นปุํสเก ปน –

โภควตี นาม มนฺทิเร, นคเร นิมฺมิเต กญฺจนมเย [ชา. 2.22.1370] อิจฺจาทิฯ

วาติ กิํ? วนปฺปคุมฺโพฯ

กฺวจีติ กิํ? ปุริโสฯ

มหาวุตฺตินา ปฐมาโยนญฺจ กฺวจิ เฏ โหติฯ พาเล จ ปณฺฑิเต จ สนฺธาวิตฺวา สํสริตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสนฺติ [ที. นิ. 1.168], กฺวจิ โยนํ ปกติ โหติ, วเน วาฬมิคา เจว, อจฺฉโกกตรจฺฉโย, พหูหิ ปริปนฺถโย [ชา. 2.22.255], กฺยสฺส พฺยปถโย อสฺสุ อิจฺจาทิฯ

[114] ทิวาทิโต [ก. 206; รู. 165]ฯ

ทิวาทีหิ สฺมิํโน ฏิ โหติฯ

ทิวิ-เทวโลเกตฺยตฺโถฯ

อาทิสทฺเทน อส ภุวิ, นิจฺจํ วาคโมฯ อยฺยสทฺทมฺหา มหาวุตฺตินา อาลปเน ค, โยนํ โฏ โหติ วาฯ โภ อยฺโย อยฺย วา, โภนฺโต อยฺโย อยฺยา วาฯ เสสํ ปุริสสมํฯ

ปุริสาทิราสิ นิฏฺฐิโตฯ

มโนคณราสิ

มโน, มนา, โภ มน, โภ มนา, โภนฺโต มนาฯ

[115] มนาทีหิ สฺมิํสํนาสฺมานํ สิโสโอสาสา [ก. 181-2, 184; รู. 95-97; นี. 373-4, 376-7]ฯ

เตหิ สฺมิํ, ส, อํ, นา, สฺมานํ กเมน สิ, โส, โอ, สา, สา โหนฺติ วาฯ