เมนู

ทุติยตฺติเก ปฐมชฺฌานสมาธิ สทฺธิํ อุปจารสมาธินา สวิตกฺกสวิจาโรฯ ปญฺจกนเย ทุติยชฺฌานสมาธิ อวิตกฺกวิจารมตฺโตฯ โย หิ วิตกฺกมตฺเตเยว อาทีนวํ ทิสฺวา วิจาเร อทิสฺวา เกวลํ วิตกฺกปฺปหานมตฺตํ อากงฺขมาโน ปฐมชฺฌานํ อติกฺกมติ, โส อวิตกฺกวิจารมตฺตํ สมาธิํ ปฏิลภติฯ ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํฯ จตุกฺกนเย ปน ทุติยาทีสุ ปญฺจกนเย ตติยาทีสุ ตีสุ ฌาเนสุ เอกคฺคตา อวิตกฺกาวิจาโร สมาธีติ เอวํ สวิตกฺกสวิจาราทิวเสน ติวิโธฯ

ตติยตฺติเก จตุกฺกนเย อาทิโต ทฺวีสุ ปญฺจกนเย จ ตีสุ ฌาเนสุ เอกคฺคตา ปีติสหคโต สมาธิฯ เตสฺเวว ตติเย จ จตุตฺเถ จ ฌาเน เอกคฺคตา สุขสหคโต สมาธิฯ อวสาเน อุเปกฺขาสหคโตฯ อุปจารสมาธิ ปน ปีติสุขสหคโต วา โหติ อุเปกฺขาสหคโต วาติ เอวํ ปีติสหคตาทิวเสน ติวิโธฯ

จตุตฺถตฺติเก อุปจารภูมิยํ เอกคฺคตา ปริตฺโต สมาธิฯ รูปาวจรารูปาวจรกุสเล เอกคฺคตา มหคฺคโต สมาธิฯ อริยมคฺคสมฺปยุตฺตา เอกคฺคตา อปฺปมาโณ สมาธีติ เอวํ ปริตฺตมหคฺคตปฺปมาณวเสน ติวิโธฯ

สมาธิจตุกฺกวณฺณนา

จตุกฺเกสุ ปฐมจตุกฺเก อตฺถิ สมาธิ ทุกฺขาปฏิปโท ทนฺธาภิญฺโญ, อตฺถิ ทุกฺขาปฏิปโท ขิปฺปาภิญฺโญ, อตฺถิ สุขาปฏิปโท ทนฺธาภิญฺโญ, อตฺถิ สุขาปฏิปโท ขิปฺปาภิญฺโญติฯ

ตตฺถ ปฐมสมนฺนาหารโต ปฏฺฐาย ยาว ตสฺส ตสฺส ฌานสฺส อุปจารํ อุปฺปชฺชติ, ตาว ปวตฺตา สมาธิภาวนา ปฏิปทาติ วุจฺจติฯ อุปจารโต ปน ปฏฺฐาย ยาว อปฺปนา, ตาว ปวตฺตา ปญฺญา อภิญฺญาติ วุจฺจติฯ สา ปเนสา ปฏิปทา เอกจฺจสฺส ทุกฺขา โหติ, นีวรณาทิปจฺจนีกธมฺมสมุทาจารคหณตาย กิจฺฉา อสุขาเสวนาติ อตฺโถฯ เอกจฺจสฺส ตทภาเวน สุขาฯ อภิญฺญาปิ เอกจฺจสฺส ทนฺธา โหติ มนฺทา อสีฆปฺปวตฺติฯ เอกจฺจสฺส ขิปฺปา อมนฺทา สีฆปฺปวตฺติฯ