การิเต-สาวิโต, สาเวตา, สาเวตวา, สาเวตาวี, สาเวตฺวา, สาเวตุํ, สาเวตพฺพํ, สํวุณิโต, อาวุณิโต, สํวุณิตา, สํวุณิตฺวา, สํวุณิตุํ, สํวุณิตพฺพํ, ปาปุณิโต, ปริยาปุณิโต, ปาปุณิตา, ปริยาปุณิตา, ปาปุณิตวา, ปริยาปุณิตวา, ปาปุณิตาวี, ปริยาปุณิตาวี, ปาปุณิตฺวา ปริยาปุณิตฺวา, ปาปุณิตุํ, ปริยาปุณิตุํ, ปาปุณิตพฺโพ, ปริยาปุณิตพฺโพฯ

การิเต-ปาปิโต, ปาปิตา, ปาเปตา วา, ปาเปตฺวา, ปาเปตุํ อิจฺจาทิฯ

อิติ สฺวาทิคโณฯ

กิยาทิคโณ เอกพฺยญฺชเนสุ วุตฺโต เอวฯ

ตนาทิคณ

กร, ตนฯ

‘กโรติสฺส โข’ติ กสฺส โข, อภิสงฺขริโต, อภิสงฺขริตา, อภิสงฺขริตวา, อภิสงฺขริตาวี, กริตฺวา, กริตฺวาน, อภิสงฺขริตฺวา, อภิสงฺขริตฺวาน, อภิสงฺขริตุํ, อภิสงฺขริตพฺพํฯ

การิเต-การิโต, การาปิโต, การิตา, กาเรตา, การาปิตา, การาเปตา, การิตวา, การิตาวี, กาเรตฺวา, การาเปตฺวา, กาเรตุํ, การาเปตุํ, กาเรตพฺพํ, การาเปตพฺพํฯ

ตนิโต, ตนิตฺวา, ตนิตุํ อิจฺจาทิฯ

อิติ ตนาทิคโณฯ

จุราทิคณ

กปฺป, จินฺต, จุร, วิทฯ

กปฺป-สงฺกปฺปเน, กปฺปิโต, สงฺกปฺปิโต, กปฺปยิโต, สงฺกปฺเปตา, สงฺกปฺปยิตา, กปฺเปตวา, กปฺเปตาวี, กปฺเปตฺวา, กปฺปยิตฺวา, กปฺเปตุํ, กปฺปยิตุํ, กปฺเปตพฺพํ, กปฺปยิตพฺพํฯ

การิเต-กปฺปาปิโต อิจฺจาทิฯ

จินฺติโต, จินฺตยิโต, จินฺเตตา, จินฺตยิตา, จินฺติตวา, จินฺติตาวี, จินฺเตตฺวา, จินฺตยิตฺวา, จินฺติตุํ, จินฺเตตุํ, จินฺตยิตุํ, จินฺติตพฺพํ, จินฺเตตพฺพํฯ

การิเต-จินฺตาปิโต อิจฺจาทิฯ

โจริโต, โจรยิโต, โจเรตา, โจรยิตา อิจฺจาทิฯ

เวทิโต, เวทยิโต, เวเทตา, เวทยิตา อิจฺจาทิฯ

อิติ จุราทิคโณฯ

ติติกฺข, วีมํส, พุภุกฺข, ปพฺพตายฯ

ติติกฺขิโต, ติติกฺขิตา, ติติกฺขิตวา, ติติกฺขิตาวี, ติติกฺขิตฺวา, ติติกฺขิตุํ, ติติกฺขิตพฺโพฯ

การิเต-ติติกฺขาปิโต อิจฺจาทิฯ

วีมํสิโต, วีมํเสตา, วีมํสิตวา, วีมํสิตาวี, วีมํสิตฺวา, วีมํสิตุํ, วีมํสิตพฺพํฯ

การิเต-วีมํสาปิโต อิจฺจาทิฯ

พุภุกฺขิโต, พุภุกฺขิตา, พุภุกฺขิตวา, พุภุกฺขิตาวี, พุภุกฺขิตฺวา, พุภุกฺขิตุํ, พุภุกฺขิตพฺพํฯ

การิเต-พุภุกฺขาปิโต อิจฺจาทิฯ

ปพฺพตายิโต, ปพฺพตายิตา, ปพฺพตายิตวา, ปพฺพตายิตาวี, ปพฺพตายิตฺวา, ปพฺพตายิตุํ, ปพฺพตายิตพฺโพฯ

การิเต-ปพฺพตายาปิโต อิจฺจาทิฯ

เอวํ กุกฺกุจฺจายิโต, กุกฺกุจฺจายิตา, กุกฺกุจฺจายิตวา, กุกฺกุจฺจายิตาวี, กุกฺกุจฺจายิตฺวา, กุกฺกุจฺจายิตุํ, กุกฺกุจฺจายิตพฺพํ , ปิยายิโต, ปิยายิตฺวา, ปิยายิตุํ อิจฺจาทีนิ จ โยเชตพฺพานิฯ

อถ วิเสสราสิ วุจฺจเตฯ

[767] กตฺตริ จารมฺเภ [ก. 556-7; รู. 606, 622; นี. 1143-4]ฯ

อารมฺโภ นาม อาทิกฺริยา-ปฐมารมฺโภฯ กฺริยารมฺเภ วตฺตพฺเพ กตฺตริ จ ภาว, กมฺเมสุ จ กฺโต โหติ, เอเตน ปจฺจุปฺปนฺเนปิ กฺริยาสนฺตาเน ปฐมารมฺภํ ปฏิจฺจ อตีตวิสโย ตปจฺจโย วิหิโต, ยถา? ภุตฺตาวี ปวาริโตติ [ปาจิ. 238]ฯ

ปุริโส กฏํ ปกโต, ปุริเสน กโฏ ปกโตฯ

[768] ฐาสวสสิลิสสีรุหชรชนีหิ [ก. 556; รู. 606, 622; นี. 1143-4]ฯ

ฐาทีหิ กตฺตริ จ ภาว, กมฺเมสุ จ กฺโต โหติฯ

ฐามฺหิ-อุปฏฺฐิโต ครุํ สิสฺโส, อุปฏฺฐิโต ครุ สิสฺเสนฯ

อาสมฺหิ-อุปาสิโต ครุํ สิสฺโส, อุปาสิโต ครุ สิสฺเสนฯ

วสมฺหิ-อนุวุสิโต ครุํ สิสฺโส, อนุวุสิโต ครุ สิสฺเสนฯ

สิลิส-อาลิงฺคเน, อาสิลิฏฺโฐ ปิตรํ ปุตฺโต, อาสิลิฏฺโฐ ปิตา ปุตฺเตนฯ

สีมฺหิ-อธิสยิโต อุกฺขลิํ ชโน, อธิสยิตา อุกฺขลิ ชเนน, อุทฺธนํ อาโรปิตาติ อตฺโถฯ

รุหมฺหิ-อารูฬฺโห รุกฺขํ ชโน, อารูฬฺโห รุกฺโข ชเนนฯ

ชรมฺหิ-อนุชิณฺโณ วสลิํ เทวทตฺโต, อนุชิณฺณา วสลี เทวทตฺเตน, อนุชาโต มาณวิกํ มาณโว, อนุชาตา มาณวิกา มาณเวนฯ

[769] คมนตฺถากมฺมกาธาเร จ [ก. 556-7; รู. 606, 622; นี. 1143-4]ฯ

คมนตฺถธาตูหิ อกมฺมกธาตูหิ จ ปรํ อาธาเร จ กตฺตริ จ ภาว, กมฺเมสุ จ กฺโต โหติฯ

ยนฺติ เอตฺถาติ ยาตํ, อิทํ เตสํ ยาตํฯ ปทํ อกฺกมติ เอตฺถาติ ปทกฺกนฺตํ, อิทํ เตสํ ปทกฺกนฺตํฯ อิห เต ยาตา, อยํ เตหิ ยาโต มคฺโค, อิห เตหิ ยาตํฯ

อกมฺมกมฺหิ-อิทํ เตสํ อาสิตํ ฐานํ, อิห เต อาสิตา, อิทํ เตหิ อาสิตํ ฐานํ, อิธ เตหิ อาสิตํฯ

[770] อาหารตฺถา [ก. 556-7; รู. 606, 622; นี. 1143-4]ฯ

อชฺโฌหรณตฺถธาตุโต กตฺตริ จ ภาว, กมฺเมสุ จ อาธาเร จ กฺโต โหติฯ

อิห เต ภุตฺตา, อสิตา, ปีตา, ขายิตา, สายิตาฯ อิมานิ เตหิ ภุตฺตานิ, อสิตานิ, ปีตานิ, ขายิตานิ, สายิตานิฯ อิห เตสํ ภุตฺตํ, อสิตํ, ปีตํ, ขายิตํ, สายิตํฯ อิทํ เตสํ ภุตฺตํ ฐานํ, อสิตํ ฐานํ, ปีตํ ฐานํ, ขายิตํ ฐานํ, สายิตํ ฐานํฯ

อิติ ตาทิปจฺจยราสิฯ

อนียปจฺจยราสิ

‘ภาวกมฺเมสุ ตพฺพานียา’ติ อนีโย, อนุภุยฺยตีติ อนุภวนีโยฯ