เมนู

นีลกสิณกถา

[94] ตทนนฺตรํ ปน นีลกสิณํ อุคฺคณฺหนฺโต นีลกสฺมิํ นิมิตฺตํ คณฺหาติ ปุปฺผสฺมิํ วา วตฺถสฺมิํ วา วณฺณธาตุยา วาติ วจนโต กตาธิการสฺส ปุญฺญวโต ตาว ตถารูปํ มาลาคจฺฉํ วา ปูชาฐาเนสุ ปุปฺผสนฺถรํ วา นีลวตฺถมณีนํ วา อญฺญตรํ ทิสฺวาว นิมิตฺตํ อุปฺปชฺชติฯ อิตเรน นีลุปฺปลคิริกณฺณิกาทีนิ ปุปฺผานิ คเหตฺวา ยถา เกสรํ วา วณฺฏํ วา น ปญฺญายติ, เอวํ จงฺโคฏกํ วา กรณฺฑปฏลํ วา ปตฺเตหิเยว สมติตฺติกํ ปูเรตฺวา สนฺถริตพฺพํฯ นีลวณฺเณน วา วตฺเถน ภณฺฑิกํ พนฺธิตฺวา ปูเรตพฺพํฯ มุขวฏฺฏิยํ วา อสฺส เภริตลมิว พนฺธิตพฺพํฯ กํสนีลปลาสนีลอญฺชนนีลานํ วา อญฺญตเรน ธาตุนา ปถวีกสิเณ วุตฺตนเยน สํหาริมํ วา ภิตฺติยํเยว วา กสิณมณฺฑลํ กตฺวา วิสภาควณฺเณน ปริจฺฉินฺทิตพฺพํฯ ตโต ปถวีกสิเณ วุตฺตนเยน ‘‘นีลํ นีล’’นฺติ มนสิกาโร ปวตฺเตตพฺโพฯ อิธาปิ อุคฺคหนิมิตฺเต กสิณโทโส ปญฺญายติ, เกสรทณฺฑกปตฺตนฺตริกาทีนิ อุปฏฺฐหนฺติฯ ปฏิภาคนิมิตฺตํ กสิณมณฺฑลโต มุญฺจิตฺวา อากาเส มณิตาลวณฺฏสทิสํ อุปฏฺฐาติฯ เสสํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติฯ นีลกสิณํฯ

ปีตกสิณกถา

[95] ปีตกสิเณปิ เอเสว นโยฯ วุตฺตญฺเหตํ ปีตกสิณํ อุคฺคณฺหนฺโต ปีตกสฺมิํ นิมิตฺตํ คณฺหาติ ปุปฺผสฺมิํ วา วตฺถสฺมิํ วา วณฺณธาตุยา วาติฯ ตสฺมา อิธาปิ กตาธิการสฺส ปุญฺญวโต ตถารูปํ มาลาคจฺฉํ วา ปุปฺผสนฺถรํ วา ปีตวตฺถธาตูนํ วา อญฺญตรํ ทิสฺวาว นิมิตฺตํ อุปฺปชฺชติ จิตฺตคุตฺตตฺเถรสฺส วิยฯ ตสฺส กิรายสฺมโต จิตฺตลปพฺพเต ปตฺตงฺคปุปฺเผหิ กตํ อาสนปูชํ ปสฺสโต สห ทสฺสเนเนว อาสนปฺปมาณํ นิมิตฺตํ อุทปาทิฯ อิตเรน กณิการปุปฺผาทินา วา ปีตวตฺเถน วา ธาตุนา วา นีลกสิเณ วุตฺตนเยเนว กสิณํ กตฺวา ‘‘ปีตกํ ปีตก’’นฺติ มนสิกาโร ปวตฺเตตพฺโพฯ เสสํ ตาทิสเมวาติฯ ปีตกสิณํฯ

โลหิตกสิณกถา

[96] โลหิตกสิเณปิ เอเสว นโยฯ วุตฺตญฺเหตํ โลหิตกสิณํ อุคฺคณฺหนฺโต โลหิตกสฺมิํ นิมิตฺตํ คณฺหาติ ปุปฺผสฺมิํ วา วตฺถสฺมิํ วา วณฺณธาตุยา วาติฯ ตสฺมา อิธาปิ กตาธิการสฺส ปุญฺญวโต ตถารูปํ พนฺธุชีวกาทิมาลาคจฺฉํ วา ปุปฺผสนฺถรํ วา โลหิตกวตฺถมณิธาตูนํ วา อญฺญตรํ ทิสฺวาว นิมิตฺตํ อุปฺปชฺชติฯ อิตเรน ชยสุมนพนฺธุชีวกรตฺตโกรณฺฑกาทิปุปฺเผหิ วา รตฺตวตฺเถน วา ธาตุนา วา นีลกสิเณ วุตฺตนเยเนว กสิณํ กตฺวา ‘‘โลหิตกํ โลหิตก’’นฺติ มนสิกาโร ปวตฺเตตพฺโพฯ เสสํ ตาทิสเมวาติฯ โลหิตกสิณํฯ