ฆาเตตุํ อรหตีติ ฆาเตตาโย, ชาเปตุํ อรหตีติ ชาเปตาโย, ‘ชาเปตุ’นฺติ หาเปตุํ, ปพฺพาเชตุํ อรหตีติ ปพฺพาเชตาโย, มหาวุตฺตินา อายมฺหิ สพินฺทุโน อุสฺส โลโปฯ
อิติ หิต, สาธุ, อรหราสิฯ
วิกติราสิ
[536] ตสฺส วิการาวยเวสุ ณ ณิก เณยฺยมยา [ก. 352, 351, 372; รู. 376, 374, 385; นี. 765, 764, 798; จํ. 3.3.103; ปา. 4.3.134]ฯ
ตสฺส วิกาโร, ตสฺส อวยโวติ อตฺเถสุ ณาทโย โหนฺติ, ปกติยา อุตฺตริ อวตฺถนฺตราปตฺติ วิกาโรฯ
อุทุมฺพรสฺส วิกติ โอทุมฺพรํ, ภสฺมา, อุทุมฺพรสฺส อวยโว โอทุมฺพรํ, ปณฺณาทิฯ กโปตาวยโว กาโปตํ, มํสโลหิตปตฺตาทิฯ
ณิกมฺหิ-กปฺปาสสฺส วิกติ กปฺปาสิกํ, สุตฺตํ วตฺถญฺจฯ
เณยฺยมฺหิ-เอณิสฺส อวยโว เอเณยฺยํ, มํสํฯ โกสกิมีนํ วิกติ โกเสยฺยํ, สุตฺตํ วตฺถญฺจฯ
มยมฺหิ-ติณานํ วิกติ ติณมยํฯ เอวํ ทารุมยํ, นฬมยํ, มตฺติกามยํ, คุนฺนํ วิกติ โคมยํ, กรีสํฯ
[537] ชตุโต มยณ วา [ก. 372; รู. 385; นี. 798; จํ. 3.3.108; ปา. 4.3.138; ชตุโต สณ วา (พหูสุ)]ฯ
ตสฺส วิการาวยเวสุ ชตุโต มยณ โหติ วาฯ
ชตุโน วิกาโร ชตุมยํฯ
อิติ วิกติราสิฯ
วิเสสราสิ
[538] ตรตมิสฺสิกิยิฏฺฐาติสเย [ก. 363; รู. 390; นี. 786; จํ. 4.3.45; ปา. 5.3.55, 57]ฯ
อติสยตฺเถ เอเต ปจฺจยา ภวนฺติฯ
ปาปานํ อติสเยน ปาโปติ ปาปตโร, ปาปตโม, ปาปิสฺสิโก, ปาปิโย, ปาปิฏฺโฐ, อิตฺถิยํ ปาปตรา, อติสยโตปิ อติสยปจฺจโย โหติ, อติสเยน ปาปิฏฺโฐ ปาปิฏฺฐตโรฯ
[539] วจฺฉาทีหิ ตนุตฺเต ตโร [ก. 363; รู. 390; นี. 786; จํ. 4.3.74; ปา. 5.3.91]ฯ
วจฺฉาทีหิ สพฺพตนุภาเว ตโร โหติฯ
อติตรุโณ วจฺโฉ วจฺฉตโร, อิตฺถิยํ วจฺฉตรีฯ โยพฺพนสฺส ตนุตฺเต โยพฺพนปตฺตานํ สุสุตฺตสฺส ตนุตฺเต อติตรุโณ อุสโภ อุกฺขตโร, อสฺสภาวสฺส ตนุตฺเต ตรุณอสฺโส อสฺสตโร, อิตฺถิยํ อสฺสตรีฯ สามตฺถิยสฺส ตนุตฺเต ตรุณอุสโภ อุสภตโรฯ
[540] กิํมฺหา นิทฺธารเณ ตรตมา [ก. 363; รู. 390; นี. 786; จํ. 4.3.77; ปา. 5.3.92, 93; ‘…รตร รตมา’ (พหูสุ)]ฯ
กิํสทฺทา นิทฺธารเณ คมฺยมาเน ตร, ตมา โหนฺติฯ
กตโร ภวตํ เทวทตฺโต, กตโร ภวตํ ยญฺญทตฺโต, กตโม ภวตํ เทวทตฺโต, กตโม ภวตํ ยญฺญทตฺโต, ‘กิสฺส โก’ติ สุตฺเตน ตร, ตเมสุ กิสฺส กตฺตํฯ
อิติ วิเสสราสิฯ
สมูหราสิ
[541] สมูเห กณณณิกา [ก. 354; รู. 379; นี. 771; จํ. 3.1.43-47; ปา. 4.2.37-42]ฯ
ตสฺส สมูโหติ อตฺเถ กณ, ณ, ณิกา โหนฺติฯ
โคตฺตปจฺจยนฺเตหิ ตาว – ราชญฺญานํ สมูโห ราชญฺญกํ, มานุสฺสกํฯ
อุกฺขาทีหิ-อุกฺขานํ อุสภานํ สมูโห โอกฺขกํ, โอฏฺฐานํ สมูโห โอฏฺฐกํ, อุรพฺภานํ สมูโห โอรพฺภกํฯ เอวํ ราชกํ, ราชปุตฺตกํ, หตฺถิกํ, เธนุกํ, สสํ อเทนฺติ ภกฺขนฺตีติ สสาทกา, เตสํ สมูโห สสาทกกํฯ อิกฺขณิกํฯ
ณมฺหิ-อมิตฺตานํ สมูโห อมิตฺตํฯ
ณิกมฺหิ-อปูปานํ สมูโห อาปูปิกํ, สกุณานํ สมูโห สากุณิโก [สํกุลานํ สมูโห สํกุลิกํ?]ฯ
[542] ชนาทีหิ ตา [ก. 355; รู. 380; นี. 771; จํ. 3.1.69; ปา. 4.2.43]ฯ
ตสฺส สมูโหติ อตฺเถ ตา โหติฯ
ชนตา, ราชตา, พนฺธุตา, คามตา, สหายตา, นครวาสีนํ สมูโห นาครตา อิจฺจาทิฯ
[543] อยูภทฺวิตีหํเส [ก. 354; รู. 379; นี. 771; จํ. 4.2.47, 48; ปา. 5.2.43, 44]ฯ
อุภ, ทฺวิ, ตีหิ ตสฺส อํสตฺเถ อโย โหติฯ
อุโภ อํสา ภาคา อสฺสาติ อุภยํ, ทฺเว อํสา อสฺสาติ ทฺวยํ, ตโย อํสา อสฺสาติ ตยํ, วตฺถุตฺตยํ, รตนตฺตยํ, ทฺเว วา ตโย วา อํสา อสฺสาติ ทฺวตฺตยํฯ
อิติ สมูหราสิฯ