เมนู

ตเถเวตฺถ วิปุลตฺถา, อณฺณเว รตนูปมา;

สตกฺขตฺตุํปิ วณฺเณยฺยุํ, ปริยาทินฺนา น เหสฺสเรฯ

[ฉ]

ตสฺมา ตาสุ วณฺณนาสุ, สารมาทาย วณฺณนํ;

นานาสารตฺถ สมฺปุณฺณํ, อุตฺตาน ปทพฺยญฺชนํฯ

[ช]

นาติสงฺเขป วิตฺถารํ, มนฺทพุทฺธิปฺปโพธนํ;

กริสฺสํ ตํ ปรมตฺเถสุ, สุณนฺตุ ปาฏวตฺถิโนติฯ

ปถมคาถา-ปรมตฺถทีปนี

[1] อภิธมฺมตฺถสงฺคหํ กตฺตุกาโม อนุรุทฺธตฺเถโร สงฺคหารพฺเภ ตาว สปฺปโยชเน ปญฺจปิณฺฑตฺเถ ทสฺเสนฺโต อาทิคาถ มาหฯ ปญฺจปิณฺฑตฺถานาม รตนตฺตยวนฺทนา, คนฺถาภิเธยฺโย, คนฺถปฺปกาโร, คนฺถาภิธานํ, คนฺถปฺปโยชนํฯ ตตฺถ ตีสุ รตเนสุ นิปฺปจฺจการกรณํ รตนตฺตยวนฺทนานามฯ สา สมฺมาสมฺพุทฺธมตุลํ สสทฺธมฺมคณุตฺตมํ อภิวาทิยาติ เอเตหิ ปเทหิ ทสฺสิตาฯ สกเลน คนฺเถน อภิหิตา ปธานตฺถภูตา จตฺตาโร อภิธมฺมตฺถา คนฺถาภิเธยฺโยฯ โส อภิธมฺมตฺถสงฺคหนฺติปเท อภิธมฺมตฺถ สทฺเทน ทสฺสิโตฯ

[1] วิภาวนิยํ ปน

สงฺคหิตภาโวปิ อภิเธยฺโยเยวาติ กตฺวา อภิเธยฺโย อภิธมฺมตฺถสงฺคหปเทน ทสฺสิโตติวุตฺตํฯ ตํ น สุนฺทรํฯ

น หิ โส อปฺปธานตฺถภูโต สงฺคหิตภาโว อิมสฺมิํ ปิณฺฑตฺถทสฺสเน อภิเธยฺโย นาม ภวิตุํ ยุตฺโตติฯ อิโต ปฏฺฐายจ ฏีกายนฺติ วุตฺเต อิมสฺส สงฺคหสฺส ทฺวีสุ สีหฬฏีกาสุ ปถมาฏีกา ทฏฺฐพฺพาฯ วิภาวนิยนฺติ วุตฺเต เอตรหิ ปากฏา ทุตียาฯ ฏีกาสูติ วุตฺเต ทฺเวปิฯ มหาฏีกายนฺติ วุตฺเต วิสุทฺธิมคฺเค มหาฏีกา ทฏฺฐพฺพาฯ ยญฺจ วจนํ วิภาวนิยํปิ อาคตํ, อญฺญตฺถาปิ อาคตํ, ตํปิ อิธ วิภาวนิยํตฺเวว วุจฺจติ อาสนฺนตฺตาติฯ สภาคธมฺมสงฺคหวเสน คนฺถวิธานากาโร คนฺถปฺปกาโรฯ โส ปน สงฺคห สทฺเทน ทสฺสิโตฯ

[2] วิภาวนิยํ ปน