ธนญฺชานิสุตฺต

ปุจฺฉา – ธนญฺชานิสุตฺตํ ปนาวุโส กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ เกน ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ธนญฺชานิํ พฺราหฺมณํ อารพฺภ อายสฺมตา สาริปุตฺตตฺเถเรน ธมฺมเสนาปตินา ภาสิตํ, ธนญฺชานิ ภนฺเต พฺราหฺมโณ ปมาทวิหารํ วิหาสิ, ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

ปุจฺฉา – อถ โข อาวุโส อายสฺมา สาริปุตฺตตฺเถโร ธมฺมเสนาปติ กถํ ธนญฺชานิํ พฺราหฺมณํ ปุจฺฉิ, กถญฺจ โส อายสฺมโต สาริปุตฺตตฺเถรสฺส ธมฺมเสนาปติสฺส อาโรเจสิฯ

วิสฺสชฺชนา – ‘‘กจฺจาสิ ธนญฺชานิ อปฺปมตฺโต’’ติ, เอวํ โข ภนฺเต อายสฺมา สาริปุตฺตตฺเถโร ธมฺมเสนาปติ ธนญฺชานิํ พฺราหฺมณํ ปุจฺฉิ, ธนญฺชานิ จ ภนฺเต พฺราหฺมโณ ‘‘กุโต โภ สาริปุตฺต อมฺหากํ อปฺปมาโท, เยสํ โน มาตาปิตโร โปเสตพฺพา’’ติ, เอวมาทินา อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส ธมฺมเสนาปติสฺส อาโรเจสิฯ

ปุจฺฉา – เอวํ วุตฺเต โข อาวุโส อายสฺมา สาริปุตฺตตฺเถโร ธมฺมเสนาปติ ธนญฺชานิสฺส พฺราหฺมณสฺส กีทิสํ ธมฺมกถํ กเถสิฯ

วิสฺสชฺชนา – เอวํ วุตฺเต ภนฺเต อายสฺมา สาริปุตฺตตฺเถโร ธมฺมเสนาปติ ‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ ธนญฺชานิ, อิเธกจฺโจ มาตาปิตูนํ เหตุ อธมฺมจารี วิสมจารี อสฺส, ตเมนํ อธมฺมจริยา วิสมจริยาเหตุ นิรยํ นิรยปาลา อุปกฑฺเฒยฺยุ’’นฺติ, เอวมาทินา ธนญฺชานิสฺส พฺราหฺมณสฺส ธมฺมกถํ กเถสิฯ

ปุจฺฉา – ปุน ปิ อาวุโส อายสฺมา สาริปุตฺตตฺเถโร ธมฺมเสนาปติ กถํ ธนญฺชานิสฺส พฺราหฺมณสฺส อปเรนปิ ปริยาเยน อนุสาสนิํ อทาสิฯ

วิสฺสชฺชนา – ปุนปิ ภนฺเต อายสฺมา สาริปุตฺตตฺเถโร ธมฺมเสนาปติ ‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ ธนญฺชานิ, โย วา มาตาปิตูนํ เหตุ อธมฺมจารี วิสมจารี อสฺส, โย วา มาตาปิตูนํ เหตุ ธมฺมจารี สมจารี อสฺส, กตมํ เสยฺโย’’ติ, เอวมาทินา ธนญฺชานิสฺส พฺราหฺมณสฺส อปเรนปิ ปริยาเยน โอวาทมทาสิฯ

ปุจฺฉา – อปรภาเค ปิ อาวุโส อายสฺมา สาริปุตฺตตฺเถโร ธมฺมเสนาปติ กถํ ธนญฺชานิสฺส พฺราหฺมณสฺส มรณสมเย ธมฺมกถํ กเถสิ, กถญฺจสฺส อภิสมฺปราโย อโหสิฯ

วิสฺสชฺชนา – อปรภาเค ปิ ภนฺเต อายสฺมา สาริปุตฺตตฺเถโร ธมฺมเสนาปติ ธนญฺชานิสฺส พฺราหฺมณสฺส มรณสมเยปิ จตฺตาโร พฺรหฺมวิหาเร เทเสสิ, ธนญฺชานิ จ ภฺภนฺเต พฺราหฺมโณ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา พฺรหฺมโลกูปโค อโหสิฯ

วาเสฏฺฐสุตฺต

ปุจฺฉา – วาเสฏฺฐสุตฺตํ ปนาวุโส ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – อิจฺฉานงฺคเล ภนฺเต วาเสฏฺฐํ มาณวํ อารพฺภ ภาสิตํฯ วาเสฏฺโฐ ภนฺเต มาณโว ภควนฺตํ คาถาหิ อชฺฌภาสิ –

‘‘อนุญฺญาตปฏิญฺญาตา, เตวิชฺชา มยมสฺมุโภ;

อหํ โปกฺขรสาติสฺส, ตารุกฺขสฺสายํ มาณโวฯ

เตวิชฺชานํ ยทกฺขาตํ, ตตฺร เกวลิเนสฺมเส;

ปทกสฺมา เวยฺยากรณา, ชปฺเป อาจริยสาทิสา;

เตสํ โน ชาติวาทสฺมิํ, วิวาโท อตฺถิ โคตมฯ

ชาติยา พฺราหฺมโณ โหติ, ภารทฺวาโช อิติ ภาสติ;

อหญฺจ กมฺมุนา พฺรูมิ, เอวํ ชานาหิ จกฺขุมฯ

เตน สกฺโกม ญาเปตุํ, อญฺญํมญฺญํ มยํ อุโภ;

ภวนฺตํ ปุฏฺฐุมาคมา, สมฺพุทฺธํ อิติ วิสฺสุตํฯ

จนฺทํ ยถา ขยาตีตํ, เปจฺจ ปญฺชลิกา ชนา;

วนฺทนา นมสฺสนฺติ, เอวํ โลกสฺมิํ โคตมํฯ