5. สมนนฺตรปจฺจโย

ปจฺจยธมฺมวิภาโค จ ปจฺจยุปฺปนฺนธมฺมวิภาโค จ อนนฺตปจฺจย สทิโสฯ

เกนฏฺเฐน สมนนฺตโรติฯ สุฏฺฐุ อนนฺตรฏฺเฐน สมนนฺตโรฯ ยถา สิลาถมฺภาทีสุ รูปกลาปา เอกาพทฺธา สมานาปิ รูป ธมฺมภาเวน สณฺฐาน ชาติกตฺตา มชฺเฌ ปริจฺเฉทรูปสหิตา เอว โหนฺติฯ ทฺวินฺนํ รูปกลาปานํ มชฺเฌ อนฺตรํ นาม วิวรํ นาม อตฺถิเยวฯ น ตถา ปุริมปจฺฉิมานํ ทฺวินฺนํ จิตฺตเจตสิก กลาปานํ มชฺเฌฯ เต ปน อรูปธมฺมภาเวน อสณฺฐาน ชาติกตฺตา มชฺเฌ ปริจฺเฉทธมฺมสฺส นาม กสฺสจิ อากาสวิวรสฺส อภาวโต สพฺพโส อนฺตร รหิตา เอว โหนฺติฯ โลกสฺสปิ ทฺวินฺนํ กลาปานํ อนฺตรํ นาม น ทิสฺสติฯ ตโต อิเม สตฺตา จิตฺตํ นาม นิจฺจํ ธุวํ ถาวรํ อวิปริณามธมฺมนฺติ เอวํ จิตฺเต นิจฺจสญฺญิโน โหนฺติฯ เอวํ สุฏฺฐุ อนนฺตรฏฺเฐน สมนนฺตโรฯ อนนฺตรฏฺเฐนาติ จ อตฺตโน อนนฺตเร อตฺตสทิสสฺส ธมฺมนฺตรสฺส อุปฺปาทนฏฺเฐนาติ ปุพฺเพ วุตฺตเมวฯ

เอวํ สนฺเต นิโรธสมาปตฺติกาเล ปุริมจิตฺตํ นาม เนว สญฺญานาสญฺญายตนจิตฺตํ, ปจฺฉิมจิตฺตํ นาม อริยผลจิตฺตํ, ทฺวินฺนํ จิตฺตานํ อนฺตเร เอกรตฺติทิวมฺปิ ทฺเวรตฺติทิวานิปิฯลฯ สตฺตรตฺติทิวานิปิ อจิตฺตโก โหติฯ อสญฺญสตฺตภูมิยํปิ ปุริเม กามภเว จุติจิตฺตํ ปุริมจิตฺตํ นามฯ ปจฺฉิเม กามภเว ปฏิสนฺธิจิตฺตํ ปจฺฉิมจิตฺตํ นาม, ทฺวินฺนํ จิตฺตานํ อนฺตเร อสญฺญสตฺตภเว ปญฺจกปฺปสตานิ ปุคฺคโล อจิตฺตโก ติฏฺฐติฯ ตตฺถ ทฺเว ปุริมจิตฺตานิ อตฺตโน อนนฺตเร อตฺตสทิสสฺส ธมฺมนฺตรสฺส อุปฺปาทนปจฺจยสตฺติรหิตานิ โหนฺตีติฯ น โหนฺติฯ มหนฺเตหิ ปน ภาวนาปณิธิพเลหิ ปฏิพาหิตตฺตา ปุริมจิตฺตานิ จ นิรุชฺฌมานานิ อนนฺตเร ธมฺมนฺตรสฺส อุปฺปาทน สตฺติสหิตานิ เอว นิรุชฺฌนฺติฯ ปจฺฉิมจิตฺตานิ จ อุปฺปชฺชมานานิ ตสฺมิํ ขเณ เอกาพทฺธภาเวน อนุปฺปชฺชิตฺวา จิรกาเล เอว อุปฺปชฺชนฺติฯ น จ เอตฺตกมตฺเตน ปุริมจิตฺตานํ อนนฺตเร ธมฺมนฺตรสฺส อุปฺปาทน สตฺตินาม นตฺถีติ จ, เต อนนฺตรปจฺจยธมฺมา นาม น โหนฺตีติ จ สกฺกา วตฺตุํฯ ยถา ตํ รญฺโญ โยธา นาม อตฺถิ, กทาจิ ราชา กาลํ ญตฺวา ตุมฺเห อิทานิ มายุชฺฌถ, ยุทฺธกาโล น โหติ, อสุกสฺมิํ กาเล เอว ยุชฺฌถาติ วเทยฺยฯ เต จ ตทา อยุชฺฌมานา วิจเรยฺยุํฯ เอวํ สนฺเตปิ เตสํ ยุชฺฌนสตฺติ นาม นตฺถีติ จ, เต โยธา นาม น โหนฺตีติ จ น สกฺกา วตฺตุนฺติฯ