คูถภาณีสุตฺต

ปุจฺฉา – ตตฺเถว อาวุโส ปุคฺคลวคฺเค อฏฺฐมํ คูถภาณีสุตฺตํ ภควตา กถํ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – ตตฺเถว ภนฺเต ปุคฺคลวคฺเค อฏฺฐมํ คูถภาณีสุตฺตํ ‘‘ตโย เม ภิกฺขเว ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ กตเม ตโย, คูถภาณี ปุปฺผภาณี มธุภาณี’’ติ เอวํ โข ภควตา ภาสิตํฯ

คูถภาณีปุคฺคล

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ภควตา คูถภาณีปุคฺคโล ปกาสิโตฯ

วิสฺสชฺชนา – กตโม จ ภิกฺขเว ปุคฺคโล คูถภาณี, อิธ ภิกฺขเว เอกจฺโจ ปุคฺคโล สภคฺคโต วา ปริสคฺคโต วา ญาติมชฺฌคโตวา ปูคมชฺฌคโตวา ราชกุลมชฺฌคโตวา อภินีโต สกฺขิปุฏฺโฐ ‘‘เอหมฺโภ ปุริส ยํ ชานาสิ, ตํ วเทหี’’ติฯ โส อชานํ วา อาห ‘‘ชานามี’’ติ, ชานํ วา อาห ‘‘น ชานามี’’ติ, อปสฺสํ วา อาห ‘‘ปสฺสามี’’ติ, ปสฺสํ วา อาห ‘‘น ปสฺสามี’’ติฯ อิติ อตฺตเหตุ วา ปรเหตุ วา อามิสกิญฺจิกฺขเหตุ วา สมฺปชานมุสา ภาสิตา โหติฯ อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว ปุคฺคโล คูถภาณีติ, เอวํ โข ภนฺเต ตตฺถ ภควตา คูถภาณีปุคฺคโล ปกาสิโตฯ