วาโยกสิณกถา

[93] วาโยกสิณํ ภาเวตุกาเมนาปิ วายุสฺมิํ นิมิตฺตํ คณฺหิตพฺพํฯ ตญฺจ โข ทิฏฺฐวเสน วา ผุฏฺฐวเสน วาฯ วุตฺตญฺเหตํ อฏฺฐกถาสุ ‘‘วาโยกสิณํ อุคฺคณฺหนฺโต วายุสฺมิํ นิมิตฺตํ คณฺหาติ, อุจฺฉคฺคํ วา เอริตํ สเมริตํ อุปลกฺเขติ, เวฬคฺคํ วา…เป.… รุกฺขคฺคํ วา เกสคฺคํ วา เอริตํ สเมริตํ อุปลกฺเขติ, กายสฺมิํ วา ผุฏฺฐํ อุปลกฺเขตี’’ติฯ ตสฺมา สมสีสฏฺฐิตํ ฆนปตฺตํ อุจฺฉุํ วา เวฬุํ วา รุกฺขํ วา จตุรงฺคุลปฺปมาณํ ฆนเกสสฺส ปุริสสฺส สีสํ วา วาเตน ปหริยมานํ ทิสฺวา ‘‘อยํ วาโต เอตสฺมิํ ฐาเน ปหรตี’’ติ สติํ ฐเปตฺวา, ยํ วา ปนสฺส วาตปานนฺตริกาย วา ภิตฺติฉิทฺเทน วา ปวิสิตฺวา วาโต กายปฺปเทสํ ปหรติ, ตตฺถ สติํ ฐเปตฺวา วาตมาลุตอนิลาทีสุ วายุนาเมสุ ปากฏนามวเสเนว ‘‘วาโต วาโต’’ติ ภาเวตพฺพํฯ อิธ อุคฺคหนิมิตฺตวฑฺฒนโต โอตาริตมตฺตสฺส ปายาสสฺส อุสุมวฏฺฏิสทิสํ จลํ หุตฺวา อุปฏฺฐาติฯ ปฏิภาคนิมิตฺตํ สนฺนิสินฺนํ โหติ นิจฺจลํฯ เสสํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติฯ วาโยกสิณํฯ