เมนู

23. ปญฺญาภาวนานิสํสนิทฺเทสวณฺณนา

อานิสํสปกาสนาวณฺณนา

[854] อเนกสตานิสํสา สาวกโพธิอาทิวิปุโลทาตคุณวิเสสาวหตฺตาฯ วิตฺถารโตติ นยทสฺสนํ อกตฺวา ‘‘อยมฺปิ ปญฺญาภาวนาย อานิสํโส, อยมฺปี’’ติ อนุปททสฺสนวเสน วิตฺถารโต ปกาเสตุํ น สุกรํ อติพหุภาวโตฯ อสฺสาติ ปญฺญาภาวนายฯ นานากิเลสวิทฺธํสนนฺติ สกฺกายทิฏฺฐิวิจิกิจฺฉาทิวเสน นานาวิธานํ กิเลสธมฺมานํ ตทงฺคาทิวเสน ปชหนํฯ อริยผลรสานุภวนนฺติ โสตาปตฺติผลาทิผลสุขปฏิสํเวทนํฯ

นานากิเลสวิทฺธํสนกถาวณฺณนา

[855] ‘‘อริยผลรสานุภวน’’นฺติ เอเตเนว กิเลสานํ ปฏิปฺปสฺสทฺธิปฺปหานํ ทีปียตีติ ‘‘อริยมคฺคกฺขเณ’’ติ วิเสสวจนํ, ตพฺภาวภาวโต วาฯ สิทฺเธ หิ สมุจฺเฉทปฺปหาเน ปฏิปฺปสฺสทฺธิปฺปหานํ สิทฺธเมว โหตีติฯ

ภีมเวคานุปติตาติ สกลํ โลกํ ภินฺทนฺเตน วิย ภีเมน ภยานเกน เวเคน สหสา ปติตาฯ สิลุจฺจเยติ ปพฺพเต เสลปุถุเลฯ สเตชุชฺชลมณฺฑโลติ สรทกาลสมิทฺเธน อตฺตโน เตชสา สมุชฺชลทุทฺทิกฺขมณฺฑโลฯ วธพนฺธนาทิทุคฺคติปริปกฺกิเลสาทิชาติอาทิสพฺพานตฺถวิธายกํฯ สนฺทิฏฺฐิกนฺติ ปจฺจกฺขภูตํฯ ชญฺญาติ ชาเนยฺยฯ อิธาติ อิมิสฺสํ ปญฺญาภาวนายํฯ

ผลสมาปตฺติกถาวณฺณนา

[856] อริยสฺส มคฺคสฺส ผลํ อริยผลํ, อริยญฺจ ตํ วิสุทฺธตฺตา ผลญฺจาติปิ อริยผลํ, ตสฺส รโส, ปฏิปฺปสฺสทฺธิวิมุตฺติสุขํ, อนุภวนํ นิพฺพานารมฺมณสฺส ตสฺส ปฏิเสวนํฯ ตตฺราติ เตสุ ทฺวีสุ อากาเรสุฯ อสฺสาติ อริยผลสฺสฯ