เมนู

‘‘เอวเมว โข, อาวุโส, ภิกฺขุํ จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน ภาเวนฺตํ จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน พหุลีกโรนฺตํ ราชาโน วา ราชมหามตฺตา วา มิตฺตา วา อมจฺจา วา ญาตี วา สาโลหิตา วา โภเคหิ อภิหฏฺฐุํ ปวาเรยฺยุํ – ‘เอหมฺโภ ปุริส, กิํ เต อิเม กาสาวา อนุทหนฺติ? กิํ มุณฺโฑ กปาลมนุสญฺจรสิ? เอหิ หีนายาวตฺติตฺวา โภเค จ ภุญฺชสฺสุ ปุญฺญานิ จ กโรหี’’’ติฯ

‘‘โส วต, อาวุโส, ภิกฺขุ จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน ภาเวนฺโต จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน พหุลีกโรนฺโต สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺติสฺสตีติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ตํ กิสฺส เหตุ? ยญฺหิ ตํ, อาวุโส, จิตฺตํ ทีฆรตฺตํ วิเวกนินฺนํ วิเวกโปณํ วิเวกปพฺภารํ ตํ วต หีนายาวตฺติสฺสตีติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ กถญฺจาวุโส, ภิกฺขุ จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน ภาเวติ, จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน พหุลีกโรตีติ? อิธาวุโส, ภิกฺขุ กาเย กายานุปสฺสี วิหรติ…เป.… เวทนาสุ…เป.… จิตฺเต…เป.… ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ เอวํ โข, อาวุโส, ภิกฺขุ จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน ภาเวติ, จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน พหุลีกโรตี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. อมฺพปาลิวนสุตฺตํ

[907] เอกํ สมยํ อายสฺมา จ อนุรุทฺโธ อายสฺมา จ สาริปุตฺโต เวสาลิยํ วิหรนฺติ อมฺพปาลิวเนฯ อถ โข อายสฺมา สาริปุตฺโต สายนฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺฐิโต…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา สาริปุตฺโต อายสฺมนฺตํ อนุรุทฺธํ เอตทโวจ –

‘‘วิปฺปสนฺนานิ โข เต, อาวุโส อนุรุทฺธ, อินฺทฺริยานิ, ปริสุทฺโธ มุขวณฺโณ ปริโยทาโตฯ กตเมนายสฺมา อนุรุทฺโธ วิหาเรน เอตรหิ พหุลํ วิหรตี’’ติ? ‘‘จตูสุ ขฺวาหํ, อาวุโส, สติปฏฺฐาเนสุ สุปฺปติฏฺฐิตจิตฺโต เอตรหิ พหุลํ วิหรามิฯ

กตเมสุ จตูสุ? อิธาหํ, อาวุโส, กาเย กายานุปสฺสี วิหรามิ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ; เวทนาสุ…เป.… จิตฺเต…เป.… ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรามิ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ – อิเมสุ ขฺวาหํ, อาวุโส, จตูสุ สติปฏฺฐาเนสุ สุปฺปติฏฺฐิตจิตฺโต เอตรหิ พหุลํ วิหรามิฯ โย โส, อาวุโส, ภิกฺขุ อรหํ ขีณาสโว วุสิตวา กตกรณีโย โอหิตภาโร อนุปฺปตฺตสทตฺโถ ปริกฺขีณภวสํโยชโน สมฺมทญฺญา วิมุตฺโต, โส อิเมสุ จตูสุ สติปฏฺฐาเนสุ สุปฺปติฏฺฐิตจิตฺโต พหุลํ วิหรตี’’ติฯ

‘‘ลาภา วต โน, อาวุโส, สุลทฺธํ วต โน, อาวุโส! เย มยํ อายสฺมโต อนุรุทฺธสฺส สมฺมุขาว อสฺสุมฺห อาสภิํ วาจํ ภาสมานสฺสา’’ติฯ นวมํฯ

10. พาฬฺหคิลานสุตฺตํ

[908] เอกํ สมยํ อายสฺมา อนุรุทฺโธ สาวตฺถิยํ วิหรติ อนฺธวนสฺมิํ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโนฯ อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยนายสฺมา อนุรุทฺโธ เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ อนุรุทฺธํ เอตทโวจุํ –

‘‘กตเมนายสฺมโต อนุรุทฺธสฺส วิหาเรน วิหรโต อุปฺปนฺนา สารีริกา ทุกฺขา เวทนา จิตฺตํ น ปริยาทาย ติฏฺฐนฺตี’’ติ? ‘‘จตูสุ โข เม, อาวุโส, สติปฏฺฐาเนสุ สุปฺปติฏฺฐิตจิตฺตสฺส วิหรโต อุปฺปนฺนา สารีริกา ทุกฺขา เวทนา จิตฺตํ น ปริยาทาย ติฏฺฐนฺติฯ กตเมสุ จตูสุ? อิธาหํ, อาวุโส, กาเย กายานุปสฺสี วิหรามิ…เป.… เวทนาสุ…เป.… จิตฺเต…เป.… ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรามิ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ – อิเมสุ โข เม, อาวุโส, จตูสุ สติปฏฺฐาเนสุ สุปฺปติฏฺฐิตจิตฺตสฺส วิหรโต อุปฺปนฺนา สารีริกา ทุกฺขา เวทนา จิตฺตํ น ปริยาทาย ติฏฺฐนฺตี’’ติฯ ทสมํฯ

รโหคตวคฺโค ปฐโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

รโหคเตน ทฺเว วุตฺตา, สุตนุ กณฺฑกี ตโย;

ตณฺหกฺขยสลฬาคารํ, อมฺพปาลิ จ คิลานนฺติฯ

2. ทุติยวคฺโค