โทณิ อฏวิ ฉวิอาทโย รตฺตาทิฯ

เอตฺถ วิเสสวิธานมุจฺจเตฯ

[95] รตฺตาทีหิ โฏ สฺมิํโน [ก. 69; รู. 186; นี. 218, 219; รตฺตฺยาทีหิ โฏ สฺมิโน (พหูสุ) รตฺยาทีหิ (กตฺถจิ)]ฯ

รตฺติสทฺท, อาทิสทฺเทหิ สฺมิํโน โฏ โหติ วาฯ

ทิวา จ รตฺโต จ [ขุ. ปา. 6.2; ชา. 1.9.92], อาโท, อาทิมฺหิ, ปาทาโท, ปาทาทิมฺหิ, คาถาโท, คาถาทิมฺหิ-อาทิสทฺโท ปน ปุลฺลิงฺโคเยว, รตฺติํ โภชนํ ภุญฺชติ, อาทิํ ติฏฺฐตีติ อาธารตฺเถ ทุติยาว, รตฺโย อโมฆา คจฺฉนฺติ [ชา. 2.22.105], ติณลตานิ โอสธฺโย [ชา. 2.22.2174], ตโต รตฺยา วิวสาเน [ชา. 2.22.1689], น ชจฺจา วสโล โหติ, น ชจฺจา โหติ พฺราหฺมโณ [สุ. นิ. 142] -ชจฺจาติ ชาติยา, น นิกตฺยา สุขเมธติ [ชา. 1.1.38], ขนฺตฺยา ภิยฺโย น วิชฺชติ [สํ. นิ. 1.250]ฯ

นาญฺญตฺร โพชฺฌา ตปสา [สํ. นิ. 1.98], ยเถว ขลตี ภูมฺยา, ภูมฺยาเยว ปติฏฺฐติ [ชา. 2.22.1522], มหาวุตฺตินา มาติ, ปิติสทฺทา นาทีหิ สทฺธิํ มตฺยา, เปตฺยาติ สิชฺฌนฺติ, มตฺยา จ เปตฺยา จ เอตํ ชานามิมาติโต ปิติโตติ อตฺโถ, มตฺยา จ เปตฺยา จ กตํ สุสาธุ [ชา. 2.18.61] -กตนฺติ กตํ นามํ, สุสาธูติ อติสุนฺทรํฯ ‘อนุญฺญาโต อหํ มตฺยา, สญฺจตฺโต ปิตรา อห’นฺติ [ชา. 2.22.29] ปาฬิปทานิฯ ‘มาตีนํ โทหโฬ นาม ชนินฺท วุจฺจตี’ [ชา. 2.22.1347] ติ จ ปาฬิ, วีสติ, ติํสติ, สฏฺฐิ, สตฺตติ, อสีติ, นวุติ, โกฏิ, ปโกฏิ อิจฺเจเต สงฺขฺยาราสิมฺหิ อาคมิสฺสนฺติฯ

อิการนฺติตฺถิลิงฺคราสิ นิฏฺฐิโตฯ

อีการนฺติตฺถิลิงฺคราสิ

[96] สิมฺหิ นานปุํสกสฺส [ก. 85; รู. 150; นี. 239 โมค-ทุ. 66; สิสฺมิํ (พหูสุ)]ฯ

สิมฺหิ ปเร อนปุํสกสฺส ปุมิตฺถีนํ ทีฆสฺส รสฺโส น โหติฯ

อิตฺถี ติฏฺฐติ, อิตฺถี ติฏฺฐนฺติฯ

[97] เอกวจนโยสฺวโฆนํ [ก. 84; รู. 144; นี. 237, 238]ฯ

โฆ จ โอ จ โฆ, น โฆ อโฆฯ เอกวจเนสุ จ โยสุ จ ปเรสุ ฆ, โอวชฺชิตานํ สพฺเพสํ ทีฆานํ รสฺโส โหติฯ

อิตฺถิโย ติฏฺฐนฺติ, อิถฺโย ติฏฺฐนฺติฯ

[98] เค วา [ก. 245, 246; รู. 152, 73; นี. 476-9]ฯ

เค ปเร ฆ, โอวชฺชิตานํ สพฺเพสํ ทีฆานํ รสฺโส โหติ วาฯ

โภติ อิตฺถิ, โภติ อิตฺถี, โภติโย อิตฺถี, โภติโย อิตฺถิโย, โภติโย อิถฺโย, อิตฺถิํ ปสฺสติฯ

[99] ยํ ปีโต [ก. 223; รู. 188; นี. 450]ฯ

โย ปสญฺโญ อีกาโร, ตโต อํวจนสฺส ยํ โหติ วาฯ

อิตฺถิยํ ปสฺสติ, เอตฺถ จ ยนฺติ สุตฺตวิภตฺเตน ‘‘พุชฺฌสฺสุ ชินโพธิย’’นฺติ [พุ. วํ. 2.182] สิชฺฌติฯ

อิตฺถี ปสฺสติ, อิตฺถิโย ปสฺสติ, อิถฺโย ปสฺสติ, อิตฺถิยา, อิถฺยา, อิตฺถีหิ, อิตฺถีภิ, อิตฺถิยา, อิถฺยา, อิตฺถีนํ, อิตฺถิยา, อิตฺถิมฺหา, อิถฺยา, อิตฺถีหิ, อิตฺถีภิ, อิตฺถิยา, อิถฺยา, อิตฺถีนํ, อิตฺถิยา, อิถฺยา, อิตฺถิยํ, อิถฺยํ, อิตฺถิมฺหิ, อิตฺถีสุฯ

นที สนฺทติ, นที สนฺทนฺติ, นทิโย สนฺทนฺติฯ

อิวณฺณโลเป สนฺธิสุตฺเตน ยกาเร ปเร ตวคฺคสฺส จวคฺโค, ยสฺส จ ปุพฺพรูปํ [ก. 98; รู. 87 ปิฏฺเฐ; นี. 104; 262-3-4]ฯ นชฺโช สนฺทนฺติ [ก. 98; รู. 87 ปิฏฺเฐ; นี. 104; 262-3-4], นาทฺเยกวจเนสุ นชฺชา กตํ, นชฺชา เทติ, นชฺชา อเปติ, นชฺชา สนฺตกํ, นชฺชา ติฏฺฐติ, นชฺชํ ติฏฺฐติ, เสสรูปานิ อิตฺถิสทิสานิฯ

เอวํ คจฺฉตี คจฺฉนฺตี, สตี สนฺตี, อสตี อสนฺตี, มหตี มหนฺตี, พฺรหฺมตี พฺรนฺตี, โภตี โภนฺตี, ภวิสฺสตี ภวิสฺสนฺตี, คมิสฺสตี คมิสฺสนฺตี, คุณวตี คุณวนฺตี, สีลวตี สีลวนฺตี, สติมตี สติมนฺตี, สิริมตี สิริมนฺตี, กตวตี กตวนฺตี, ภุตฺตาวตี ภุตฺตาวนฺตี, สพฺพาวตี สพฺพาวนฺตี, ยาวตี ยาวนฺตี, ตาวตี ตาวนฺตีฯ กมฺหิ อาคเม รสฺโส, ยาวติกา, ตาวติกาฯ

คาวี, ยกฺขี, ยกฺขินี, อารามิกินี, ทณฺฑปาณินี, ทณฺฑินี, ภิกฺขุนี, ปรจิตฺตวิทุนี, มุฏฺฐสฺสตินี, ฆรณี, โปกฺขรณี, อาจรินี, มาตุลานี, คหปตานี อิจฺจาทโยฯ นทาทิฯ

วิเสสวิธานมุจฺจเตฯ

[100] นชฺชา โยสฺวาม [นี. 262]ฯ

โยสุ ปเรสุ นทิยา อนฺเต อามอาคโม โหติ วาฯ

นชฺชาโย สนฺทนฺติ [สํ. นิ. 3.224], นชฺชาโย สุปติตฺถาโย [ชา. 2.22.1414] ติ ปาฬิ, นิมิชาตเก ปน นชฺโชนุปริยายติ, นานาปุปฺผทุมายุตาติ จ นชฺโช จานุปริยาตีติ [ชา. 2.22.537] จ ปาฬิ, ตตฺถ มหาวุตฺตินา สิสฺส โอตฺตํฯ

อุฏฺเฐหิ เรวเต สุปาปกมฺเม [วิ. ว. 863], ทาสา จ ทาสฺโย จ, อนุชีวิโน [ชา. 1.10.101], พาราณสฺยํ มหาราช, กากราชา นิวาสโก [ชา. 1.3.124], พาราณสฺยํ อหุ ราชา [ชา. 1.16.178], รญฺโญ มโน อุมฺมาทนฺตฺยา นิวิฏฺโฐ, อุมฺมาทนฺตฺยา รมิตฺวาน, สิวิราชา ตโต สิยํ [ชา. 2.18.70], ทารเกว อหํ เนสฺสํฯ พฺราหฺมณฺยา ปริจารเก [ชา. 2.22.2111]ฯ ตถา โยสุ โปกฺขรญฺโญฯ นาทีสุ ปถพฺยา, ปุถพฺยา, โปกฺขรญฺญาฯ สฺมิํมฺหิ ปถพฺยา, ปถพฺยํ, ปุถพฺยา, ปุถพฺยํ, โปกฺขรญฺญา, โปกฺขรญฺญํ, เวตฺรญฺญา, เวตฺรญฺญํ [เว ตฺรรญฺญา, (นิสฺสย)] อิจฺจาทีนิ ทิสฺสนฺติฯ

อีการนฺติตฺถิลิงฺคราสิ นิฏฺฐิโตฯ

อุการนฺติตฺถิลิงฺคราสิ

สิโลโป, เธนุ คจฺฉติ, เธนุโย คจฺฉนฺติ, โยโลเป ทีโฆ, เธนู คจฺฉนฺติ, โภติ เธนุ, โภติ เธนู, โภติโย เธนุโย, โภติโย เธนู, เธนุํ ปสฺสติ, เธนุโย ปสฺสติ, เธนู ปสฺสติ, เธนุยา, เธนูหิ, เธนูภิ, เธนุยา, เธนูนํ, เธนุยา, เธนุมฺหา, เธนูหิ, เธนูภิ, เธนุยา, เธนูนํ, เธนุยา, เธนุยํ, เธนุมฺหิ, เธนูสุฯ

เอวํ ยาคุ, กาสุ, ททฺทุ, กณฺฑุ, กจฺฉุ, รชฺชุ, กเรณุ, ปิยงฺคุ, สสฺสุ อิจฺจาทโยฯ เธนฺวาทิฯ