ปญฺหาวาร

ปุจฺฉา – เตนาวุโส ภควตา…เป.… สมฺมาสมฺพุทฺเธน อภิธมฺมปิฏเก สตฺตสุ มหาปกรเณสุ สตฺตเม ปฏฺฐานมหาปกรเณ จตุวีสติยา ปฏฺฐาเนสุ ปฐเม ธมฺมานุโลมติกปฏฺฐาเน ทฺวาวีสติยา ติเกสุ ปฐเม กุสลตฺติเก สตฺตสุ มหาวาเรสุ สตฺตโม ปญฺหาวาโร กถํ วิตฺถาเรน วิภชิตฺวา เทสิโตฯ

วิสฺสชฺชนา – อภิธมฺมปิฏเก ภนฺเต สตฺตสุ ปกรเณสุ สตฺตเม อนนฺตนยสมนฺตปฏฺฐาเน มหาปกรเณ จตุวีสติยา ปฏฺฐาเนสุ ปฐเม ธมฺมานุโลมติกปฏฺฐาเน ทฺวาวีสติยา ติเกสุ ปฐเม กุสลตฺติเก สตฺตสุ มหาวาเรสุ สตฺตโม ปญฺหาวาโร ‘‘สิยา กุสโล ธมฺโม กุสลสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ สิยา กุสโล ธมฺโม อกุสลสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

สิยา กุสโล ธมฺโม อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติ เอวมาทินา ปุจฺฉาวาเรน จฯ ‘‘กุสโล ธมฺโม กุสลสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย, กุสลา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ กุสโล ธมฺโม อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย, กุสลา เหตู จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติ เอวมาทินา วิสฺสชฺชนาวาเรน จ ‘‘เหตุยา สตฺต, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา ทส, อนนฺตเร สมนนฺตเร สตฺต, สหชาเต นว, อญฺญมญฺเญ ตีณิ, นิสฺสเย เตรส, อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ปจฺฉาชาเต อาเสวเน ตีณิ, กมฺเม สตฺต, วิปาเก เอกํฯ อาหาเร อินฺทฺริเย ฌาเน มคฺเค สตฺต, สมฺปยุตฺเต ตีณิ, วิปฺปยุตฺเต ปญฺจ, อตฺถิยา เตรส, นตฺถิยา วิคเต สตฺต, อวิคเต เตรสา’’ติ เอวมาทินา สงฺขฺยาวาเรน จ ปจฺจยานุโลมปจฺจยปจฺจนียปจฺจยานุโลมปจฺจนียปจฺจยปจฺจนียานุโลมสงฺขาเตหิ จตูหิ นเยหิ ภควตา วิตฺถารโต วิภชิตฺวา เทสิโตฯ

กุสโล ธมฺโม กุสลสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย, กุสลา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ กุสโล ธมฺโม อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย, กุสลา เหตู จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ กุสโล ธมฺโม กุสลสฺส จ อพฺยากตสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย, กุสลา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย ….

วิสฺสชฺชนาวาร