7. สมุจฺจยสงฺคหอนุทีปนา

[162] สมุจฺจยสงฺคเห ฯ อตฺตโน อาเวณิกภูเตน สามญฺญ ลกฺขเณนติ จ สมฺพนฺโธฯ อญฺญาปเทเสน เอว ตทุภยลกฺขเณน สลกฺขณานิ นาม วุจฺจนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ ‘‘นิพฺพานสฺสปิ สรูปโต ลพฺภมานสภาวตา’’ติ อญฺญนิสฺสย รหิเตน ลพฺภมานสภาวตาฯ นนุ นิพฺพานมฺปิ ราคกฺขโย โทสกฺขโย โมหกฺขโยติอาทินา อญฺญนิสฺสยทสฺสนํ อตฺถิ เยวาติฯ ทสฺสนมตฺตํ อตฺถิฯ นิพฺพานํ ปน ราคาทีหิ ปฏิพทฺธํ น โหติฯ อถ โข เตหิ ทูรตรํ โหติฯ ปฏิปกฺขตรํ, ปฏิวิรุทฺธตรํฯ ยญฺหิ รูปสฺส ขโย วโย เภโท อนิจฺจาติ วุตฺตํฯ ตตฺถ รูปสฺส อุปฺปชฺชิตฺวา ขโย วุตฺโตติ โส รูปสฺส นิสฺสิโต เอว โหติฯ อิธ ปน ราคาทีนํ ปุน อุปฺปาทสฺสปิ อภาโว วุตฺโตติ โส ราคาทีสุ อนิสฺสิโต เอวฯ น เกวลํ อนิสฺสิโตฯ อถ โข เตหิ ทูรตโร จ ปฏิปกฺขตโร จ เตสํ ปฏิปกฺขคุเณหิ อิมสฺสสิทฺธตฺตาติฯ อนิปฺผนฺนรูปานิปิ อธิปฺเปตานิ เอว เตสมฺปิ ขนฺธายตนธาตุ สจฺเจสุ สงฺคหิตตฺตาฯ

อาสวาทีสุฯ ‘‘ปาริวาสิยฏฺเฐนา’’ติ ปริวาสกรณฏฺเฐนฯ ‘‘มทนียฏฺเฐนา’’ติ มทนชนกฏฺเฐนฯ ‘‘ปริวาสํ คณฺหนฺตี’’ติ โทสเวปุลฺลํ อาปชฺชนฺตีติ วุตฺตํ โหติฯ ปุน ‘‘ปริวาสํ’’ติ ทุคฺคนฺธตาทิปริวาสํฯ ‘‘อาสวภริตเมวา’’ติ อาสเวหิ ปูริตเมวฯ ‘‘ฉฬารมฺมณานิ ทูเสนฺตี’’ติ ตานิ สาสวาทิภาวํ ปาเปนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ ‘‘ภวโต’’ติ ภูมิโต อิจฺเจวตฺโถฯ อวธียติ ปริจฺฉินฺทียติ เอตสฺมาติ อวธิฯ อปาทานํ วุจฺจติฯ มริยาโท นาม ปริยนฺตปริจฺเฉโทฯ มริยาทมตฺตภูโต กฺริยาวิสโย มริยาทวิสโยฯ อวธิ นาม พฺยาปน วิธานํ, กฺริยา พฺยาปนสฺส วิสโย อภิวิธิวิสโยฯ ‘‘ยสฺสา’’ติ อวธิ วตฺถุสฺสฯ ‘‘อตฺตานํ’’ติ อวธิวตฺถุํฯ ‘‘พหิกตฺวา’’ติ สมฺปตฺตมตฺตํ กตฺวาติ อธิปฺปาโยฯ อวธิวิจารณายํฯ