อสตฺววจเนติ กิํ? ปจฺจติ มุนิโน ภตฺตํ, โถกํ โถกํ ฆเร ฆเรติ [เถรคา. 248 (กุเล กุเล)]ฯ

‘‘อนุปุพฺเพน เมธาวี, โถกํ โถกํ ขเณ ขเณ [ธ. ป. 239]’’ อิจฺจาทีสุ กฺริยาวิเสสเน ทุติยาฯ

อกตฺตริปิ ปญฺจมี, ตสฺส กมฺมสฺส กตตฺตา อุปจิตตฺตา อุสฺสนฺนตฺตา วิปุลตฺตา ตถาคโต สุปฺปติฏฺฐิตปาโท โหติ [ที. นิ. 3.201]ฯ เอตฺถ จ ‘อกตฺตรี’ติ อการเก ญาปกเหตุมฺหีติ วทนฺติฯ ญาเส ปน ‘‘อกตฺตรีติ เหตฺวตฺเถ สงฺคณฺหาติฯ ยตฺถ หิ กตฺตุพุทฺธิ สญฺชายเต, โสว กตฺตา น โหตีติ วตฺตุํ สกฺกา’’ติ วุตฺตํฯ เอเตน กตฺตุสทิโส ชนกเหตุ อกตฺตา นามาติ ทีเปติ, กมฺมสฺส กตตฺตาอิจฺจาทิ จ ชนกเหตุ เอวาติฯ

ภิยฺยตฺถโยเค –

โยธ สีตญฺจ อุณฺหญฺจ, ติณา ภิยฺโย น มญฺญติ [ที. นิ. 3.253], สุขา ภิยฺโย โสมนสฺสํ [ที. นิ. 2.287], ขนฺตฺยา ภิยฺโย น วิชฺชติ [สํ. นิ. 1.250], มยา ภิยฺโย น วิชฺชติ, โสตุกามาตฺถ ตุมฺเห ภิกฺขเว ภิยฺโยโสมตฺตาย ปุพฺเพนิวาสกถํ, อตฺตมโน ตฺวํ โหหิ ปรํ วิย มตฺตาย, อหมฺปิ อตฺตมโน โหมิ ปรํ วิย มตฺตายฯ

ปญฺจมีวิภตฺติราสิ นิฏฺฐิโตฯ

ฉฏฺฐีวิภตฺติราสิ

กสฺมิํ อตฺเถ ฉฏฺฐี?

[320] ฉฏฺฐี สมฺพนฺเธ [ก. 301; รู. 315; นี. 609; จํ. 2.1.95; ปา. 2.3.50]ฯ

ทฺวินฺนํ สมฺพนฺธีนํ เกนจิ ปกาเรน อายตฺตภาโว สมฺพนฺโธ นาม, สมฺพนฺเธ โชเตตพฺเพ วิเสสนสมฺพนฺธิมฺหิ ฉฏฺฐี โหติฯ