8. พฺรหฺมสุตฺตํ

[384] เอกํ สมยํ ภควา อุรุเวลายํ วิหรติ นชฺชา เนรญฺชราย ตีเร อชปาลนิคฺโรเธ ปฐมาภิสมฺพุทฺโธฯ อถ โข ภควโต รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ – ‘‘เอกายโน อยํ มคฺโค สตฺตานํ วิสุทฺธิยา โสกปริเทวานํ สมติกฺกมาย ทุกฺขโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมาย ญายสฺส อธิคมาย นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยาย, ยทิทํ – จตฺตาโร สติปฏฺฐานา’’ฯ

‘‘กตเม จตฺตาโร? กาเย วา ภิกฺขุ กายานุปสฺสี วิหเรยฺย อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ; เวทนาสุ วา ภิกฺขุ…เป.… จิตฺเต วา ภิกฺขุ…เป.… ธมฺเมสุ วา ภิกฺขุ ธมฺมานุปสฺสี วิหเรยฺย อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ เอกายโน อยํ มคฺโค สตฺตานํ วิสุทฺธิยา โสกปริเทวานํ สมติกฺกมาย ทุกฺขโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมาย ญายสฺส อธิคมาย นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยาย, ยทิทํ – จตฺตาโร สติปฏฺฐานา’’ติฯ

อถ โข พฺรหฺมา สหมฺปติ ภควโต เจตสา เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย – เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส สมิญฺชิตํ วา พาหํ ปสาเรยฺย, ปสาริตํ วา พาหํ สมิญฺเชยฺย, เอวเมว – พฺรหฺมโลเก อนฺตรหิโต ภควโต ปุรโต ปาตุรโหสิฯ อถ โข พฺรหฺมา สหมฺปติ เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา เยน ภควา เตนญฺชลิํ ปณาเมตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘เอวเมตํ, ภควา, เอวเมตํ, สุคต! เอกายโน อยํ, ภนฺเต, มคฺโค สตฺตานํ วิสุทฺธิยา โสกปริเทวานํ สมติกฺกมาย ทุกฺขโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมาย ญายสฺส อธิคมาย นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยาย, ยทิทํ – จตฺตาโร สติปฏฺฐานา’’ ฯ

‘‘กตเม จตฺตาโร? กาเย วา, ภนฺเต, ภิกฺขุ กายานุปสฺสี วิหเรยฺย อาตาปี สมฺปชาโน สติมา , วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ; เวทนาสุ วา, ภนฺเต, ภิกฺขุ…เป.… จิตฺเต วา, ภนฺเต, ภิกฺขุ…เป.… ธมฺเมสุ วา, ภนฺเต, ภิกฺขุ ธมฺมานุปสฺสี วิหเรยฺย อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ

เอกายโน อยํ, ภนฺเต, มคฺโค สตฺตานํ วิสุทฺธิยา โสกปริเทวานํ สมติกฺกมาย ทุกฺขโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมาย ญายสฺส อธิคมาย นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยาย, ยทิทํ – จตฺตาโร สติปฏฺฐานา’’ติฯ

อิทมโวจ พฺรหฺมา สหมฺปติฯ อิทํ วตฺวา อถาปรํ เอตทโวจ –

‘‘เอกายนํ ชาติขยนฺตทสฺสี, มคฺคํ ปชานาติ หิตานุกมฺปี;

เอเตน มคฺเคน ตริํสุ ปุพฺเพ, ตริสฺสนฺติ เย จ ตรนฺติ โอฆ’’นฺติฯ อฏฺฐมํ;

9. เสทกสุตฺตํ

[385] เอกํ สมยํ ภควา สุมฺเภสุ วิหรติ เสทกํ นาม สุมฺภานํ นิคโมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, จณฺฑาลวํสิโก จณฺฑาลวํสํ อุสฺสาเปตฺวา เมทกถาลิกํ อนฺเตวาสิํ อามนฺเตสิ – ‘เอหิ ตฺวํ, สมฺม เมทกถาลิเก, จณฺฑาลวํสํ อภิรุหิตฺวา มม อุปริขนฺเธ ติฏฺฐาหี’ติฯ ‘เอวํ, อาจริยา’ติ โข, ภิกฺขเว, เมทกถาลิกา อนฺเตวาสี จณฺฑาลวํสิกสฺส ปฏิสฺสุตฺวา จณฺฑาลวํสํ อภิรุหิตฺวา อาจริยสฺส อุปริขนฺเธ อฏฺฐาสิฯ อถ โข, ภิกฺขเว, จณฺฑาลวํสิโก เมทกถาลิกํ อนฺเตวาสิํ เอตทโวจ – ‘ตฺวํ, สมฺม เมทกถาลิเก, มมํ รกฺข, อหํ ตํ รกฺขิสฺสามิฯ เอวํ มยํ อญฺญมญฺญํ คุตฺตา อญฺญมญฺญํ รกฺขิตา สิปฺปานิ เจว ทสฺเสสฺสาม, ลาภญฺจ [ลาเภ จ (สี.)] ลจฺฉาม, โสตฺถินา จ จณฺฑาลวํสา โอโรหิสฺสามา’ติฯ เอวํ วุตฺเต, ภิกฺขเว, เมทกถาลิกา อนฺเตวาสี จณฺฑาลวํสิกํ เอตทโวจ – ‘น โข ปเนตํ, อาจริย, เอวํ ภวิสฺสติฯ ตฺวํ, อาจริย, อตฺตานํ รกฺข, อหํ อตฺตานํ รกฺขิสฺสามิฯ เอวํ มยํ อตฺตคุตฺตา อตฺตรกฺขิตา สิปฺปานิ เจว ทสฺเสสฺสาม, ลาภญฺจ ลจฺฉาม, โสตฺถินา จ จณฺฑาลวํสา โอโรหิสฺสามา’’’ติฯ ‘‘โส ตตฺถ ญาโย’’ติ ภควา เอตทโวจ, ‘‘ยถา เมทกถาลิกา อนฺเตวาสี อาจริยํ อโวจฯ อตฺตานํ, ภิกฺขเว, รกฺขิสฺสามีติ สติปฏฺฐานํ เสวิตพฺพํ; ปรํ รกฺขิสฺสามีติ สติปฏฺฐานํ เสวิตพฺพํฯ อตฺตานํ, ภิกฺขเว, รกฺขนฺโต ปรํ รกฺขติ, ปรํ รกฺขนฺโต อตฺตานํ รกฺขติ’’ฯ