โส ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ, ‘อยํ ทุกฺขสมุทโย’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรโธ’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปญฺญินฺทฺริยํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจินฺทฺริยานี’’ติฯ ทสมํฯ

สุทฺธิกวคฺโค ปฐโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

สุทฺธิกญฺเจว ทฺเว โสตา, อรหนฺตา อปเร ทุเว;

สมณพฺราหฺมณา ทฏฺฐพฺพํ, วิภงฺคา อปเร ทุเวติฯ

2. มุทุตรวคฺโค

1. ปฏิลาภสุตฺตํ

[481] ‘‘ปญฺจิมานิ , ภิกฺขเว, อินฺทฺริยานิฯ กตมานิ ปญฺจ? สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.…ฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สทฺธินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก สทฺโธ โหติ, สทฺทหติ ตถาคตสฺส โพธิํ – ‘อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควา’ติ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สทฺธินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, วีริยินฺทฺริยํ? ยํ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน อารพฺภ วีริยํ ปฏิลภติ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, วีริยินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, สตินฺทฺริยํ? ยํ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน อารพฺภ สติํ ปฏิลภติ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สตินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สมาธินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก โวสฺสคฺคารมฺมณํ กริตฺวา ลภติ สมาธิํ, ลภติ จิตฺตสฺส เอกคฺคตํ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สมาธินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, ปญฺญินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปญฺญวา โหติ อุทยตฺถคามินิยา ปญฺญาย สมนฺนาคโต อริยาย นิพฺเพธิกาย สมฺมา ทุกฺขกฺขยคามินิยา – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปญฺญินฺทฺริยํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจินฺทฺริยานี’’ติฯ ปฐมํฯ