‘‘ยทปิ , ภิกฺขเว, สวิตกฺกสวิจารา ปีติ ตทปิ ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค, ยทปิ อวิตกฺกอวิจารา ปีติ ตทปิ ปีติสมฺโพชฺฌงฺโคฯ ‘ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค’ติ อิติ หิทํ อุทฺเทสํ คจฺฉติฯ ตทมินาเปตํ ปริยาเยน ทฺวยํ โหติฯ

‘‘ยทปิ, ภิกฺขเว, กายปฺปสฺสทฺธิ ตทปิ ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค, ยทปิ จิตฺตปฺปสฺสทฺธิ ตทปิ ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโคฯ ‘ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค’ติ อิติ หิทํ อุทฺเทสํ คจฺฉติฯ ตทมินาเปตํ ปริยาเยน ทฺวยํ โหติฯ

‘‘ยทปิ, ภิกฺขเว, สวิตกฺโก สวิจาโร สมาธิ ตทปิ สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค, ยทปิ อวิตกฺกอวิจาโร สมาธิ ตทปิ สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโคฯ ‘สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค’ติ อิติ หิทํ อุทฺเทสํ คจฺฉติฯ ตทมินาเปตํ ปริยาเยน ทฺวยํ โหติฯ

‘‘ยทปิ, ภิกฺขเว, อชฺฌตฺตํ ธมฺเมสุ อุเปกฺขา ตทปิ อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค, ยทปิ พหิทฺธา ธมฺเมสุ อุเปกฺขา ตทปิ อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโคฯ ‘อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค’ติ อิติ หิทํ อุทฺเทสํ คจฺฉติฯ ตทมินาเปตํ ปริยาเยน ทฺวยํ โหติฯ อยํ โข, ภิกฺขเว, ปริยาโย, ยํ ปริยายํ อาคมฺม สตฺต โพชฺฌงฺคา จตุทฺทสา’’ติฯ ทุติยํฯ

3. อคฺคิสุตฺตํ

[234] อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิยํ ปิณฺฑาย ปวิสิํสุ ฯ (ปริยายสุตฺตสทิสํ)ฯ

‘‘เอวํวาทิโน, ภิกฺขเว, อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวมสฺสุ วจนียา – ‘ยสฺมิํ, อาวุโส, สมเย ลีนํ จิตฺตํ โหติ, กตเมสํ ตสฺมิํ สมเย โพชฺฌงฺคานํ อกาโล ภาวนาย, กตเมสํ ตสฺมิํ สมเย โพชฺฌงฺคานํ กาโล ภาวนาย? ยสฺมิํ ปนาวุโส, สมเย อุทฺธตํ จิตฺตํ โหติ, กตเมสํ ตสฺมิํ สมเย โพชฺฌงฺคานํ อกาโล ภาวนาย, กตเมสํ ตสฺมิํ สมเย โพชฺฌงฺคานํ กาโล ภาวนายา’ติ? เอวํ ปุฏฺฐา , ภิกฺขเว, อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา น เจว สมฺปายิสฺสนฺติ, อุตฺตริญฺจ วิฆาตํ อาปชฺชิสฺสนฺติฯ ตํ กิสฺส เหตุ? ยถา ตํ, ภิกฺขเว, อวิสยสฺมิํฯ