกฺโก,
เผโล เถโต ตว นมกาโรฯ
(มตฺตาคาถา)
[16]
โย ชิตมาเร เว อชิ สพฺพํ,
โถ มิตสาเร เห-ธิตปตฺตํ;
สํสิตปุณฺโณ โส นมิ ตสฺส,
ปณฺฑิตผุลฺโล โส มติกสฺสฯ
(จมฺปกมาลาคาถา)
[17]
กนกรูป มูปเมยฺยกํ,
ปวรสูร ปูชเสวตํ;
กมลภูม ธูรเทสกํ,
นรมรูป รู นเม ต-หํฯ
(มโนรมาคาถา)
[18]
เทเว คเต ทฺเววารา คมาสิ,
เสเล จเล เย ญาตา ปจายิ;
อุทฺธํ ตเล เตวาสํ อกาสิ,
พุทฺธํ มเต เอสาหํ นมามิฯ
(อุพฺภาสกนฺตคาถา)
[19]
อุกฺเก สุนุตํ ปุถุกญฺจ เถรํ,
วุตฺเต สุขุมํ อุชุกํ ตเถตํ;
ทิพฺเพ ปฏิมํ กิริยํ วเทตํ,
อิทฺเธ มหิตํ กถิตํ นเมหํฯ
(อุปฏฺฐิตคาถา)
[20] ทิพฺพสฺส ปูเร ปวเรหิ คุตฺโต,
สิทฺธตฺถ ภูเต นคเรหิ วุฏฺโฐ;
สงฺกสฺส ปูเร ม-คเณหิ พุทฺโธ,
อญฺญตฺถ ปูเช ปนเม นิ กุพฺโพฯ
(อินฺทวชิราคาถา)
[21]
สุภํ ถุตํ โย รชตํ พลตฺถํ,
ยุคํ หุตํ โส กนกํ กมตฺถํ;
จิตํ ฐิตํ โลหิตกํ มนาปํ,
ลิลํ อิตํ โสรจิ ตํ นมาหํฯ
(อุเปนฺทวชิราคาถา)
[22]
ปินิตํ วิณํ สขิลํ ยชิ ตํ,
สุสุขํ ธุชํ พิลุวํ นิยุตํ;
ฐปิยํ สิมํ ถุนุตํ ปุถุลํ,
นมิ หํ ขิณํ สุขุมํ มุทุกํฯ
(สุมุขีคาถา)
[23]
โสคติ โพธยิํ คาหิย ปตฺตํ,
โอตริ โสนมิ ชานิต อตฺถํ;
ภูปติ ปูชยิ สากิย วํสํ,
สูชธิ อูปธิ ภาสิต ธมฺมํฯ
(โทธกคาถา)
[24]
จตฺตาโร-เม ยาจิเต โส ปวุตฺเถ,
ลทฺธา โภเค กามิเต โอฆมุตฺเต;
กตฺตา โตเส-ตํ นเม โจลยุตฺเต,
ตตฺถา-โลเก ตํปเต โข ปทุกฺเกฯ
(สาลินีคาถา)
[25]
สตฺตา-โลโก สริโต โย ธชุกฺกํ,
ตตฺถา-โคโป รจิโย-โนช-มุทฺธํ;
ภทฺทา-โสโก-ปจิโต-โภ ปพุทฺธํ,
สทฺธาโยโค ภชิ โส-โห-นมุจฺจํฯ
(วาโตมฺปีคาถา)
[26]
ญาตมรูนํ อุปริ ฐิตานํ,
วาลปสูกํ หุวติ ชินานํ;
เทวสุยาโม ชินมิติ ญาโต,
เตน สุขา-โภ วินมิ อิทา โสฯ
(สิรีคาถา)
[27]
ปุณฺณเกน กุสุเมน เสวตํ,
กุญฺชเรว ถุนุเตน เข คตํ;
สุนฺทเรน นมิ เตน เม ชยํ,
ปุญฺญเตชกริ-เธส เว ททํฯ
(รโถทฺธตาคาถา)
[28]
มาตุ อายุ ขิณุ-เก อิห ปุพฺเพ,
ตาสุ สาธุ วิสุเต-ทิสกุจฺเจ;
วาต ตาล ขจิเตนิ-ธ โสณฺเณ,
‘‘ตาต ตาต’’ ยชิ เต-ติส วนฺเทฯ
(สฺวาคตคาถา)
[29]
อุปริ กมลโยนิ โสภิตํ,
ชุหติ ธวลโชติ-โทสิตํ;
สุกริ ย-มตโพธิ-โมจิตํ,
สุนมิ จรณโลกิ-โธ-ริมํฯ
(ภทฺทิกาคาถา)
[30]
วเน ชิโน โย วินยํ สุเปกฺขิ-มํ,
มเต ฐิโต-โภ ทิชกํ ทุพชฺชิตํ;
อเฆ-นิโธ โขภิ-ตรํ มุเน-จฺฉิ-ทํ,
นเม-ภิโต โพธิมหํ ลุข-ชฺฌิตํฯ
(วํสฏฺฐคาถา)
[31]
โย ชาติ-โทมานี-มุปาสิ ลมฺพิ ตํ,
โกเธหิ โลเกหิ ทุภาสิ ปณฺฑิตํ;
ปูเรปิ มูเลปิ ปหาสิ ทิฏฺฐิกํ,
สพฺเพหิ ปตฺเตหิ นมามิ อิจฺฉิตํฯ
(อินฺทวํสาคาถา)
[32]
เวรญฺชเก ปูรวเร วิภูสิเต,
เนลญฺชเน ทูมวเน วิกูชิเต;
เขมงฺกเร ถูลตเร วิทู สิเต,
เอต-งฺคเม ปูน นเม วิรูปิ เวฯ
(อินฺทวํสาคาถา)
[33]
อธุนาปิ ส สาริสุโต นิมลํ,
ตมุปาสิ มตาปิ กุโต จิ นยํ;
กรุณายิ ธ ยาจิ พุโธ วินยํ,
ครุกาปิ นมามิ สุ-โย ชิต-หํฯ
(โตฏกคาถา)
[34]
ชนวโร มุนิ โส สริโต วเน,
วสภโต อุทิโต-ปริ โคตเม;
คมนโส คุณิโก คมิ-โต นเม,
นคร-โท ชุติ-โม ฆติโต-สเถฯ
(ทุตวิลมฺพิตคาถา)
[35]
ภควติ กุฏิคาเร โย นิสินฺเน,
ธนวติ สุวิสาเล-โก อิสินฺเท;
ย-มลภิ มุนิ ลาเภ โมลิฉินฺเน,
ส ปนมิ ชุติ-มาเส-โต กิลินฺเนฯ
(ปุฏคาถา)
[36]
ปฐปิต-มิจฺจสฺส สิทตุ สพฺพํ,
ปฐมิ-ธ สิกฺขสฺส หิตสุขตฺถํ;
ปวทิย คิทฺธสฺส ขิณลุขตฺถํ,
ปนมิ จ กิจฺจสฺส สิขมุกปฺปํฯ
(กุสุมวิจิตฺตาคาถา)
[37]
นิโลภาสิ ธูเมหิ ยุ-จฺโจ วิลาเส,
ฐิโต จา-ภิ ภู เตหิ รุกฺโข-ทิคาเห;
ยิ-โต ตานิ ปูเรปิ ลุทฺโธ ทฺวิวาเร,
ชิโน-กาสิ ปูเชมิ พุทฺโธ หิตา-เสฯ
(ภุชงฺคปฺปยาตคาถา)
[38]
ชนรเม ทสสเร วิสาลเก,
มุนิวเร กุฏิฆเร-ริยาปเถ;
ธุตตเร-สุภกเถ จชิ ส เว,
ตติยเก-ต-มิธ เว ฐปิ นเมฯ
(ปิยํวทาคาถา)
[39]
เวสาลิเก ตุ วสิ กาตุ จาตุกํ,
เต ญาหิ เตสุ ลภิ-ธา-มุกา-มุกํ;
เนคามิเกสุ ภชิ ผาสุ สา-ยุกํ,
เอตา-ธิเกสุ นมิ-กาสุ-ทา-ตุลํฯ
(ลลิตาคาถา)
[40]
วทิ สุปฺปิโย ทุวจนํ ตมโต,
สหิ มุตฺติโก คุณกถํ ตถโต;
คมิ มาณโว ทุรปถํ จรโต,
นมิ สาธโว พุธวรํ ปรโสฯ
(ปมิตกฺขราคาถา)
[41]
ยุ-ปคมิ วิมโล สขิโล ตทา,
ยุววติ-ปิวโน รมิ โย พฺรหฺมา;
เอกสยิ ฐิตโต กถิ โข คุเณ,
เอส นมิ ชิน-โม ปธิ-โท-ชุเกฯ
(อุชฺชลาคาถา)
[42]
ชานํ สพฺเพสํ เทสิ โย โข-ธิมุตฺตํ,
อานนฺทตฺเถรํ เวทิโต โจฬิสุตฺตํ;
กายสฺสมฺมุเข กาตุโน-โลกิยํ-เส,
ฐาน-สฺส-ปฺปุเค การุโณ โหติ วนฺเทฯ
(เวสฺสเทวี คาถา)
[43]
สุกถิย มชฺฌิมสีล-มปรํ,
ยุ-ปจิต-เมตฺถิ-ธ จีร-มนยํ;
พุธยิ จ ภชฺชิต-มีณวตรํ,
สุนมิ ปวชฺชิต-มีห-มมลํฯ
(ตามรสคาถา)
[44]
มหกญฺหิ สีลมฺปิ อภาสิ กนฺเต,
พฺรหฺมถนฺทิลี มมฺหิ มนาปิ รมฺเม;
จลกมฺปิ คีรมฺปิ กทาจิ อมฺเพ,
วรปณฺฑิ ขีณมฺปิ นมามิ ตํ เวฯ
(กมลาคาถา)
[45]
โมหนฺเต ชินิ ปฐเม ชเย ชิตายํ,
โสรมฺเม อิสิปตเน วเน นิวาสํฯ
โขภนฺเต กิริ สกเล วเท วิลาสํ,
โฆรํเว วินิทมเน นเม ชินา-หํฯ
(ปหาสินีคาถา)
[46]
ทิวารกํ พชนครํ ผิตํ วเส,
นิสาย ตํ ชนคณนํ ฐิตํ มเต;
วิชานกํ ตมชฏกํ สิตํ วเน,
หิตาวหํ นรปวรํ อิมํ นเมฯ
(รุจิรคาถา)
[47]
รจิต-มวิรลํ มนุสฺส มถา ปณํ,
ปสิย ตติยกํ จตุตฺถ มกา สยํ;
กริต-มธิกตํ อขุพฺภมลา สภํ,
ชหิตคติปรํ ปนุชฺช นมาม-หํฯ
(ปราชิตาคาถา)
[48]
นคร-มชย-เมส นิวสิ ถ ปเร,
มหติ ส มณิเก สกุณกุชวเน;
ยปติ วสติ เว หิตสิววหเน,
สุรต มุภยเม-สิต มิม ปนเมฯ
(ปหรณกลิกาคาถา)
[49]
ฉฏฺฐํ วเส อถุ-ท ตตฺถ วเน มุเน สํ,
สพฺพํ ธเร มกุลปพฺพตเก อุเปทํ;
จตฺตํ มเล มนุช มตฺถวเส สุเทสํ,
ภตฺตํ นเม ลหุก มปฺป มเร ธุเน ตํฯ
(วสนฺตติลกคาถา)
[50]
นุน อุปวสติ อิธ ถ ปุน ปริเม,
สุขคุณมหติ ติทสปุร อชิเต;
ยุคนุต มวทิ วิตถ มุฆตริ เว,
หุตถุน มนมิ สิมท ตุล มริเยฯ
(สสิกลาคาถา)
[51]
ชินปติ สุสุมารํ เภสกลฺลาวเน-สํ,
นิวสติ ปุถุญาณํ ขฺเว-ส นนฺทาลเย-ตํ;
วิมล-มิ ธุ-ชุกายํ เภทสนฺตาป-เสสํ,
วิชห-ปิ สุขุมาลํ เอสมนฺตา นเม-หํฯ
(มาลินีคาถา)
[52]
มหติ สุกนฺติเย อถ จ ตตฺถ สีตเล,
วสติ กุสมฺพิเย นวมวสฺส-ปี-ตเร;
อวหิ สุข-นฺติเม ปชห-มตฺถ-มี-ธ เว,
ปนมิ นุทํ หิเน สกลสตฺถวสเยฯ
(ปภทฺทกคาถา)
[53]
ยุธวติ ปาลิเลยฺยก วเน ปหาย นาเค,
อุปฐหิ นาคิ-เธ-ส ทสเม ชหาย พาเล;
สุขวสิ กายิเก จ มนเก ตทาส สาเต,
ยุต-มธิ วาหิเต จ ปนเม ปยาต มาเรฯ
(วาณินีคาถา)
[54]
อิโต ปตฺเต นาเฬ วสติ ทิชคาเมปิ ทสเม,
หิโตปตฺเถนา-เยก อธิกิ-ธ วาเทหิ วทเก;
วิโลมตฺเถหา-เนก-สหิ ฐิต-มาเฆปิ สมเย,
วิโยคตฺเถ-ตา-เนช-มปิ ปิหวาเสหิ ปนเมฯ
(สิขรณีคาถา)
[55]
ทฺวิอธิกิ-ตเร เวรญฺชายํ ตโต ทสมํ ปเร,
นิวสิ นิลเก เขทงฺฆาตํ กโร ปรมํ วเน;
กิลมิ อิธ เว เวหงฺคานํ มโนรมกํ วเส,
วิรชิ-สิคเณ เมธงฺการํ อโสกททํ นเมฯ
(หิริณีคาถา)
[56]
โย สมฺปุณฺเณ อุปริ ติรเส จาลิเย ปพฺพเตปิ,
โสภํ ผุลฺเล สุวสิ อิตเร กามิเต อปฺปเมหิ;
สาวตฺถิกฺเกนุ-ท จตุทเส การิเต อาลเยปิ,
กาโม-จฺฉิทฺเท ตุ ภย มุนเม ญาติเม ทฺวารเกหิฯ
(มนฺทกฺกนฺตาคาถา)
[57]
สกฺโก กปฺปิเล กริย มทเก นิคฺคโห โยติ ปญฺเจ,
ทกฺโข กปฺปิเย วสิธ ยมเก อิทฺธโก โภหิ อญฺเญ;
ยกฺโข ทพฺพิเก ทมิย นคเร โสฬเส-โตปิ วงฺเก,
อคฺโค-ฆตฺติเต ปจิย ปนเม โพธเก โมนิปญฺเญฯ
(กุสุมิตลตาเวลฺลิตคาถา)
[58]
ทุลทฺเธ ปูเร โยปริ จ ทสโต ราชเคหํ ภชนฺโต,
ตุ สตฺเต กูเล โข กริ ธ ยปโต วาสเมชํ ชหนฺโต;
ทุมฏฺเฐ ปูเนโส รมิต-จลโต ฏฺฐารเสตํ ททํ โส,
คุณสฺเส วูเปโต นมิธ กรโภ กายเขทํ สหนฺโตฯ
(เมฆวิปฺผุชฺชิตคาถา)
[59]
จาลีเย ปริเม ตเถว อจเล-กูเนปิ วีเส ลิลํ,
ภาคี เจ ส หิเต ปเคว ปวเส สูเรหิ นิเสวิตํ;
การิเต รมิเก ปเร จ นคเร ปูเรปิ วีเส อิมํ,
หาริเต วสิเม ชเหน ปนเม มูเลปิ ขีเณ ชิตํฯ
(สทฺทูลวิกฺกีลิตคาถา)
[60]
ปญฺจปญฺจ-มากเร ตโตปิ ปิณฺฑเกน เชตกานเน จ,
อญฺญมญฺญ-มาทเรน โย นิสินฺนเกน เต จ มาปเยว;
ปุพฺพปุพฺพอาราเม ปโยชิ-ปาสิกาย วารมาวเสธ,
สุทฺธสุทฺธ-มามเลน โปริยาติมาย มานสา นเมสฯ
(วุตฺตคาถา)
ปุญฺเญนา’เนน สํสารมุปธิ สุจิ สปฺปูริเส โว ปเสเว,
เตหา ทินฺนํ สุคาโห สุจิปริสอุเปโต อโรโค ภเวยฺยํ;
ทีฆายูโก มหาปญฺญ ยสธนสุลาโภ จ กลฺยาณมิตฺโต,
โลกาทิพฺโพ จ มคฺโค สมมติปริวาโรว นิพฺพานปตฺโตฯ
(สทฺธราคาถา)
ก.
นสฺสติ สาสเน ฉนวุตาธิเก จ ติวิเส สเต กลิยุเค,
ทฺเวสตจุทฺทสาธิกสหสฺสเก สกลรฏฺฐกํ ขุภิ คเต;
ภาติกยุทฺธเกน นครํ ตทา ภวติ ฉาริกา ยติคโณ,
ทุกฺขคโต มหาปหรเณหิ ชิวิตขยมฺปิ เอติ ปิฏเกฯ
(ภทฺทกคาถา)
ข.
อุทิสก เจตฺยเกปิ วิกิริย นาสติ ธ โส ถิโร สคณโต,
วิชหิย ปุรโต ตฺตรวเนก กุมฺภกรคามกํ นิวสเย;
สตคณเกหิ ตตฺถ ชนโกปิ ‘‘โภต อิธ วาส สพฺพยตินํ,
อุปฏฺฐหมี’’ติ ตมฺหิ กติปาหนํ วสติ โข วิมํสิย สุขํฯ
(ลลิตคาถา)
ค.
ตตฺถ อรญฺเญ รมิโต สุจริ สทฺธมฺม-ติมานิ สุยตีหิ ติปีโก,
ธูรสุยุตฺโต ปริคาหิย สุชาโต สุปฏฺฐาติ กุนทิต-มุยานํ;
โส สตมจฺเจหิ กตํ นคริ ทํ ตสฺส จ ปาจิน รห ธิกโกเส,
ปจฺจยนายาสุ ท ฉายพหุโก สุทฺธยติปิ อิธ วสนกาเลฯ
(ตนุคาถา)
ฆ.
ผคฺคุณมาเส ฉทิเน รจิย นิฏฺฐํว คโต ปรมริ อิมินา-ยํ,
สิชฺฌตุ เปมํ วต รกฺขตุ สุเทโว อุท วฑฺฒตุ ชินวจเน ตํ;
วาสมาลินี นิฏฺฐิตาฯ