หาเทสราสิ

อูห , คาหุ, คุห, พห, พาห, พุห, มุห, รุห, วหฯ

[754] รุหาทีหิ โห โฬ จ [ก. 589; รู. 621; นี. 1192; ‘…ฬ จ’ (พหูสุ)]ฯ

รุหาทีหิ ปรสฺส อนนฺตรภูตสฺส ตปจฺจยสฺส ตการสฺส โห โหติ, ธาตฺวนฺตสฺส โฬ โหติฯ

อูห-สญฺจเย, พฺยูหิตฺถาติ พฺยูฬฺโห, วิยูฬฺโห, ปริพฺยูฬฺโห, เทวาสุรสงฺคาโม สมุปพฺยูฬฺโห อโหสิ [สํ. นิ. 1.249]ฯ

คาหุ-ภุสตฺเถ วิโลลเน จ, มา คาฬฺหํ ปริเทวยิฯ อาคาฬฺหาย เจเตติฯ คาหิตฺถาติ คาฬฺโห, ปคาฬฺโห, อาคาฬฺโห, โอคาฬฺโห, อชฺโฌคาฬฺโห [ปารา. อฏฺฐ. 1.1]ฯ

พห-วุทฺธิมฺหิฯ

[755] มุหพหพุหานญฺจ เต กานุพนฺเธตฺเว [ก. 517; รู. 488; นี. 1105; ‘‘มุหพหานญฺจ…’’ (พหูสุ)]ฯ

ตฺวาทิวชฺชิเต กานุพนฺเธ ปจฺจยตกาเร ปเร มุห, พห, พุหานญฺจ คุหสฺส จ ทีโฆ โหติฯ

‘รุหาทีหิโห โฬ จา’ติ ธาตฺวนฺตสฺสโฬ, ตปจฺจยสฺส โห, อพหีติ พาฬฺหํฯ

พุห-อุทฺธรเณ, อพุหิตฺถาติ พูฬฺโห, อพฺพูฬฺโห, อพูฬฺหสลฺโล [สุ. นิ. 785]ฯ

มุห-อนฺธภาเวฯ

[756] มุหา วาฯ

มุหมฺหา ปรสฺส อนนฺตรภูตสฺส ตการสฺส โห โหติ, ธาตฺวนฺตสฺส จ โฬ โหติ วาฯ

มุยฺหิตฺถาติ มูฬฺโห, มุทฺโธ วาฯ

รุห-ชนเน, คติยญฺจ, รุหิตฺถาติ รูฬฺโห, ปรูฬฺโห, อารูฬฺโห, โอรูฬฺโห, วิรูฬฺโห, นิรูฬฺโหฯ

วห-ปาปเน, วหิตฺถาติ วูฬฺโห, ‘อสฺสู’ติ อุตฺตํฯ

ติปจฺจยมฺหิ-รุหนํ รูฬฺหิ, นิรุหนํ นิรูฬฺหิ, วิรุหนํ วิรูฬฺหิฯ

ตฺวาทีสุ –

[757] ปฺโย วา ตฺวาสฺส สมาเสฯ

สมาสฏฺฐาเน ตฺวาปจฺจยสฺส ปานุพนฺโธ โย โหติ วาฯ ปานุพนฺโธ ‘ปฺเย สิสฺสา’ติ วิเสสนตฺโถฯ ‘หสฺส วิปลฺลาโส’ติ ห, ยานํ วิปริยาโยฯ

พฺยุยฺห, ปริพฺยุยฺหฯ พฺยูหิตฺวา, วิยูหิตฺวา วา, วิคายฺห, วิคาหิตฺวา, โอคายฺห, โอคาหิตฺวา, อชฺโฌคายฺห, อชฺโฌคาหิตฺวาฯ

พหุลาธิการา อสมาเสปิ ปฺโย โหติ, คุยฺห, คูหิตฺวา, นิคุยฺห, นิคูหิตฺวา, โอคุยฺห, โอคูหิตฺวาฯ

นห-พนฺธเน, สนฺนยฺห, สนฺนาหิตฺวาฯ

พาห-นิวารเณ, ทีโฆ, พายฺห, พาหิตฺวา, ปฏิพายฺห, ปฏิพาหิตฺวาฯ

พุห-อุทฺธรเณ ปปุพฺโพ, ปพฺพุยฺหฯ สมูลํ ตณฺหํ ปพฺพุยฺห [สํ. นิ. 1.159 (ตณฺหมพฺพุมฺห)]ฯ

อาปุพฺโพ-อพฺพุยฺห, ‘‘อพฺพุเห สลฺลมตฺตโน’’ติ อาทีสุ วิยฯ ปมุยฺห, ปมุยฺหิตฺวา, วิมุยฺห, วิมุยฺหิตฺวา, สมฺมุยฺห, สมฺมุยฺหิตฺวา, อารุยฺห, อารุหิตฺวา, อาโรหิตฺวา, โอรุยฺห, โอโรหิตฺวาฯ

สห-สหเน, ปสยฺห, ปสหิตฺวา วาฯ

อิติ หาเทสราสิฯ

ตฺวาทิวิการราสิ

อถ ตฺวา, ตฺวาน, ตุนานํ วิกาโร วุจฺจเตฯ

อิ, กร, หนฯ

[758] อิโต จฺโจฯ

อิธาตุมฺหา ปรสฺส ตฺวาสฺส จฺโจ โหติ วาฯ

เปจฺจ, สเมจฺจ, อภิสเมจฺจ, อเวจฺจ, อนฺเวจฺจ, อเปจฺจ, อุเปจฺจ, สมุเปจฺจ, อธิจฺจ, อติจฺจ, ปฏิจฺจฯ

วาติ กิํ? อุเปตฺวา, สมุเปตฺวา, อธิยิตฺวาฯ

[759] สาธิกรา รจฺจริจฺจา [ก. 598; รู. 643; นี. 1203; ‘สาสาธิกรา จจริจฺจา’ (พหูสุ)]ฯ

สนฺต, อธิปรา กรมฺหา ตฺวาสฺส รจฺจ, ริจฺจา โหนฺติ วา, สุตฺตวิภตฺตํ อิธ ลพฺภติฯ

สกฺกจฺจ, ‘สกฺกจฺจ’นฺติ พินฺทาคโม, อธิกิจฺจฯ

วาติ กิํ? สกฺกตฺวา, สกฺกริตฺวา, อธิกริตฺวาฯ

สุตฺตวิภตฺเต-อตฺตํ นิรํกจฺจ ปิยานิ เสวติ [ชา. 2.21.461], อภิสงฺขจฺจ โภชนํฯ

[760] หนา รจฺโจ [ก. 598; รู. 643; นี. 1203ฯ ‘สาสาธิกรา จจริจฺจา’ (พหูสุ)]ฯ

หนมฺหา ตฺวาสฺส รจฺโจ โหติ วา สมาเสฯ สุตฺตวิภตฺเตน หรมฺหาปิฯ

อาหจฺจ, อุหจฺจ, วิหจฺจ, สํหจฺจ, อุปหจฺจฯ

วาติ กิํ? อาหนิตฺวา, อุหนิตฺวา, วิหนิตฺวา, สํหนิตฺวาฯ