ปถวีธาตุสนิทสฺสนาติอาทิกถา

ปุจฺฉา – ฉฏฺฐวคฺเค ปน อาวุโส อฏฺฐมา ปถวีธาตุ สนิทสฺสนาติอาทิกถา อายสฺมตา มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน กถํ วิตฺถารโต วิภชิตฺวา กถิตาฯ

วิสฺสชฺชนา – ฉฏฺฐวคฺเค ภนฺเต อฏฺฐมา ปถวีธาตุ สนิทสฺสนาติอาทิกถา ‘‘ปถวีธาตุ สนิทสฺสนาติ อามนฺตาฯ รูปํ รูปายตนํ รูปธาตุ นีลํ ปีตกํ โลหิตกํ โอทาตํ จกฺขุวิญฺเญยฺยํ จกฺขุสฺมิํ ปฏิหญฺญติ จกฺขุสฺส อาปาถํ อาคจฺฉตีติ, น เหวํ วตฺตพฺเพ’’ติ เอวมาทินา อายสฺมตา มหาโมคฺคลิ ปุตฺตติสฺสตฺเถเรน วิตฺถารโต วิภชิตฺวา กถิตาฯ

ปถวีธาตุ สนิทสฺสนาฯ

จกฺขุญฺจ ปฏิจฺจ ปถวีธาตุญฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญฺญาณํฯ

เตน หิ น วตฺตพฺพํ จกฺขุญฺจ ปฏิจฺจ ปถวีธาตุญฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญฺญาณํฯ

อนฺตราภวกถา

ปุจฺฉา – อภิธมฺมปิฏเก อาวุโส ปญฺจเม กถาวตฺถุปฺปกรเณ อฏฺฐมวคฺเค ทุติยา อนฺตราภวกถา อายสฺมตา มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน กถํ วิตฺถารโต วิภชิตฺวา กถิตาฯ

วิสฺสชฺชนา – อภิธมฺมปิฏเก ภนฺเต ปญฺจเม กถาวตฺถุปฺปกรเณ อฏฺฐมวคฺเค ทุติยา อนฺตราภวกถา ‘‘อตฺถิ อนฺตราภโวติ, อามนฺตาฯ กามภโวติ, น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ อนฺตราภโวติ, อามนฺตาฯ รูปภโวติ, น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ อนฺตราภโวติ, อามนฺตาฯ อรูปภโวติ, น เหวํ วตฺตพฺเพ’’ติ เอวมาทินา อายสฺมตา มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน วิตฺถารโต วิภชิตฺวา กถิตาฯ