จูฬสจฺจกสุตฺต

ปุจฺฉา – เตนาวุโส ชานตา…เป.… สมฺมาสมฺพุทฺเธน จูฬสจฺจกสุตฺตํ กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต สจฺจกํ นิคณฺฐปุตฺตํ อารพฺภ ภาสิตํ, สจฺจโก นิคณฺฐปุตฺโต มหติยา ลิจฺฉวิปริสาย สทฺธิํ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจ ‘‘กถํ ปน ภวํ โคตโม สาวเก วิเนติ, กถํ ภาคา จ ปน โภโต โคตมสฺส สาวเกสุ อนุสาสนี พหุลา ปวตฺตตี’’ติ, อถ ภนฺเต ภควตา อนิจฺจวาเท จ อนตฺตวาเท จ ปกาสิเต สจฺจโก นิคณฺฐปุตฺโต ปถวีอุปมํ ทสฺเสตฺวา อตฺตโน อตฺตวาทํ ปกาเสสิ, ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

ปุจฺฉา – เอวํ อาวุโส สจฺจเกน นิคณฺฐปุตฺเตน มหาปถวีอุปมํ ทสฺเสตฺวา อตฺตวาเท ปกาสิเต กถํ ภควา ตํ อตฺตวาทํ ปุน ปติฏฺฐาเปตฺวา สมนุยุญฺชิ สมนุคาหิ สมนุภาสิฯ

วิสฺสชฺชนา – ‘‘นนุ ตฺวํ อคฺคิเวสฺสน เอวํ วเทสิ, รูปํ เม อตฺตา, เวทนา เม อตฺตา, สญฺญา เม อตฺตา, สงฺขารา เม อตฺตา, วิญฺญาณํ เม อตฺตา’’ติ, เอวํ โข ภนฺเต ภควา สจฺจกํ นิคณฺฐปุตฺตํ ตํ อตฺตวาทํ ปติฏฺฐาเปสิฯ ปติฏฺฐาเปตฺวา จ ปน ภนฺเต ภควา ‘‘เตน หิ อคฺคิเวสฺสน ตญฺเญเวตฺถ ปฏิปุจฺฉิสฺสามิ, ยถา เต ขเมยฺย, ตถา ตํ พฺยากเรยฺยาสี’’ติ เอวมาทินา ภนฺเต ภควา สจฺจกํ นิคณฺฐปุตฺตํ สมนุยุญฺชิ สมนุคาหิ สมนุภาสิฯ

ปุจฺฉา – เอวํ โข อาวุโส สจฺจเก นิคณฺฐปุตฺเต ตุณฺหีภูเต อโธมุเข ปชฺฌายนฺเต อปฺปฏิภาเน นิสินฺเน ทุมฺมุโข นาม ลิจฺฉวิปุตฺโต ภควนฺตํ กิํ วจนํ อโวจฯ

วิสฺสชฺชนา – เอวํ ภนฺเต สจฺจเก นิคณฺฐปุตฺเต ตุณฺหีภูเต มงฺกุภูเต ปตฺตกฺขนฺเธ อโธมุเข ปชฺฌายนฺเต อปฺปฏิภาเน ทุมฺมุโข ลิจฺฉวิปุตฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ ‘‘อุปมา มํ ภควา ปฏิภาตี’’ติฯ

ปุจฺฉา – อถ โข อาวุโส สจฺจโก นิคณฺฐปุตฺโต ภควนฺตํ กีทิสํ ปญฺหํ ปุจฺฉิ, กถญฺจ ตํ ภควา พฺยากาสิฯ

วิสฺสชฺชนา – อถ โข ภนฺเต สจฺจโก นิคณฺฐปุตฺโต ทุมฺมุขํ ลิจฺฉวิํ อปสาเทตฺวา ภควนฺตํ เสขญฺจ อเสขญฺจ ปญฺหํ ปุจฺฉิ, ภควา จ ภนฺเต ‘‘อิธ อคฺคิเวสฺสน มม สาวโก ยํ กิญฺจิ รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา’’ เอวมาทินา เสขญฺจ อเสขญฺจ ปุคฺคลํ วิภชิตฺวา พฺยากาสิฯ

พุทฺโธ โส ภควา โพธาย ธมฺมํ เทเสติฯ

ทนฺโต โส ภควา ทมถาย ธมฺมํ เทเสติฯ

สนฺโต โส ภควา สมถาย ธมฺมํ เทเสติฯ

ติณฺโณ โส ภควา ตรณาย ธมฺมํ เทเสติฯ

ปรินิพฺพุโต โส ภควา ปรินิพฺพานาย ธมฺมํ เทเสติฯ

มหาสจฺจกสุตฺต

ปุจฺฉา – มหาสจฺจกสุตฺตํ ปนาวุโส ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต สจฺจกํเยว นิคณฺฐปุตฺตํ อารพฺภ ภาสิตํฯ สจฺจโก ภนฺเต นิคณฺฐปุตฺโต อปรทิวเส ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ภควโต สาวเก อาสชฺช ภาวนาทฺวยปฏิสํยุตฺตํ วาจํ ภาสติ, ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ