เมนู

สีสปา ขทิโร ทณฺโฑ, เจลา สตฺติสเตน จ;

ปาณา สุริยูปมา ทฺเวธา, อินฺทขีโล จ วาทิโนติฯ

5. ปปาตวคฺโค

1. โลกจินฺตาสุตฺตํ

[1111] เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, อญฺญตโร ปุริโส ราชคหา นิกฺขมิตฺวา ‘โลกจินฺตํ จินฺเตสฺสามี’ติ เยน สุมาคธา โปกฺขรณี เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา สุมาคธาย โปกฺขรณิยา ตีเร นิสีทิ โลกจินฺตํ จินฺเตนฺโตฯ อทฺทสา โข, ภิกฺขเว, โส ปุริโส สุมาคธาย โปกฺขรณิยา ตีเร จตุรงฺคินิํ เสนํ [จตุรงฺคินิเสนํ (ก.)] ภิสมุฬาลํ [ภิสมูลาลํ (ปี. ก.)] ปวิสนฺตํฯ ทิสฺวานสฺส เอตทโหสิ – ‘อุมฺมตฺโตสฺมิ นามาหํ, วิเจโตสฺมิ นามาหํ! ยํ โลเก นตฺถิ ตํ มยา ทิฏฺฐ’’’นฺติฯ

‘‘อถ โข โส, ภิกฺขเว, ปุริโส นครํ ปวิสิตฺวา มหาชนกายสฺส อาโรเจสิ – ‘อุมฺมตฺโตสฺมิ นามาหํ, ภนฺเต, วิเจโตสฺมิ นามาหํ, ภนฺเต! ยํ โลเก นตฺถิ ตํ มยา ทิฏฺฐ’’’นฺติฯ ‘‘กถํ ปน ตฺวํ, อมฺโภ ปุริส, อุมฺมตฺโต กถํ วิเจโต? กิญฺจ โลเก นตฺถิ ยํ ตยา ทิฏฺฐ’’นฺติ? ‘‘อิธาหํ, ภนฺเต, ราชคหา นิกฺขมิตฺวา ‘โลกจินฺตํ จินฺเตสฺสามี’ติ เยน สุมาคธา โปกฺขรณี เตนุปสงฺกมิํ; อุปสงฺกมิตฺวา สุมาคธาย โปกฺขรณิยา ตีเร นิสีทิํ โลกจินฺตํ จินฺเตนฺโตฯ อทฺทสํ ขฺวาหํ, ภนฺเต, สุมาคธาย โปกฺขรณิยา ตีเร จตุรงฺคินิํ เสนํ ภิสมุฬาลํ ปวิสนฺตํฯ เอวํ ขฺวาหํ, ภนฺเต, อุมฺมตฺโต เอวํ วิเจโตฯ อิทญฺจ โลเก นตฺถิ ยํ มยา ทิฏฺฐ’’นฺติฯ ‘‘ตคฺฆ ตฺวํ, อมฺโภ ปุริส, อุมฺมตฺโต ตคฺฆ วิเจโตฯ อิทญฺจ โลเก นตฺถิ ยํ ตยา ทิฏฺฐ’’นฺติฯ

‘‘ตํ โข ปน, ภิกฺขเว, โส ปุริโส ภูตํเยว อทฺทส, โน อภูตํฯ ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, เทวาสุรสงฺคาโม สมุปพฺยูฬฺโห อโหสิฯ ตสฺมิํ โข ปน, ภิกฺขเว, สงฺคาเม เทวา ชินิํสุ, อสุรา ปราชินิํสุฯ

ปราชิตา โข, ภิกฺขเว, อสุรา ภีตา ภิสมุฬาเลน อสุรปุรํ ปวิสิํสุ เทวานํเยว โมหยมานาฯ

‘‘ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, มา โลกจินฺตํ จินฺเตถ – ‘สสฺสโต โลโก’ติ วา ‘อสสฺสโต โลโก’ติ วา, ‘อนฺตวา โลโก’ติ วา ‘อนนฺตวา โลโก’ติ วา, ‘ตํ ชีวํ ตํ สรีร’นฺติ วา ‘อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีร’นฺติ วา, ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา, ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา, ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วาฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เนสา, ภิกฺขเว, จินฺตา อตฺถสํหิตา นาทิพฺรหฺมจริยกา น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ

‘‘จินฺเตนฺตา โข ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ จินฺเตยฺยาถ…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ จินฺเตยฺยาถฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอสา, ภิกฺขเว, จินฺตา อตฺถสํหิตา เอสา อาทิพฺรหฺมจริยกา เอสา นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ

‘‘ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ โยโค กรณีโย…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ โยโค กรณีโย’’ติฯ ปฐมํฯ

2. ปปาตสุตฺตํ

[1112] เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเตฯ อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อายาม, ภิกฺขเว, เยน ปฏิภานกูโฏ เตนุปสงฺกมิสฺสาม ทิวาวิหารายา’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํฯ อถ โข ภควา สมฺพหุเลหิ ภิกฺขูหิ สทฺธิํ เยน ปฏิภานกูโฏ เตนุปสงฺกมิฯ อทฺทสา โข อญฺญตโร ภิกฺขุ ปฏิภานกูเฏ มหนฺตํ ปปาตํฯ ทิสฺวาน ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘มหา วตายํ, ภนฺเต, ปปาโต สุภยานโก, ภนฺเต, ปปาโตฯ อตฺถิ นุ โข, ภนฺเต, อิมมฺหา ปปาตา อญฺโญ ปปาโต มหนฺตตโร จ ภยานกตโร จา’’ติ? ‘‘อตฺถิ โข, ภิกฺขุ, อิมมฺหา ปปาตา อญฺโญ ปปาโต มหนฺตตโร จ ภยานกตโร จา’’ติฯ