เมนู

ปฏฺฐาน

ปุจฺฉา – เตนาวุโส ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน อภิสมฺพุทฺธกาลโต สตฺตมวสฺเส มนุสฺสโลเก ยมกปาฏิหีรํ ทสฺเสตฺวา ตทนนฺตรํ ตาวติํสเทวโลกํ คนฺตฺวา ตตฺถ ปณฺฑุกมฺพลสิลายํ สนฺนิสีทิตฺวา ทสหิ จกฺกวาฬสหสฺเสหิ อาคมฺม สนฺนิสินฺนานํ เทวานํ อภิธมฺมเทสนํ เทเสนฺเตน ยาว ยมกปฺปกรณา ปุริมานิ ฉ อภิธมฺมปฺปกรณานิ เทเสตฺวา ตทนนฺตรํ กิํนาม ปกรณํ เทสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – เตน ภนฺเต ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน อภิสมฺพุทฺธกาลโต สตฺตเม วสฺเส มนุสฺสโลเก สาวตฺถิยํ กณฺฑมฺพมูเล ยมกปาฏิหีรํ ทสฺเสตฺวา ตทนนฺตรํ ตาวติํสเทวโลกํ คนฺตฺวา ตตฺถ ปณฺฑุกมฺพลสิลายํ สนฺนิปติตฺวา ทสหิ จกฺกวาฬสหสฺเสหิ อาคมฺม สนฺนิสินฺนานํ เทวานํ อภิธมฺมเทสนํ เทเสนฺเตน ปุริมานิ ฉ อภิธมฺมปฺปกรณานิ เทเสตฺวา ตทนนฺตรํ อนนฺตนยสมนฺตปฏฺฐานํ นาม สตฺตมํ มหาปกรณํ เทสิตํฯ

ปุจฺฉา – ตํ ปเนตํ อาวุโส ปฏฺฐานํ เกนฏฺเฐน ปฏฺฐานนฺติ วุจฺจติฯ

วิสฺสชฺชนา – ตํ ปเนตํ ภนฺเต ปฏฺฐานํ นานปฺปการปจฺจยฏฺเฐน วิภชนฏฺเฐน ปฏฺฐิตฏฺเฐน จ ปฏฺฐานนฺติ วุจฺจติฯ

ปุจฺฉา – ตญฺจาวุโส ภควตา ปฏฺฐานมหาปกรณํ เทเสนฺเตน กติหิ วาเรหิ วิภชิตฺวา เทสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – ตํ โข ภนฺเต ภควตา ปฏฺฐานมหาปกรณํ เทเสนฺเตน มาติกานิกฺเขปวารสงฺขาโต ปจฺจยุทฺเทโส ปจฺจยนิทฺเทโส มหาวาเรติ ทฺวีหิ ปริจฺเฉทวาเรหิ วิภชิตฺวา เทสิตํฯ

ปุจฺฉา – เตสุ อาวุโส วาเรสุ ปฐเม มาติกานิกฺเขปวาเร ปจฺจยุทฺเทสวาโร ภควตา กถํ เทสิโตฯ

วิสฺสชฺชนา – เตสุ ภนฺเต ทฺวีสุ ปริจฺเฉทวาเรสุ ปฐเม มาติกานิกฺเขปวาเร ปจฺจยุทฺเทเส เหตุปจฺจโย อารมฺมณปจฺจโย อธิปติปจฺจโย อนนฺตรปจฺจโย สมนนฺตรปจฺจโย สหชาตปจฺจโย อญฺญมญฺญปจฺจโย นิสฺสยปจฺจโย…เป.… อวิคตปจฺจโย’’ติฯ เอวํ โข ภนฺเต ภควตา วิภชิตฺวา เทสิโตฯ

ปุจฺฉา – ตทนนฺตรํ ปน อาวุโส ปจฺจยนิทฺเทสวาโร ภควตา กถํ วิภชิตฺวา เทสิโตฯ

วิสฺสชฺชนา – ตทนนฺตรํ ปน ภนฺเต ปจฺจยนิทฺเทสวาโร ‘‘เหตุปจฺจโยติ – เหตู เหตุสมฺปยุตฺตกานํ ธมฺมานํ ตํสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อารมฺมณปจฺจโยติ – รูปารมฺมณํ จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ สทฺธายตนํ โสตวิญฺญาณธาตุยา…ฯ คนฺธายตนํ ฆานวิญฺญาณธาตุยา…ฯ รสายตนํ ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา…ฯ โผฏฺฐพฺพายตนํ กายวิญฺญาณธาตุยา ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺฐพฺพายตนํ มโนธาตุยา ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ สพฺเพ ธมฺมา มโนวิญฺญาณธาตุยา ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ยํ ยํ ธมฺมํ อารพฺภ เย เย ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ จิตฺตเจตสิกา ธมฺมา, เต เต ธมฺมา เตสํ เตสํ ธมฺมานํ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติ เอวมาทินา ภควตา วิภชิตฺวา เทสิโตฯ

ปุจฺฉา – เตนาวุโส…เป.… สมฺมาสมฺพุทฺเธน อภิธมฺมปิฏเก สตฺตเม มหาปกรเณ ทฺวีสุ ปธานวาเรสุ ทุติเย มหาวาเร กติ ฐานานิ วิภชิตฺวา เทสิตานิฯ

วิสฺสชฺชนา – อภิธมฺมปิฏเก ภนฺเต สตฺตสุ ปกรเณสุ สตฺตเม อนนฺตนยสมนฺตปฏฺฐาเน มหาปกรเณ ทฺวีสุ ปธานปริจฺเฉทวาเรสุ ทุติเย มหาวาเร ธมฺมานุโลเม ฉ ปฏฺฐานานิ, ตถา ธมฺมปจฺจนีเย ธมฺมานุโลมปจฺจนีเย ธมฺมปจฺจนียานุโลเมติ จตุวีสติ ปฏฺฐานานิ ภควตา วิภชิตฺวา เทสิตานิฯ

ธมฺมานุโลม ติกปฏฺฐาน

ปุจฺฉา – เตสุปิ อาวุโส จตุวีสติยา ปฏฺฐาเนสุ ปฐเม ธมฺมานุโลมติกปฏฺฐาเน ทฺวาวีสติติกา ภควตา กติหิ วาเรหิ วิภชิตฺวา เทสิตาฯ

วิสฺสชฺชนา – เตสุ ภนฺเต จตุวีสติยา มหาปฏฺฐาเนสุ ปฐเม ธมฺมานุโลมติกปฏฺฐาเน ทฺวาวีสติติกา ปฏิจฺจวาโร สหชาตวาโร ปจฺจยวาโร นิสฺสยวาโร สํสฏฺฐวาโร สมฺปยุตฺตวาโร ปญฺหาวาโรติ สตฺตหิ สตฺตหิ วาเรหิ วิภชิตฺวา ภควตา เทสิตาฯ