2. ทุติยปุพฺเพสมฺโพธสุตฺตํ

[14] ‘‘ปุพฺเพว เม, ภิกฺขเว, สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺธสฺส โพธิสตฺตสฺเสว สโต เอตทโหสิ – ‘โก นุ โข รูปานํ อสฺสาโท, โก อาทีนโว, กิํ นิสฺสรณํ? โก สทฺทานํ…เป.… โก คนฺธานํ… โก รสานํ… โก โผฏฺฐพฺพานํ… โก ธมฺมานํ อสฺสาโท, โก อาทีนโว, กิํ นิสฺสรณ’นฺติ? ตสฺส มยฺหํ, ภิกฺขเว, เอตทโหสิ – ‘ยํ โข รูเป ปฏิจฺจ อุปฺปชฺชติ สุขํ โสมนสฺสํ, อยํ รูปานํ อสฺสาโทฯ ยํ รูปา อนิจฺจา ทุกฺขา วิปริณามธมฺมา, อยํ รูปานํ อาทีนโวฯ โย รูเปสุ ฉนฺทราควินโย ฉนฺทราคปฺปหานํ, อิทํ รูปานํ นิสฺสรณํฯ ยํ สทฺเท… คนฺเธ… รเส… โผฏฺฐพฺเพ… ยํ ธมฺเม ปฏิจฺจ อุปฺปชฺชติ สุขํ โสมนสฺสํ, อยํ ธมฺมานํ อสฺสาโทฯ ยํ ธมฺมา อนิจฺจา ทุกฺขา วิปริณามธมฺมา , อยํ ธมฺมานํ อาทีนโวฯ โย ธมฺเมสุ ฉนฺทราควินโย ฉนฺทราคปฺปหานํ, อิทํ ธมฺมานํ นิสฺสรณ’’’นฺติฯ

‘‘ยาวกีวญฺจาหํ, ภิกฺขเว, อิเมสํ ฉนฺนํ พาหิรานํ อายตนานํ เอวํ อสฺสาทญฺจ อสฺสาทโต, อาทีนวญฺจ อาทีนวโต, นิสฺสรณญฺจ นิสฺสรณโต ยถาภูตํ นาพฺภญฺญาสิํ, เนว ตาวาหํ, ภิกฺขเว, สเทวเก โลเก สมารเก สพฺรหฺมเก สสฺสมณพฺราหฺมณิยา ปชาย สเทวมนุสฺสาย ‘อนุตฺตรํ สมฺมาสมฺโพธิํ อภิสมฺพุทฺโธ’ติ ปจฺจญฺญาสิํฯ ยโต จ ขฺวาหํ, ภิกฺขเว, อิเมสํ ฉนฺนํ พาหิรานํ อายตนานํ เอวํ อสฺสาทญฺจ อสฺสาทโต, อาทีนวญฺจ อาทีนวโต, นิสฺสรณญฺจ นิสฺสรณโต ยถาภูตํ อพฺภญฺญาสิํ, อถาหํ, ภิกฺขเว, สเทวเก โลเก สมารเก สพฺรหฺมเก สสฺสมณพฺราหฺมณิยา ปชาย สเทวมนุสฺสาย ‘อนุตฺตรํ สมฺมาสมฺโพธิํ อภิสมฺพุทฺโธ’ติ ปจฺจญฺญาสิํฯ ญาณญฺจ ปน เม ทสฺสนํ อุทปาทิ – ‘อกุปฺปา เม วิมุตฺติ, อยมนฺติมา ชาติ, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’’ติฯ ทุติยํฯ

3. ปฐมอสฺสาทปริเยสนสุตฺตํ

[15] ‘‘จกฺขุสฺสาหํ, ภิกฺขเว, อสฺสาทปริเยสนํ อจริํฯ โย จกฺขุสฺส อสฺสาโท ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา จกฺขุสฺส อสฺสาโท ปญฺญาย เม โส สุทิฏฺโฐฯ จกฺขุสฺสาหํ, ภิกฺขเว , อาทีนวปริเยสนํ อจริํฯ โย จกฺขุสฺส อาทีนโว ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา จกฺขุสฺส อาทีนโว ปญฺญาย เม โส สุทิฏฺโฐฯ จกฺขุสฺสาหํ, ภิกฺขเว, นิสฺสรณปริเยสนํ อจริํฯ ยํ จกฺขุสฺส นิสฺสรณํ ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา จกฺขุสฺส นิสฺสรณํ , ปญฺญาย เม ตํ สุทิฏฺฐํฯ โสตสฺสาหํ , ภิกฺขเว… ฆานสฺสาหํ, ภิกฺขเว… ชิวฺหายาหํ ภิกฺขเว, อสฺสาทปริเยสนํ อจริํฯ โย ชิวฺหาย อสฺสาโท ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา ชิวฺหาย อสฺสาโท ปญฺญาย เม โส สุทิฏฺโฐฯ ชิวฺหายาหํ, ภิกฺขเว, อาทีนวปริเยสนํ อจริํฯ โย ชิวฺหาย อาทีนโว ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา ชิวฺหาย อาทีนโว ปญฺญาย เม โส สุทิฏฺโฐฯ ชิวฺหายาหํ, ภิกฺขเว, นิสฺสรณปริเยสนํ อจริํฯ ยํ ชิวฺหาย นิสฺสรณํ ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา ชิวฺหาย นิสฺสรณํ, ปญฺญาย เม ตํ สุทิฏฺฐํฯ มนสฺสาหํ, ภิกฺขเว, อสฺสาทปริเยสนํ อจริํฯ โย มนสฺส อสฺสาโท ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา มนสฺส อสฺสาโท ปญฺญาย เม โส สุทิฏฺโฐฯ มนสฺสาหํ, ภิกฺขเว , อาทีนวปริเยสนํ อจริํฯ โย มนสฺส อาทีนโว ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา มนสฺส อาทีนโว ปญฺญาย เม โส สุทิฏฺโฐฯ มนสฺสาหํ, ภิกฺขเว, นิสฺสรณปริเยสนํ อจริํฯ ยํ มนสฺส นิสฺสรณํ ตทชฺฌคมํฯ ยาวตา มนสฺส นิสฺสรณํ, ปญฺญาย เม ตํ สุทิฏฺฐํฯ

‘‘ยาวกีวญฺจาหํ, ภิกฺขเว, อิเมสํ ฉนฺนํ อชฺฌตฺติกานํ อายตนานํ อสฺสาทญฺจ อสฺสาทโต, อาทีนวญฺจ อาทีนวโต, นิสฺสรณญฺจ นิสฺสรณโต ยถาภูตํ นาพฺภญฺญาสิํ…เป.… ปจฺจญฺญาสิํฯ ญาณญฺจ ปน เม ทสฺสนํ อุทปาทิ – ‘อกุปฺปา เม วิมุตฺติ, อยมนฺติมา ชาติ, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’’ติฯ ตติยํฯ