วทฺธิตฺถาติ วุทฺโธ, วทฺโธ วา, วทฺธนํ วุทฺธิ, มหาวุตฺตินา อุตฺตํฯ ติปจฺจยสฺส จ ตสฺส โลโปฯ

อิติ ธาเทสราสิฯ

วิสํโยคนาเทสราสิ

หา, อิ, จิ, ชิ, ฏิ, ถี, ที,ปี, มิ, ลี, ถุ, ทู, ธู, ปู, ภู, ลู, วุ, สุ, หุ, อาส, กถ, กุป, ปล, มล, สุป, ปฬฯ

[752] ภิทาทิโต โน กฺต, กฺตวนฺตูนํฯ

ภิทาทิมฺหา ปเรสํ กฺต, กฺตวนฺตูนํ ตการสฺส อนนฺตรภูตสฺส โน โหติฯ

หา-จาเค, หียิตฺถาติ หีโน, ปหีโน, นิหีโน, โอหีโนฯ เอตฺถ จ โนอาเทสํ กตฺวา ปจฺฉา ‘อูพฺยญฺชนสฺสา’ติ อีอาคโม, ตสฺส จ กฺวจิ รสฺโสฯ เอวํ ปรตฺถฯ

อธิปุพฺโพ-อิ-อายตฺเต, อธิจฺจ เอตีติ อธิโนฯ

จิ-จเย, จยิตฺถาติ จิโน, อาจิโนฯ

ชิ-ชเย, ปญฺจมาเร ชินาตีติ ชิโนฯ

ฑิ-คติยํ, เฑตีติ ฑิโนฯ

ถี-สงฺฆาเต, ถียตีติ ถินํฯ

ที-ขเย, อนุกฺกเมน ทียติ ขิยฺยตีติ ทิโน-ทิวโสฯ

ปี-ตปฺปเน, ปีนิตฺถาติ ปีโนฯ

มิ-ปกฺเขเป, มินาตีติ มิโนฯ

ลี-ลเย, ลียิตฺถาติ ลีโน, อลฺลียิตฺถาติ อลฺลีโนฯ นิลียิตฺถาติ นิลีโน, ปฏิลียิตฺถาติ ปฏิลีโน, ปฏิลีนจโร ภิกฺขุ, ปฏิสลฺลียิตฺถาติ ปฏิสลฺลีโนฯ

ถุ-นิตฺถุนเน , นิตฺถุนาตีติ นิตฺถุโนฯ

ทู-เขเท, ทูยเตติ ทูโนฯ

ธู-นิทฺธูนเน, อหิเต ธมฺเม ธุนาตีติ ธุโน, โธโนปญฺญวาฯ

ปู-โสธเน, ปุนาตีติ ปุโน, ทนฺตํ ปุนนฺติ เอเตนาติ ทนฺตโปโณ, นสฺส ณตฺตํฯ

ภู-วุทฺธิยํ, ภวติ วฑฺฒตีติ ภูโน-หิตราสิฯ

ลู-เฉทเน, ลุนาตีติ ลุโนฯ

วุ-สํวรเณ, อาวุณาตีติ อาวุโณฯ

สุ-สวเน, สุณาตีติ สุโน, โสโณ, นสฺส ณตฺตํฯ

สุ-ปสวเน วา, ปสวติ วฑฺฒตีติ สุนํ-อุทฺธุมาตํฯ

หุ-ปูชา, ทาเนสุ, อาหุตพฺพนฺติ อาหุนํ, ปาหุตพฺพนฺติ ปาหุนํ-ทาตพฺพวตฺถุฯ

อาส-อุปเวสเน, อจฺฉตีติ อาสิโน, ตุณฺหี อจฺฉตีติ ตุณฺหีมาสิโนฯ

กถ-ถทฺเธ เถริเย จ, กถตีติ กถินํฯ

กุป-โกเป, หิรี กุปฺปติ เอเตนาติ หิรีโกปินํฯ

ปล-คติยํ, ปเลตีติ ปลิโนฯ

มล-มลินภาเว, มลตีติ มลิโน, มลินํ-วตฺถํฯ

สุป-โสปฺปเน, สุปตีติ สุปิโนฯ

ปฬ-คติยํ, ปเฬตีติ ปฬิโน, ปฬินา ชมฺพุทีปาเต [ปารา. อฏฺฐ. 1.ตติยสํคีติกถา]ฯ

อิติ วิสํโยคนาเทสราสิฯ

สสํโยคนาเทสราสิ

ขิท , ฉิท, ตุท, ทา, นุท, ปต, ปท, ภิท, วิท, สทฯ

‘ภิทาทิโต โน กฺตกฺตวนฺตูน’นฺติ ตสฺส โน, ธาตฺวนฺตสฺส ปรรูปตฺตํ, ขิชฺชิตฺถาติ ขินฺโน, ฉิชฺชิตฺถาติ ฉินฺโน, สญฺฉินฺโน, ตุทิตฺถาติ ตุนฺโน, ปตุนฺโน, นิตุนฺโน, วิตุนฺโนฯ

นุท-เขเป, นุทิตฺถาติ นุนฺโน, ปนุนฺโนฯ

ปต-ปตเน, ปตตีติ ปนฺโน, ปนฺนธโช, นฺนสฺส ณฺณตฺเตรุกฺขปณฺณํ, ปตฺตํ วาฯ

ปท-คติยํ, ปชฺชิตฺถาติ ปนฺโน, อาปนฺโน, อุปฺปนฺโน, นิปนฺโน, วิปนฺโน, สมฺปนฺโน, อุปปนฺโน, สมุปปนฺโน, ปริยาปนฺโนฯ

ภิท-วิทารเณ, ภิชฺชิตฺถาติ ภินฺโน, ปภินฺโน, สมฺภินฺโน, ปริภินฺโน, วิภินฺโนฯ

วิท-ตุฏฺฐิยํ, นิพฺพินฺทตีติ นิพฺพินฺโนฯ

สท วิสรณ, คตฺยา’วสาเนสุ, สีทิตฺถาติ สนฺโน, โอสนฺโน, ปสีทิตฺถาติ ปสนฺโน, อภิปฺปสนฺโน, นิสีทิตฺถาติ นิสินฺโน, สนฺนิสินฺโน, ‘สทชรานมีม’อิติ อีม, สํโยเค รสฺโส จฯ

ตวนฺตุมฺหิ-ขินฺนวา, ฉินฺนวา, สญฺฉินฺนวา, ตุนฺนวา, ปตุนฺนวา, ปนุนฺนวา, ปนฺนวา, อาปนฺนวา, ภินฺนวา, สมฺภินฺนวา, สนฺนวา, ปสนฺนวา, นิสินฺนวาฯ

[753] ทาตฺวินฺโน [ก. 582; รู. 631; นี. 1185]ฯ

ทาธาตุมฺหา ปเรสํ ต, ตวนฺตูนํ ตสฺส อินฺโน โหติฯ

ทียิตฺถาติ ทินฺโน, ปทินฺโน, อาทินฺโน, สมาทินฺโน, อุปาทินฺโน, ปริยาทินฺโน, นฺนสฺส ณฺณตฺเต อุปาทิณฺโณฯ

อิติ สสํโยคนาเทสราสิฯ