ทสอิทฺธิกถาวณฺณนา

[369] นิปฺผตฺติอตฺเถนาติ สิชฺฌนฏฺเฐนฯ ปฏิลาภฏฺเฐนาติ ปาปุณนฏฺเฐนฯ ตนฺติ กามิตํ วตฺถุํฯ สมิชฺฌตีติ นิปฺผชฺชติฯ ปพฺพชฺชํ อาทิํ กตฺวา ยาว ฌานมคฺคา อิธ เนกฺขมฺมํฯ อิชฺฌตีติ ปาปุณียติฯ ปฏิหรตีติ ปาฏิหาริยนฺติ ยสฺมา ปฏิปกฺขํ หรติ อปเนติ, ตสฺมา ปาฏิหาริยํฯ อตฺตโน ปฏิปกฺขํ หรตีติ ปฏิหาริยํ, เนกฺขมฺมาทิ, ปฏิหาริยเมว ปาฏิหาริยํ, ยถา ‘‘เวกตํ, เวสม’’นฺติ จฯ

อิชฺฌนฏฺเฐนาติ นิปฺผชฺชนฏฺเฐนฯ อุปายสมฺปทายาติ สมฺปนฺนอุปายสฺส, ญายารมฺภสฺสาติ อตฺโถฯ อิชฺฌตีติ ปสเวติฯ สีลวาติ อาจารสีเลน สีลวาฯ กลฺยาณธมฺโมติ ทสกุสลกมฺมปถวเสน สุนฺทรธมฺโมฯ สีลสมฺปตฺติยา วา สีลวาฯ ทานาทิเสสปุญฺญกิริยวตฺถุวเสน กลฺยาณธมฺโมฯ ปณิทหิสฺสตีติ ปตฺเถสฺสติฯ

อิชฺฌนฺตีติ วฑฺฒนฺติ, อุกฺกํสํ ปาปุณนฺตีติ อตฺโถฯ สาติสยนิปฺผชฺชนปฏิลาภสิชฺฌนพุทฺธิอตฺเถ หิ อิทฺธิ วุตฺตาฯ สา ทสวิธาติ สพฺพา อิทฺธิโย อาเนตฺวา อตฺถุทฺธารวเสน อิธาธิปฺเปตํ อิทฺธิํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํฯ พหุภาวาทิกสฺส อธิฏฺฐานํ อธิฏฺฐหนํ เอติสฺสา อตฺถีติ อธิฏฺฐานาฯ วิวิธํ รูปนิมฺมานสงฺขาตํ กุพฺพนํ เอติสฺสา อตฺถีติ วิกุพฺพนาฯ มโนมยาติ ฌานมเนน นิพฺพตฺติภาวโต มโนมยาฯ ญาณสฺส วิปฺผาโร เวคายิตตฺตํ เอติสฺสา อตฺถีติ ญาณวิปฺผาราฯ อริยานํ อยนฺติ อริยาฯ ยโต กุโตจิ กมฺมวิปากโต ชาตา อิทฺธิ กมฺมวิปากชาฯ สาติสยปุญฺญนิพฺพตฺตา อิทฺธิ ปุญฺญวโต อิทฺธิฯ กมฺมวิปากชา อิทฺธิ ชาติโต ปฏฺฐาย โหติ, อิตรา ยทา ตทา ปุญฺญสฺส วิปจฺจนกาเลติ เอวํ วา อิมาสํ วิเสโส เวทิตพฺโพฯ อาถพฺพนวิชฺชาภินิพฺพตฺตา วิชฺชามยาฯ สมฺมาปโยโค อุปายปโยโค ญายารมฺโภฯ

[370] ปกติยา เอโกติ สภาเวน เอโกฯ พหุกนฺติ พหุํฯ เตน อคฺคหิตปริจฺเฉทํ อธิฏฺฐาตพฺพสฺส อเนกภาวํ ทสฺเสตฺวา ปุน ปริจฺเฉทโต ทสฺเสตุํ ‘‘สตํ วา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ อาวชฺชตีติ ปริกมฺมสงฺขาเตน อาโภเคน อาภุชติ ภาวิรูเป เตน ปริกมฺมมนสิกาเรน มนสิ กโรติฯ ญาเณน อธิฏฺฐาตีติ ตถา ปริกมฺมํ กตฺวา อภิญฺญาญาเณน ยถาธิปฺเปเต พหุเก อธิฏฺฐาติ, อธิฏฺฐานจิตฺเตน สเหว พหุภาวาปตฺติโต พหุภาวาปาทกํ อิทฺธิวิธญาณํ ปวตฺเตนฺโต จ ตถา อธิฏฺฐาตีติ วุจฺจติฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ