ขโม โหติ สีตสฺส อุณฺหสฺส …เป.… ปาณหรานํ อธิวาสกชาติโก โหติ (ม. นิ. 3.159)ฯ เกสาทีนํ วณฺณเภทํ นิสฺสาย จตุนฺนํ ฌานานํ ลาภี โหติฯ ฉ อภิญฺญา ปฏิวิชฺฌติ (ม. นิ. 3.159)ฯ

ตสฺมา หเว อปฺปมตฺโต, อนุยุญฺเชถ ปณฺฑิโต;

เอวํ อเนกานิสํสํ, อิมํ กายคตาสตินฺติฯ

อิทํ กายคตาสติยํ วิตฺถารกถามุขํฯ

อานาปานสฺสติกถา

[215] อิทานิ ยํ ตํ ภควตา ‘‘อยมฺปิ โข, ภิกฺขเว, อานาปานสฺสติสมาธิ ภาวิโต พหุลีกโต สนฺโต เจว ปณีโต จ อเสจนโก จ สุโข จ วิหาโร, อุปฺปนฺนุปฺปนฺเน จ ปาปเก อกุสเล ธมฺเม ฐานโส อนฺตรธาเปติ วูปสเมตี’’ติ เอวํ ปสํสิตฺวา –

‘‘กถํ ภาวิโต จ, ภิกฺขเว, อานาปานสฺสติสมาธิ กถํ พหุลีกโต สนฺโต เจว ปณีโต จ อเสจนโก จ สุโข จ วิหาโร, อุปฺปนฺนุปฺปนฺเน จ ปาปเก อกุสเล ธมฺเม ฐานโส อนฺตรธาเปติ วูปสเมติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อรญฺญคโต วา รุกฺขมูลคโต วา สุญฺญาคารคโต วา นิสีทติ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา อุชุํ กายํ ปณิธาย ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวา, โส สโตว อสฺสสติ สโต ปสฺสสติฯ ทีฆํ วา อสฺสสนฺโต ทีฆํ อสฺสสามีติ ปชานาติฯ ทีฆํ วา ปสฺสสนฺโต…เป.… รสฺสํ วา อสฺสสนฺโต…เป.… รสฺสํ วา ปสฺสสนฺโต รสฺสํ ปสฺสสามีติ ปชานาติฯ สพฺพกายปฏิสํเวที อสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติฯ สพฺพกายปฏิสํเวที ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติฯ ปสฺสมฺภยํ กายสงฺขารํ อสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติฯ ปสฺสมฺภยํ กายสงฺขารํ ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติฯ