4. ปมาทวิหารีสุตฺตํ

[97] ‘‘ปมาทวิหาริญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ อปฺปมาทวิหาริญฺจฯ ตํ สุณาถฯ กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปมาทวิหารี โหติ? จกฺขุนฺทฺริยํ อสํวุตสฺส, ภิกฺขเว, วิหรโต จิตฺตํ พฺยาสิญฺจติ [พฺยาสิจฺจติ (สี. สฺยา. กํ.)]ฯ จกฺขุวิญฺเญยฺเยสุ รูเปสุ ตสฺส พฺยาสิตฺตจิตฺตสฺส ปาโมชฺชํ น โหติฯ ปาโมชฺเช อสติ ปีติ น โหติฯ ปีติยา อสติ ปสฺสทฺธิ น โหติฯ ปสฺสทฺธิยา อสติ ทุกฺขํ โหติฯ ทุกฺขิโน จิตฺตํ น สมาธิยติฯ อสมาหิเต จิตฺเต ธมฺมา น ปาตุภวนฺติฯ ธมฺมานํ อปาตุภาวา ปมาทวิหารี ตฺเวว สงฺขํ คจฺฉติ…เป.… ชิวฺหินฺทฺริยํ อสํวุตสฺส, ภิกฺขเว, วิหรโต จิตฺตํ พฺยาสิญฺจติ ชิวฺหาวิญฺเญยฺเยสุ รเสสุ, ตสฺส พฺยาสิตฺตจิตฺตสฺส…เป.… ปมาทวิหารี ตฺเวว สงฺขํ คจฺฉติ…เป.… มนินฺทฺริยํ อสํวุตสฺส, ภิกฺขเว, วิหรโต จิตฺตํ พฺยาสิญฺจติ มโนวิญฺเญยฺเยสุ ธมฺเมสุ, ตสฺส พฺยาสิตฺตจิตฺตสฺส ปาโมชฺชํ น โหติฯ ปาโมชฺเช อสติ ปีติ น โหติ ฯ ปีติยา อสติ ปสฺสทฺธิ น โหติฯ ปสฺสทฺธิยา อสติ ทุกฺขํ โหติฯ ทุกฺขิโน จิตฺตํ น สมาธิยติฯ อสมาหิเต จิตฺเต ธมฺมา น ปาตุภวนฺติ ฯ ธมฺมานํ อปาตุภาวา ปมาทวิหารี ตฺเวว สงฺขํ คจฺฉติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปมาทวิหารี โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, อปฺปมาทวิหารี โหติ? จกฺขุนฺทฺริยํ สํวุตสฺส, ภิกฺขเว, วิหรโต จิตฺตํ น พฺยาสิญฺจติ จกฺขุวิญฺเญยฺเยสุ รูเปสุ, ตสฺส อพฺยาสิตฺตจิตฺตสฺส ปาโมชฺชํ ชายติฯ ปมุทิตสฺส ปีติ ชายติฯ ปีติมนสฺส กาโย ปสฺสมฺภติฯ ปสฺสทฺธกาโย สุขํ วิหรติฯ สุขิโน จิตฺตํ สมาธิยติฯ สมาหิเต จิตฺเต ธมฺมา ปาตุภวนฺติฯ ธมฺมานํ ปาตุภาวา อปฺปมาทวิหารี ตฺเวว สงฺขํ คจฺฉติ…เป.… ชิวฺหินฺทฺริยํ สํวุตสฺส, ภิกฺขเว, วิหรโต จิตฺตํ น พฺยาสิญฺจติ…เป.… อปฺปมาทวิหารี ตฺเวว สงฺขํ คจฺฉติฯ มนินฺทฺริยํ สํวุตสฺส, ภิกฺขเว, วิหรโต จิตฺตํ น พฺยาสิญฺจติ, มโนวิญฺเญยฺเยสุ ธมฺเมสุ, ตสฺส อพฺยาสิตฺตจิตฺตสฺส ปาโมชฺชํ ชายติฯ ปมุทิตสฺส ปีติ ชายติฯ ปีติมนสฺส กาโย ปสฺสมฺภติฯ ปสฺสทฺธกาโย สุขํ วิหรติฯ สุขิโน จิตฺตํ สมาธิยติฯ สมาหิเต จิตฺเต ธมฺมา ปาตุภวนฺติฯ ธมฺมานํ ปาตุภาวา อปฺปมาทวิหารี ตฺเวว สงฺขํ คจฺฉติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, อปฺปมาทวิหารี โหตี’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. สํวรสุตฺตํ

[98] ‘‘สํวรญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, อสํวรญฺจฯ ตํ สุณาถฯ กถญฺจ, ภิกฺขเว, อสํวโร โหติ? สนฺติ, ภิกฺขเว, จกฺขุวิญฺเญยฺยา รูปา อิฏฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ ตญฺเจ ภิกฺขุ อภินนฺทติ อภิวทติ อชฺโฌสาย ติฏฺฐติ, เวทิตพฺพเมตํ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา – ‘ปริหายามิ กุสเลหิ ธมฺเมหิ’ฯ ปริหานญฺเหตํ วุตฺตํ ภควตาติ…เป.… สนฺติ, ภิกฺขเว, ชิวฺหาวิญฺเญยฺยา รสา…เป.… สนฺติ, ภิกฺขเว, มโนวิญฺเญยฺยา ธมฺมา อิฏฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ ตญฺเจ ภิกฺขุ อภินนฺทติ อภิวทติ อชฺโฌสาย ติฏฺฐติ, เวทิตพฺพเมตํ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา – ‘ปริหายามิ กุสเลหิ ธมฺเมหิ’ฯ ปริหานญฺเหตํ วุตฺตํ ภควตาติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, อสํวโร โหติฯ

‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, สํวโร โหติ? สนฺติ, ภิกฺขเว, จกฺขุวิญฺเญยฺยา รูปา อิฏฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ ตญฺเจ ภิกฺขุ นาภินนฺทติ นาภิวทติ นาชฺโฌสาย ติฏฺฐติ, เวทิตพฺพเมตํ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา – ‘น ปริหายามิ กุสเลหิ ธมฺเมหิ’ฯ

อปริหานญฺเหตํ วุตฺตํ ภควตาติ …เป.… สนฺติ, ภิกฺขเว, ชิวฺหาวิญฺเญยฺยา รสา…เป.… สนฺติ, ภิกฺขเว, มโนวิญฺเญยฺยา ธมฺมา อิฏฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ ตญฺเจ ภิกฺขุ นาภินนฺทติ นาภิวทติ นาชฺโฌสาย ติฏฺฐติ, เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขุนา – ‘น ปริหายามิ กุสเลหิ ธมฺเมหิ’ฯ อปริหานญฺเหตํ วุตฺตํ ภควตาติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, สํวโร โหตี’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. สมาธิสุตฺตํ

[99] ‘‘สมาธิํ, ภิกฺขเว, ภาเวถฯ สมาหิโต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยถาภูตํ ปชานาติฯ กิญฺจ ยถาภูตํ ปชานาติ? ‘จกฺขุ อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘รูปา อนิจฺจา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘จกฺขุวิญฺญาณํ อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘จกฺขุสมฺผสฺโส อนิจฺโจ’ติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ ‘ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ…เป.… ‘มโน อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ ธมฺมา… มโนวิญฺญาณํ… มโนสมฺผสฺโส… ‘ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ สมาธิํ, ภิกฺขเว, ภาเวถฯ สมาหิโต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยถาภูตํ ปชานาตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. ปฏิสลฺลานสุตฺตํ

[100] ‘‘ปฏิสลฺลาเน [ปฏิสลฺลานํ (สี. ปี. ก.), ปฏิสลฺลีนา (สฺยา. กํ.)], ภิกฺขเว, โยคมาปชฺชถฯ ปฏิสลฺลีโน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยถาภูตํ ปชานาติฯ กิญฺจ ยถาภูตํ ปชานาติ? ‘จกฺขุ อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘รูปา อนิจฺจา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘จกฺขุวิญฺญาณํ อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ‘จกฺขุสมฺผสฺโส อนิจฺโจ’ติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ ‘ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ…เป.… ‘ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปฺมฺปฺปิ อนิจฺจ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ ปฏิสลฺลาเน, ภิกฺขเว, โยคมาปชฺชถฯ ปฏิสลฺลีโน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยถาภูตํ ปชานาตี’’ติฯ สตฺตมํฯ